Το 30% έως 50% των ηλικιωμένων ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια στην Ευρώπη δεν λαμβάνουν σωστά τα φάρμακα καρδιακής ανεπάρκειας, γεγονός που οδηγεί σε αυξημένη συχνότητα και σοβαρότητα των δυσάρεστων συμπτωμάτων στην υγεία τους, όπως η δύσπνοια, η επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας, οι επακόλουθες νοσηλείες και η υψηλότερη θνησιμότητα.
Η μη συμμόρφωση περιλαμβάνει τη μη λήψη φαρμάκων, τη λήψη χαμηλότερης δόσης ή λιγότερων χαπιών από τα συνταγογραφούμενα τα Σαββατοκύριακα, τις αργίες ή όταν ο ασθενής αισθανθεί καλύτερα ή την πλήρη διακοπή ενός ή περισσότερων φαρμάκων.
Η μελέτη PHARM-CHF, που παρουσιάστηκε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Καρδιολογίας, διερεύνησε κατά πόσο η τακτική παρακολούθηση των ασθενών από τον φαρμακοποιό μπορεί να βελτιώσει τη σωστή λήψη των φαρμάκων για την καρδιακή ανεπάρκεια. Συνολικά μελετήθηκαν 237 ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια ηλικίας 60 ετών και άνω, οι οποίοι χωρίστηκαν τυχαία λαμβάνοντας είτε τυχαία φροντίδα είτε συστηματική παρέμβαση από τον φαρμακοποιό και παρακολουθήθηκαν κατά μέσο όρο για δύο χρόνια. Η μέση ηλικία ήταν 74 έτη, το 62% ήταν άνδρες και ο αριθμός των διαφορετικών φαρμάκων που λάμβαναν ήταν εννέα.
Η παρέμβαση ξεκίνησε με μία αναθεώρηση της φαρμακευτικής αγωγής. Οι ασθενείς πήγαν τα φάρμακά τους στο φαρμακοποιό που δημιούργησε ένα σχέδιο φαρμάκων, ελέγχοντας καταρχήν τις αλληλεπιδράσεις φαρμάκων και τα διπλά σκευάσματα, ενώ ήρθε σε επαφή και με τον γιατρό τους για τυχόν κινδύνους. Οι ασθενείς ξεκίνησαν να επισκέπτονται το φαρμακείο κάθε 8-10 ημέρες για να συζητήσουν την πορεία της φαρμακευτικής αγωγής, κάνοντας παράλληλα αιματολογικές εξετάσεις και μετρήσεις πίεσης. Τα φάρμακα παρέχονταν σε θήκη φαρμάκων για το πρωί, το μεσημέρι, το βράδυ και τη νύχτα ημερησίως .
Ο φαρμακοποιός ενημέρωνε για την πορεία της αγωγής τον γιατρό του ασθενούς, ενώ συζητούσε μαζί του για τυχόν προβλήματα που είχαν εμφανιστεί ή σημαντικές αλλαγές που είχαν παρατηρηθεί σε ζωτικά σημεία.
Το ποσοστό των ασθενών που ήταν σε στενή συνεργασία και παρακολούθηση από τους φαρμακοποιούς και ακολουθούσε όπως έπρεπε την φαρμακευτική αγωγή αυξήθηκε από 44% έως 86%, ενώ αντίστοιχα το ποσοστό συμμόρφωσης στους ασθενείς που επισκέπτονταν τακτικά –αλλά όχι συχνά- τους φαρμακοποιούς αυξήθηκε από 42% έως 68%.
Η βελτίωση της ποιότητας ζωής ήταν πιο έντονη στην ομάδα των ασθενών που παρακολουθούνταν στενά από τον φαρμακοποιό μετά από ένα χρόνο και σημαντικά καλύτερη από την άλλη ομάδα των ασθενών, μετά από δύο χρόνια. Έτσι, όσοι συμμορφώνονται είχαν λιγότερους περιορισμούς στις καθημερινές τους δραστηριότητες και ήταν λιγότερο ανήσυχοι για την ασθένειά τους.
Ο καθηγητής Ulrich Laufs, διευθυντής του Τμήματος Καρδιολογίας του Πανεπιστημίου της Λειψίας, δήλωσε πως οι καρδιολόγοι και οι γενικοί ιατροί θα καλωσορίσουν αυτό το είδος παρέμβασης, καθώς δεν αλλάζουν τα φάρμακα που συνταγογραφούνται αλλά βοηθούν τους ασθενείς να ακολουθήσουν τη θεραπεία.
