Η συνύπαρξη καταρράκτη και γλαυκώματος είναι ένα πολύ συχνό φαινόμενο και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή στην αντιμετώπιση του.
Ο χειρουργός προτού αποφασίσει την χειρουργική προσέγγιση που θα επιλέξει οφείλει να λάβει υπ’ όψιν τις ακόλουθες παραμέτρους:
– το στάδιο της γλαυκωματικής βλάβης
– τον ρυθμό επιδείνωσης της γλαυκωματικής βλάβης
– την αντιγλαυκωματική φαρμακευτική θεραπεία που λαμβάνει ο ασθενής και τις πιθανές τοπικές ή συστηματικές παρενέργειες που αυτή επιφέρει
– το στάδιο και την εξέλιξη της καταρρακτογένεσης
Η προσέγγιση μέχρι πριν λίγο καιρό, αναφορικά με το σοβαρό θέμα της συνύπαρξης καταρράκτη και γλαυκώματος, αντιμετωπιζόταν με την εξής απλή ακολουθία: Η συμβατική χωριστή χειρουργική προσέγγιση, στο όνομα της διατήρησης καλύτερων αποτελεσμάτων στην Ενδοφθάλμια Πίεση είχε επιπτώσεις στην οπτική λειτουργία του ασθενούς εξ αιτίας της ύπαρξης του καταρράκτη ή της επιδείνωσης του λόγω ακριβώς της τραμπεκουλεκτομής.
Σήμερα, η αντιμετώπιση του συχνού αυτού προβλήματος τίθεται σε τελείως διαφορετική βάση με δεδομένες τις ραγδαίες βελτιώσεις σε όλες τις χειρουργικές τεχνικές, είτε εκείνες που αφορούν το σκέλος της αντιγλαυκωματικής επέμβασης είτε εκείνες που αφορούν το σκέλος της εγχείρησης του καταρράκτη με την μέθοδο της φακοθρυψίας (laser ή υπερήχων).
Ακόμη και σε εκείνες τις περιπτώσεις που υπάρχει μεν καταρράκτης και το γλαύκωμα βρίσκεται σε αρχόμενο σχετικά στάδιο (όπως προκύπτει από την κλινική και απεικονιστική σταδιοποίηση του), υπάρχει σήμερα η δυνατότητα να πραγματοποιηθεί ήπια αντιγλαυκωματική παρέμβαση κατά την διάρκεια της χειρουργικής εξαίρεσης του καταρράκτη. Αυτό είναι εφικτό λόγω των νέων αντιγλαυκωματικών χειρουργικών τεχνικών (MIGS: Microincision Glaucoma Surgery) που περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα αντιγλαυκωματικών επεμβάσεων μικρής τομής, από τις λεγόμενες μη διατιτραίνουσες επεμβάσεις έως την τοποθέτηση μικροβαλβίδων ή τις τροποποιημένες τραμπεκουλεκτομές (minitrab).
Σημαντικό επίσης ρόλο παίζει η επιλογή του ενδοφακού που θα τοποθετηθεί στον οφθαλμό σε αντικατάσταση του καταρρακτικού φακού σε αυτές τις περιπτώσεις. Όλες οι κατηγορίες πρεσβυωπικών φακών πρέπει να αποφεύγονται για λόγους ποιότητας όρασης του γλαυκωματικού ασθενούς αλλά και για λόγους σωστής παρακολούθησης της γλαυκωματικής βλάβης μετεγχειρητικά.
Οι ενδείξεις για επιλογή της συνδυασμένης χειρουργικής αντιμετώπισης επί συνυπάρξεως και καταρράκτη και γλαυκώματος
– Παρουσία καταρράκτου και φαρμακευτικώς μη ρυθμιζόμενο γλαύκωμα.
– Προχωρημένο γλαύκωμα και καταρράκτης.
– Η πρώιμη αντιμετώπιση του γλαυκώματος σε καταρρακτικό ασθενή.
– Ασθενής που δεν επιθυμεί ή δεν δύναται να υποβληθεί σε δύο επεμβάσεις για διαφόρους λόγους.
Πλεονεκτήματα της μεθόδου
Μία αντί δύο επεμβάσεων με μειωμένο τον σχετικό χειρουργικό κίνδυνο.
Μικρότερο κόστος για τον ασθενή ή το Σύστημα Υγείας.
Μικρότερος συνολικά χειρουργικός χρόνος σε σχέση με τις δύο επεμβάσεις χωριστά.
Ταχύτερη αποκατάσταση της οπτικής λειτουργίας.
Μηδαμινός κίνδυνος των επικίνδυνων μετεγχειρητικών αυξήσεων της ΕΟΠ (spikes) που συχνά παρατηρούνται σε επεμβάσεις μόνο του καταρράκτη.
Στα μειονεκτήματα εντάσσεται ο αυξημένος χειρουργικός χρόνος σε σχέση με την κάθε επέμβαση χωριστά.
