Μια κατηγορία φαρμάκων που συνήθως συνταγογραφούνται για την κατάθλιψη, την επιληψία και μερικές άλλες παθήσεις μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας, σύμφωνα με τους ερευνητές. Τα αντιχολινεργικά, όπως ονομάζονται, έχουν ήδη συνδεθεί με βραχυπρόθεσμα προβλήματα στη σκέψη.
Τώρα, μια μεγάλη μελέτη σε βρετανούς ασθενείς εγείρει ανησυχίες για πιθανές μακροχρόνιες παρενέργειες στον εγκέφαλο.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν πάντως ότι τα ευρήματα, που δημοσιεύονται στο JAMA Internal Medicine, δεν αποδεικνύουν ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος ή ότι οι ασθενείς που τα λαμβάνουν θα πρέπει να τα σταματήσουν.
Τα αντιχολινεργικά φάρμακα εμποδίζουν τη δράση μιας χημικής ουσίας που χρησιμοποιείται από τον εγκέφαλο για τον έλεγχο των σημάτων προς το υπόλοιπο σώμα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της υπερδραστήριας ουροδόχου κύστης, της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, της κατάθλιψης, της επιληψίας, της ψύχωσης, της νόσου του Πάρκινσον και ορισμένων αλλεργιών. Περιλαμβάνουν αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωσικά και μυοχαλαρωτικά φάρμακα.
Η μελέτη, με επικεφαλής την καθηγήτρια Carol Coupland στο Πανεπιστήμιο του Nottingham, περιλάμβανε περισσότερους από 58.000 ανθρώπους με άνοια και 225.000 χωρίς. Οι ερευνητές εξέτασαν τη χρήση φαρμάκων ακόμη και περισσότερα από 20 χρόνια πριν από τη διάγνωση άνοιας.
Αυτό αποκάλυψε τη σχέση μεταξύ των ισχυρών αντιχολινεργικών φαρμάκων και του αυξημένου κινδύνου άνοιας στους ανθρώπους ηλικίας 55 ετών και άνω. Μόνο ορισμένα φάρμακα -αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωσικά, για την ουροδόχο κύστη, την επιληψίας και το Πάρκινσον- αυτής της κατηγορίας εμπλέκονται. Δεν εντοπίστηκε κίνδυνος από άλλα αντιχολινεργικά φάρμακα, όπως για το άσθμα, μυοχαλαρωτικά, καρδιακού ρυθμού και για γαστρεντερικά προβλήματα.
Οι ερευνητές λένε ότι η μελέτη τους δείχνει ότι η σύνδεση μπορεί να είναι πραγματική, αλλά δεν υπάρχουν αρκετές αποδείξεις για να είμαστε σίγουροι. Ίσως να υπάρχουν άλλοι παράγοντες που δεν εντοπίστηκαν στη μελέτη. Είναι επίσης πιθανό ότι ορισμένοι από τους ασθενείς να ακολουθούσαν αυτές τις θεραπείες για συμπτώματα που υπήρχαν στην πραγματικότητα εξαιτίας πρώιμης, μη διαγνωσμένης άνοιας.
Αλλά ακόμα κι αν η σχέση είναι υπαρκτή, ο κίνδυνος που προκύπτει είναι μικρότερος από αυτόν άλλων παραγόντων κινδύνου εμφάνισης άνοιας, όπως το κάπνισμα, λένε οι ερευνητές.
Συνιστάται ήδη προσοχή για τη συνταγογράφηση αντιχολινεργικών φαρμάκων, διότι μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες παρενέργειες όπως δυσκοιλιότητα, ξηροστομία, σύγχυση και προβλήματα σκέψης ή μνήμης.
Εναλλακτικές θεραπείες θα πρέπει να εξετάζονται, όταν είναι δυνατόν, λένε οι ερευνητές.