Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης υποστηρίζουν ότι οι επιπτώσεις από την εξέλιξη του ανθρώπου θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί υποφέρουμε τόσο συχνά από πόνο στον ώμο, το ισχίο και το γόνατο. Και αν συνεχιστούν οι σημερινές τάσεις, προβλέπουν ότι οι άνθρωποι στο μέλλον θα μπορούσαν να διατρέχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο.
Οι ερευνητές μελέτησαν 300 δείγματα από διάφορα είδη, που εκτείνονται σε 400 εκατομμύρια χρόνια, για να δουν πώς τα οστά άλλαξαν με το πέρασμα των χιλιετιών. Οι αλλαγές ξεκίνησαν όταν ο άνθρωπος άρχισε να στέκεται όρθιος στα δύο πόδια.
Άλλοι ερευνητές έχουν παρατηρήσει παρόμοιες εξελικτικές ιδιορρυθμίες στους ανθρώπους. Μερικοί άνθρωποι που είναι επιρρεπείς σε πόνους χαμηλά στην πλάτη, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να έχουν σπονδυλική στήλη που βρίσκεται πιο κοντά στο σχήμα των θηλαστικών με τα οποία έχουμε τη μεγαλύτερη συγγένεια – των χιμπατζήδων.
Ο Δρ Paul Monk, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας στο Τμήμα Ορθοπεδικής, Ρευματολογίας και Μυοσκελετικού Συστήματος του Nuffield, ενδιαφέρθηκε να διερευνήσει γιατί οι ασθενείς στην κλινική του παρουσίαζαν παρόμοια ορθοπεδικά προβλήματα.
«Βλέπουμε κάποια πράγματα πολύ συχνά στο νοσοκομείο – πόνο στον ώμο, πόνο στο μπροστινό μέρος του γονάτου, αρθρίτιδα ισχίου, ενώ σε νεότερους ανθρώπους βλέπουμε κάποιες αρθρώσεις που έχουν την τάση να πεταχτούν έξω. Αναρωτηθήκαμε πώς στο καλό καταλήξαμε με αυτή την περίεργη διάταξη των οστών και των αρθρώσεων που κάνει τους ανθρώπους επιρρεπείς σε αυτά τα προβλήματα. Σκεφτήκαμε ότι ο τρόπος για να απαντήσουμε αυτό το ερώτημα, είναι να κοιτάξουμε προς τα πίσω μέσω της εξέλιξης».
Η ομάδα πραγματοποίησε λεπτομερείς αξονικές τομογραφίες 300 αρχαίων δειγμάτων που φιλοξενούνται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, της Οξφόρδης και στο Smithsonian Institution στην Ουάσινγκτον.
Εξετάζοντας όλα τα δεδομένα μαζί, ήταν σε θέση να δημιουργήσουν μια σειρά 3D μοντέλων και να εντοπίσουν τις αλλαγές στο σχήμα συγκεκριμένων οστών κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών.
Καθώς τα είδη εξελίχθηκαν από το να κινούνται στα τέσσερα στο να στέκονται στα δύο πόδια, για παράδειγμα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο λεγόμενος «αυχένας» του μηριαίου οστού απέκτησε μεγαλύτερο εύρος για να υποστηρίξει το επιπλέον βάρος. Και οι μελέτες δείχνουν ότι όσο ευρύτερος είναι ο αυχένας του μηριαίου οστού, τόσο πιο πιθανό είναι να αναπτυχθεί αρθρίτιδα.
Οι επιστήμονες λένε ότι αυτός είναι ένας πιθανός λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι είναι τόσο επιρρεπείς σε πόνους στο ισχίο.
Η ομάδα χρησιμοποίησε στη συνέχεια τα δεδομένα της για να προβλέψει το σχήμα των ανθρώπινων οστών σε 4.000 χρόνια στο μέλλον – αν και οι επιστήμονες παραδέχονται ότι υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα για διάφορους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις εξελίξεις.
Ο Δρ Monk είπε: «Προβάλλοντας αυτές τις τάσεις στο μέλλον, φαίνεται ότι θα έχουμε ακόμη μεγαλύτερο εύρος στον αυχένα του μηριαίου οστού και συνεπώς περισσότρα προβλήματα με την αρθρίτιδα».
Στον ώμο, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ένα φυσικό κενό –από το οποίο περνούν οι τένοντες και τα αιμοφόρα αγγεία- έγινε στενότερο με την πάροδο του χρόνου. Το αποτέλεσμα είναι να γίνεται πιο δύσκολη η κίνηση για τους τένοντες και θα μπορούσε να βοηθήσει να εξηγήσει γιατί μερικοί άνθρωποι νιώθουν πόνο όταν σηκώνουν το χέρι τους πάνω από το κεφάλι.
