Το ρωσικό εμβόλιο Sputnik V παρέχει προστασία περίπου 92% έναντι της Covid-19, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας φάσης των κλινικών δοκιμών του που δημοσιεύθηκαν στο The Lancet.
Το εμβόλιο αντιμετωπίστηκε αρχικά με κάποια υποψία, καθώς άρχισε να εφαρμόζεται πριν από τη δημοσίευση των δεδομένων της τελικής κλινικής δοκιμής. Ωστόσο, οι επιστήμονες δηλώνουν τώρα ότι η αποτελεσματικότητά του έχει πλέον αποδειχθεί και γίνεται ακόμη ένα που αποδεδειγμένα λειτουργεί, μαζί με εκείνα των Pfizer, AstraZeneca, Moderna και Janssen.
Το Sputnik λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο με της AstraZeneca που αναπτύχθηκε στη Μεγάλη Βρετανία και το εμβόλιο της Janssen που αναπτύχθηκε στο Βέλγιο. Χρησιμοποιεί έναν ιό ψυχρού τύπου, που έχει σχεδιαστεί για να είναι αβλαβής, ως φορέα για να μεταφέρει ένα μικρό κομμάτι του κορωνοϊού στο σώμα.
Η ασφαλής έκθεση του σώματος σε μέρος του γενετικού κώδικα του ιού με αυτόν τον τρόπο, του επιτρέπει να αναγνωρίσει την απειλή και να μάθει να την καταπολεμά, χωρίς να κινδυνεύει να αρρωστήσει. Μετά τον εμβολιασμό, το σώμα αρχίζει να παράγει αντισώματα ειδικά προσαρμοσμένα για να αντιμετωπίζουν τον κορωνοϊό – αυτό σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα είναι έτοιμο να τον καταπολεμήσει, όταν αν το συναντήσει πραγματικά.
Το εμβόλιο μπορεί να αποθηκευτεί σε θερμοκρασίες μεταξύ 2 και 8 οC, κάνοντας πιο εύκολη τη μεταφορά και αποθήκευσή του.
Όμως, σε αντίθεση με άλλα παρόμοια εμβόλια, το Sputnik χρησιμοποιεί δύο ελαφρώς διαφορετικές εκδόσεις του εμβολίου για την πρώτη και τη δεύτερη δόση, σε απόσταση 21 ημερών μεταξύ τους. Και οι δύο δόσεις στοχεύουν στη χαρακτηριστική ακίδα του κοροναϊού, αλλά χρησιμοποιούν διαφορετικούς φορείς – δηλαδή εξουδετερωμένους ιούς.
Η ιδέα είναι ότι η χρήση δύο διαφορετικών φορέων ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα ακόμη περισσότερο από τη χρήση του ίδιου δύο φορές και μπορεί να προσφέρει προστασία μεγαλύτερης διάρκειας.
Πέρα από αποτελεσματικό, το εμβόλιο επίσης κρίνεται ασφαλές χωρίς σοβαρές παρενέργειες – ίσως πονόλαιμο, κόπωση και χαμηλός πυρετός. Δεν υπήρξαν θάνατοι ή σοβαρές ασθένειες στην εμβολιασμένη ομάδα που συμμετείχε στη δοκιμή.
Πέρα από τη Ρωσία, το εμβόλιο χρησιμοποιείται ήδη στην Αργεντινή, τη Βενεζουέλα, τα ΗΑΕ, το Ιράν και αλλού.
Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε μαζί με τα αποτελέσματα στο Lancet, οι καθηγητές Ian Jones και Polly Roy σημείωσαν: «Η ανάπτυξη του εμβολίου Sputnik V έχει επικριθεί για ασυνήθιστη βιασύνη, παράκαμψη των κανόνων και απουσία διαφάνειας. Αλλά το αποτέλεσμα που αναφέρεται εδώ είναι σαφές και αποδεικνύεται η επιστημονική αρχή του εμβολιασμού, πράγμα που σημαίνει ότι άλλο ένα εμβόλιο μπορεί τώρα να συμμετάσχει στον αγώνα για τη μείωση των επιπτώσεων της Covid-19».
