Η δωδεκάχρονη Nishi Uggalle, νικήτρια της εκπομπής «Child Genius» του βρετανικού Channel 4, λέγεται ότι έχει IQ «υψηλότερο από του Αϊστάιν». Αυτό ακούγεται εντυπωσιακό, αλλά αυτή η σύγκριση έχει πραγματικό νόημα – και πόσο σοβαρά πρέπει να παίρνουμε τον δείκτη νοημοσύνης ως μονάδα μέτρησης της πνευματικής ικανότητας;
Το πρώτο πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν ξέρει ποιο ήταν το IQ του Αϊνστάιν, καθώς o σπουδαίος επιστήμονας δεν έκανε ποτέ κάποιο σχετικό τεστ. Πιστεύεται απλώς ότι θα είχε IQ μεγαλύτερο από 160, σκορ που ισοδυναμεί με το επίπεδο μεγαλοφυΐας. Όταν η Nisha έκανε σχεδόν πριν από τρία χρόνια το τεστ της Mensa – της διάσημης οργάνωσης με μέλη άτομα με πολύ υψηλό IQ- έπιασε βαθμολογία 162, το υψηλότερο δυνατό αποτέλεσμα στο συγκεκριμένο τεστ που έκανε.
Η απόδοση αυτού που κάνει το τεστ αντιπαραβάλλεται στον μέσο όρο για την ίδια ηλικιακή ομάδα, με βάση μια σειρά «ασκήσεων» που εστιάζουν στην αναγνώριση προτύπων, τη λογική και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων. Ο δείκτης αναφοράς για ολόκληρη την ομάδα είναι 100 και οι περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται μεταξύ 70 και 130. Μόνο το 2,5% του πληθυσμού υπολογίζεται ότι έχει IQ πάνω από 130 – η Mensa δέχεται ως μέλη μόνο ανθρώπους που βρίσκονται στο κορυφαίο 2%.
Ο στόχος ενός τεστ IQ δεν είναι η μέτρηση της γνώσης, αλλά η ικανότητα του ατόμου να μαθαίνει και η ταχύτητά του στην απορρόφηση πληροφοριών. Οι ψυχολόγοι διαφωνούν για το αν τα τεστ IQ είναι αξιόπιστα, αλλά το μόνο που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι εξετάζουν έναν συγκεκριμένο, στενό ορισμό της νοημοσύνης – την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων υπό πίεση.
Οι εκπρόσωποι της Mensa ισχυρίζονται ότι υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ υψηλού IQ και καλής υγείας, μακροζωίας και σταδιοδρομίας, αλλά δέχονται επίσης ότι ένα υψηλό IQ μπορεί να προκαλέσει κοινωνική απομόνωση. Ένας από τους στόχους της Mensa είναι να φέρει σε επαφή «χαρισματικά» παιδιά, επειδή η γενική τους ηλικιακή ομάδα μπορεί να τα βρίσκει λίγο περίεργα. Πολλοί πανέξυπνοι άνθρωποι είναι καταπληκτικοί στην επίλυση προβλημάτων, αλλά δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν την «πραγματική» ζωή.
Το βασικό ερώτημα, λοιπόν, είναι άλλο: τι είναι πραγματικά νοημοσύνη;
