Ακόμη και μία νύχτα χωρίς ύπνο, μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους να ενδώσουν στην κατανάλωση junk food, σύμφωνα με έρευνα.
Οι επιστήμονες αποδίδουν την επίδραση αυτήν στον τρόπο με τον οποίο οι ανταμοιβές τροφής επεξεργάζονται από τον εγκέφαλο. Προηγούμενες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η έλλειψη ύπνου συνδέεται με την παχυσαρκία και την αύξηση της περιφέρειας της μέσης, με ορισμένους επιστήμονες να υποστηρίζουν ότι ο όχι ικανοποιητικός ύπνος μπορεί να επηρεάζει τα επίπεδα των ορμονών, με αποτέλεσμα αλλαγές στο πόσο πεινασμένοι αισθανόμαστε.
Αλλά η τελευταία μελέτη δείχνει ότι με τις ορμόνες μπορεί να έχουν μικρή σχέση με το φαινόμενο και ότι η αιτία μπορεί να είναι αλλαγές στη δραστηριότητα περιοχών του εγκεφάλου.
«Τα δεδομένα μας μάς φέρνουν λίγο πιο κοντά στην κατανόηση του μηχανισμού πίσω από τον τρόπο με τον οποίο η στέρηση του ύπνου επηρεάζει την αποτίμηση των τροφίμων«, δήλωσε ο καθηγητής Jan Peters, συν-συγγραφέας της έρευνας, από το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας.
Γράφοντας στο Journal of Neuroscience, ο Peters και οι συνάδελφοί του περιγράφουν πώς ζήτησαν από 32 υγιείς άνδρες ηλικίας μεταξύ 19 και 33 ετών που συμμετείχαν στην έρευνα να φάνε όλοι το ίδιο δείπνο – ζυμαρικά, μοσχάρι και γιαούρτι φράουλες.
Οι συμμετέχοντες στη συνέχεια είτε στέλνονταν στο σπίτι τους για να κοιμηθούν φορώντας μια συσκευή παρακολούθησης ύπνου, είτε έμεναν άγρυπνοι στο εργαστήριο όλη τη νύχτα, απασχολούμενοι με διάφορες δραστηριότητες.
Το επόμενο πρωί αξιολογήθηκε η πείνα και η όρεξή τους, ενώ σε 29 από τους άνδρες ελέγχθηκαν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους, καθώς και τα επίπεδα ορισμένων ορμονών που συνδέονται με το άγχος και την όρεξη. Οι συμμετέχοντες συμμετείχαν επίσης σε ένα παιχνίδι στο οποίο παρουσιάστηκαν φωτογραφίες από 24 είδη σνακ, όπως σοκολάτες και 24 μη βρώσιμα είδη, όπως καπέλα ή κούπες και τους ζητήθηκε να δηλώσουν πόσο θα ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν για το καθένα, σε ένα εύρος από 0 έως 3 ευρώ.
Επίσης, ενώ τους γινόταν μαγνητική τομογραφία, τους ζητήθηκε να δηλώσουν αν θα αγόραζαν ή όχι το αντικείμενο που έβλεπαν, σε μια ορισμένη τιμή – ένα πείραμα που επέτρεψε στους ερευνητές να εξετάσουν την εγκεφαλική δραστηριότητα των συμμετεχόντων όταν έβλεπαν εικόνες τροφίμων και άλλων αντικειμένων.
Μια εβδομάδα αργότερα, το πείραμα επαναλήφθηκε, με τους συμμετέχοντες που προηγουμένως είχαν μείνει ξύπνιοι να στέλνονται για ύπνο και αντίστροφα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες είτε είχαν στερηθεί τον ύπνο είτε όχι, ήταν εξίσου πεινασμένοι το πρωί και είχαν παρόμοια επίπεδα ορμονών και σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, όταν οι συμμετέχοντες στερούνταν τον ύπνο, ήταν πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερα για ένα φαγητό από ό,τι όταν είχαν κοιμηθεί και είχαν υψηλότερα επίπεδα στο αίμα τους μιας ουσίας που ονομάζεται απο-ακυλιωμένη γκρελίνη – η οποία βεβαίως σχετίζεται με την γκρελίνη, την «ορμόνη της πείνας», αν και η λειτουργία της δεν είναι σαφής.
Τα αποτελέσματα της μαγνητικής τομογραφίας έδειξαν ότι όταν οι συμμετέχοντες δεν είχαν κοιμηθεί, είχαν μεγαλύτερη δραστηριότητα στην αμυγδαλή του εγκεφάλου (όπου επεξεργάζονται οι ανταμοιβές τροφής), όταν απεικονίζονταν εικόνες τροφίμων και μια ισχυρότερη σύνδεση μεταξύ των τιμών που θα πλήρωναν για τρόφιμα και της δραστηριότητας στον υποθάλαμο (ο οποίος συμμετέχει στη ρύθμιση του πόση τροφή καταναλώνουμε). Επίσης, οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ αυτών των δύο περιοχών αυξήθηκαν, σε σύγκριση με όταν οι συμμετέχοντες είχαν κοιμηθεί.
