Το αδένωμα παραθυρεοειδούς αποτελεί τη συνηθέστερη πάθηση που παρουσιάζουν οι παραθυρεοειδείς αδένες. Στο άρθρο που ακολουθεί, ο Εξειδικευμένος Χειρουργός Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών Αδένων Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου, μας εξηγεί αναλυτικά όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για το αδένωμα παραθυρεοειδούς, όπως και τη θέση που κατέχει το χειρουργείο στη θεραπεία του.
Οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι τέσσερις ενδοκρινείς αδένες μικρού μεγέθους, οι οποίοι βρίσκονται σε επαφή με την οπίσθια επιφάνεια του θυρεοειδούς αδένα, με το βάρος τους να μην ξεπερνά, υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα 35 – 40 mg.
Η λειτουργία των παραθυρεοειδών αδένων είναι εξαιρετικά σημαντική για τον οργανισμό, καθώς οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι υπεύθυνοι για την ρύθμιση των επιπέδων του ασβεστίου και του φωσφόρου στο αίμα, ρύθμιση την οποία επιτυγχάνουν μέσω της έκκρισης μίας ορμόνης, της παραθορμόνης.
Το αδένωμα παραθυρεοειδούς αποτελεί, λοιπόν, την κατάσταση εκείνη κατά στην οποία ένας εκ των παραθυρεοειδών αδένων δρα ξαφνικά αυτόνομα, γεγονός που συνεπάγεται την διαρκή παραγωγή και έκκριση στο αίμα μεγάλης ποσότητας παραθορμόνης, ανεξάρτητα από τα επίπεδα του ασβεστίου αίματος.
Ποια αίτια προκαλούν το αδένωμα παραθυρεοειδούς;
Αρχικά θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι το αδένωμα παραθυρεοειδούς αποτελεί μία καλοήθη πάθηση, σε πλήρη αντίθεση με τον καρκίνο του παραθυρεοειδούς αδένα.
Η πλειοψηφία των περιπτώσεων αδενώματος παραθυρεοειδούς είναι σποραδικές, δηλαδή δεν οφείλονται σε κληρονομικούς παράγοντες. Σπανιότερα, ωστόσο, κάποια αδενώματα παραθυρεοειδούς παρουσιάζονται στα πλαίσια συγκεκριμένων κληρονομικών γενετικών συνδρόμων, όπως το σύνδρομο πολλαπλής ενδοκρινικής νεοπλασίας.
Το αδένωμα παραθυρεοειδούς παρουσιάζεται, χαρακτηριστικά, τρεις φορές συχνότερα στις γυναίκες, συγκριτικά με τους άνδρες, με το συνηθισμένο ηλικιακό εύρος εμφάνισής του να είναι η 6η και 7η δεκαετία της ζωής.
Ποια συμπτώματα προκαλεί το αδένωμα παραθυρεοειδούς;
Ουσιαστικά, το ίδιο το αδένωμα παραθυρεοειδούς δεν προκαλεί κάποιο σύμπτωμα, αλλά τα συμπτώματα των ασθενών αποτελούν τα συμπτώματα που προκαλεί η αυξημένη παραθορμόνη στο αίμα.
Η αυξημένη, λοιπόν, έκκριση παραθορμόνης από το αδένωμα παραθυρεοειδούς έχει ως αποτέλεσμα τα αυξημένα επίπεδα ασβεστίου, όπως και τα ελαττωμένα, συνήθως, επίπεδα φωσφόρου στο αίμα, κατάσταση που ονομάζεται πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός, αφορά δηλαδή στην υπερλειτουργία των παραθυρεοειδών αδένων.
Το υψηλό ασβέστιο στο αίμα θα προκαλέσει, με την σειρά του, πολλαπλά συμπτώματα στους ασθενείς, στα οποία περιλαμβάνονται:
- Οι πέτρες στους νεφρούς (νεφρολιθίαση) και τους ουρητήρες (ουρητηρολιθίαση), τα οποία συνιστούν το συχνότερο σύμπτωμα
- Η οστεοπενία
- Η οστεοπόρωση
- Οι διαταραχές από το γαστρεντερικό σύστημα, όπως η ναυτία, οι έμετοι και η δυσκοιλιότητα
- Το πεπτικό έλκος (έλκος στομάχου, έλκος δωδεκαδακτύλου)
- Η αρτηριακή υπέρταση
- Οι καρδιακές αρρυθμίες
- Η σωματική και μυϊκή αδυναμία
- Η εύκολη και ανεξήγητη κόπωση
- Οι μεταβολές στη διάθεση και την ψυχολογία των ασθενών.
Πως ανακαλύπτουμε την ύπαρξη αδενώματος στον παραθυρεοειδή αδένα;
Το αδένωμα παραθυρεοειδούς θα το ανακαλύψουμε στα πλαίσια διερεύνησης αρχικά των συμπτωμάτων και στη συνέχεια των αιτίων του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού. Με απλούστερα λόγια, η αξιολόγηση των συμπτωμάτων θα θέσει τη διάγνωση του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού, την οποία θα ακολουθήσει η αποκάλυψη του αιτίου που τον προκαλεί, με το αδένωμα παραθυρεοειδούς να αποτελεί τη συχνότερη αιτία του.
Η διάγνωση του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού, θα τεθεί όταν ανακαλυφθούν στις εξετάσεις αίματος:
- Υψηλή παραθορμόνη με υψηλό ασβέστιο ή
- Υψηλή παραθορμόνη με φυσιολογικό ασβέστιο
- Ελαττωμένα ή φυσιολογικά επίπεδα φωσφόρου.
Η διάγνωση του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού οφείλει να ακολουθείται από την ανεύρεση του ακριβούς αιτίου που τον προκαλεί, για την ανεύρεση του οποίου πραγματοποιούνται οι απεικονιστικές εξετάσεις εντοπισμού του πάσχοντος παραθυρεοειδούς αδένα, δηλαδή του παραθυρεοειδούς που φέρει το αδένωμα. Το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς – παραθυρεοειδών αδένων και το σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών αδένων με Sestamibi αποτελούν τις συνηθέστερα πραγματοποιούμενες εξετάσεις, ενώ σε κάποιες αμφιλεγόμενες περιπτώσεις επιλέγεται η διενέργεια πιο ειδικών απεικονιστικών εξετάσεων.
Επιπρόσθετα, οι εξετάσεις εντοπισμού θα αποκαλύψουν και την ακριβή θέση του πάσχοντος παραθυρεοειδούς αδένα, καθώς ένα αδένωμα παραθυρεοειδούς μπορεί να εντοπίζεται συνηθέστερα σε ορθότοπη (φυσιολογική) θέση, ενώ δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις κάποιου αδενώματος σε έκτοπη θέση (έκτοπο αδένωμα παραθυρεοειδούς).
Ποια είναι η θεραπεία για το αδένωμα παραθυρεοειδούς;
Στις μέρες μας, η θεραπεία για το αδένωμα παραθυρεοειδούς εξατομικεύεται σε κάθε ασθενή μεμονωμένα, και συνίσταται στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική αφαίρεση του αδενώματος και του πάσχοντος παραθυρεοειδούς αδένα, χειρουργική επέμβαση που ονομάζεται παραθυρεοειδεκτομή.
Η παραθυρεοειδεκτομή εξασφαλίζει την άμεση θεραπεία των ασθενών και την απαλλαγή τους από όλα τα συμπτώματα.
Στη σύγχρονη εποχή, η εξειδικευμένη τεχνική της διεγχειρητικής εκτίμησης της παραθορμόνης αίματος σε πραγματικό χρόνο κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, τόσο πριν όσο και μετά την αφαίρεση του αδενώματος, επιβεβαιώνει στον χειρουργό κατά τη διάρκεια της επέμβασης, πως έχει επιτυχώς αφαιρέσει το αδένωμα παραθυρεοειδούς, αφού η παραθορμόνη στο αίμα αμέσως μετά την αφαίρεση του αδενώματος επανέρχεται εντός φυσιολογικών ορίων, το οποίο εξασφαλίζει την οριστική ίαση των ασθενών.
Εδώ αξίζει να τονίσουμε τη μείζονα σημασία που τεκμηριωμένα διαδραματίζει, η επιλογή του κατάλληλου χειρουργού για τη θεραπεία του αδενώματος παραθυρεοειδούς. Το σύνολο των σύγχρονων επιστημονικών μελετών επιβεβαιώνει πως την αφαίρεση του αδενώματος παραθυρεοειδούς αδένα θα πρέπει ιδανικά να την πραγματοποιεί κάποιος έμπειρος και εξειδικευμένος χειρουργός θυρεοειδούς και παραθυρεοειδών, η εμπειρία και εξειδίκευση του οποίου εξασφαλίζουν άριστα θεραπευτικά αποτελέσματα, χωρίς την πρόκληση κάποιας επιπλοκής στους ασθενείς.
Κωνσταντίνος Αποστόλου
Γενικός Χειρουργός – Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων
https://drapostolou.gr
