Συχνά λέγεται ότι το μυστικό της απώλειας βάρους είναι απλό: πρέπει να καίμε περισσότερη ενέργεια από ό,τι προσλαμβάνουμε με το φαγητό. Με αυτή τη λογική, θα πρέπει να χάνουμε μερικά κιλά πηγαίνοντας στο γυμναστήριο – υπό τον όρο ότι δεν τρώμε περισσότερο από ό,τι πριν.
Αλλά μπορεί να υπάρχει και κάποια αλήθεια στην άποψη που λέει ότι δεν μπορείτε να ξεπεράσετε μια κακή διατροφή, όπως πολλοί άνθρωποι που έχουν «λιώσει» στους διάδρομους για μήνες, χωρίς να δουν αποτελέσματα, είναι σε θέση να επιβεβαιώσουν.
Όλοι γνωρίζουν ότι η τακτική άσκηση κάνει θαύματα για την ψυχική υγεία και τη γενική ευεξία και συνδέεται επίσης με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και μειωμένο κίνδυνο καρδιακών προσβολών, διαβήτη και άνοιας. Ωστόσο, όλο και περισσότερο η έρευνα δείχνει ότι η άσκηση δεν θα σας βοηθήσει να χάσετε τόσο βάρος όσο νομίζει ο περισσότερος κόσμος.
«Οι άνθρωποι περιμένουν ότι η άσκηση θα είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να τους βοηθήσει να χάσουν βάρος, αλλά η επίδρασή της στο βάρος είναι μικρή», λέει ο Dick Thijssen, καθηγητής καρδιαγγειακής φυσιολογίας και άσκησης στο Πανεπιστήμιο John Moores του Λίβερπουλ.
Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η άσκηση αυξάνει τον βασικό μεταβολικό μας ρυθμό, που σημαίνει ότι καίμε περισσότερες θερμίδες κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά σύμφωνα με τον καθηγητή Thijssen, εάν ασκήστε για τρεις ή τέσσερις μήνες χωρίς να αλλάξετε τη διατροφή σας, θα χάσετε το πολύ ένα κιλό.
Σύμφωνα με την περίφημη κλινική Mayo, ένα μη κερδοσκοπικό ιατρικό ερευνητικό ίδρυμα των ΗΠΑ, οι μελέτες «έχουν επιδείξει καθόλου ή μέτρια απώλεια βάρους, μόνο με την άσκηση» και ότι «ένα πρόγραμμα άσκησης… είναι απίθανο να οδηγήσει σε βραχυπρόθεσμη απώλεια βάρους πέρα από αυτό που επιτυγχάνεται με τη διατροφική αλλαγή».
Το 2012, μια μελέτη από Αμερικανούς ερευνητές προκάλεσε μια σημαντική ανακάλυψη στο θέμα. Εξέτασαν τη φυλή Χάντζα στη βόρεια Τανζανία, τα μέλη της οποίας, ως κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες, περνούσαν τις ημέρες τους με πολύ μεγαλύτερη δραστηριότητα από τους τυπικούς ανθρώπους της Δύσης.
Οι ερευνητές ανέμεναν ότι οι Χάντζα θα έτρωγαν πολύ περισσότερο, αλλά διαπίστωσαν ότι κατανάλωναν περίπου τον ίδιο αριθμό θερμίδων με όλους εμάς που έχουμε έναν δυτικό τρόπο ζωής και είχαν παρόμοια κατανάλωση ενέργειας. Συμπέραναν λοιπόν ότι μόνο η άσκηση, χωρίς μείωση της λήψης θερμίδων, δεν βοηθάει στην απώλεια βάρους.
Μια άλλη αμερικανική μελέτη που διεξήχθη πέρυσι από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης διαπίστωσε ότι όσοι ασκούνται ήπια καίνε περίπου 200 θερμίδες περισσότερο κάθε μέρα από εκείνους που δεν ασκούνται καθόλου, αλλά περισσότερη άσκηση δεν σήμαινε ότι η ενεργειακή τους δαπάνη αυξανόταν περισσότερο. Η ενεργειακή δαπάνη μέσω της άσκησης κορυφώνεται περίπου στις 2.600 θερμίδες την ημέρα.
«Οι άνθρωποι τείνουν να προσαρμόζονται μεταβολικά στην αυξημένη σωματική δραστηριότητα, μειώνοντας την αναμενόμενη δαπάνη ημερήσιας ενέργειας», εξήγησαν οι ερευνητές.
Δεν είναι ξεκάθαρο γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό. Μερικοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να συμβαίνει, επειδή μετά την άσκηση μειώνουμε τη δραστηριότητά μας για το υπόλοιπο της ημέρας, καθώς είμαστε κουρασμένοι.
Ο καθηγητής Thijssen πιστεύει ότι το κλειδί για την απώλεια βάρους είναι απλώς να τρώμε λιγότερο και να μειώσουμε τις θερμίδες που λαμβάνουμε.
Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι άλλες μελέτες κατέληξαν σε διαφορετικά συμπεράσματα και διαπίστωσαν ότι υπάρχει περισσότερη γραμμική σχέση μεταξύ της άσκησης και της ενεργειακής δαπάνης. Επίσης, η άσκηση είναι αναμφισβήτητα καλή για το σώμα – δυναμώνει τους μύες, τονώνει το σώμα και την αυτοπεποίθηση. Επιπλέον, η άσκηση μειώνει το εσωτερικό λίπος γύρω από τα όργανά μας.
Έτσι, μην σταματήσετε την άσκηση, αλλά αν προσπαθείτε να χάσετε βάρος, κόψτε και λίγο το φαγητό.