Ένα από τα πιο συχνά ερωτήματα τα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε οι ειδικοί στον τομέα της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής είναι, πέρα από τα νέα κλινικά δεδομένα για τα ζευγάρια, ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να γεννιούνται τα παιδιά που έχουν προκύψει ως αποτέλεσμα θεραπειών για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας (πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας, σπερματέγχυση, εξωσωματική γονιμοποίηση κλπ.).
Με δεδομένο ότι σε παγκόσμια βάση παρατηρείται μια αύξηση των καισαρικών τομών, πολλοί –ιατροί και ζευγάρια σε θεραπεία- θεωρούν ότι ο τοκετός των παιδιών αυτών πρέπει να διεκπεραιώνεται μόνο με καισαρική τομή. Αυτό όχι μόνο δεν ισχύει, αλλά στην ουσία δημιουργεί ένα «φαύλο κύκλο» άγχους και πίεσης τόσο στα ζευγάρια όσο και στους μαιευτήρες, που καταλήγει σε ακόμα μεγαλύτερα ποσοστά καισαρικών τομών. Αξίζει να τονιστεί, ότι τα παιδιά αυτά αλλά και οι επίτοκες, δε διαφέρουν σε τίποτα από τις γυναίκες που πρόκειται να γεννήσουν ως αποτέλεσμα φυσικής σύλληψης. Έτσι στις γυναίκες αυτές πρέπει να προσφέρουμε χωρίς κανένα δισταγμό το φυσιολογικό τοκετό ή τον φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική τομή- Vaginal Birth After Caesarean Section, το γνωστό και ως VBAC).
Ειδικότερα, ο φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή (VBAC) είναι μια επιστημονική εξέλιξη η οποία πρέπει να προσφέρεται σε κάθε γυναίκα που έχει ήδη γεννήσει με καισαρική τομή. Με υψηλότατα ποσοστά επιτυχίας (άνω του 70%) και κινδύνους που, ειδικά από τη στιγμή που εξηγούνται στο ζευγάρι, είναι αντιμετωπίσιμοι από τον ειδικό, το VBAC πλέον είναι μια πραγματικότητα, για όλες τις γυναίκες και φυσικά γι’ αυτές που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία υπογονιμότητας! Φυσικά, η άριστη συνεργασία του ιατρού με τη μαία και το λοιπό νοσοκομειακό προσωπικό δεν αποτελεί μια θεωρητική ευχή αλλά μια ανάγκη που θα βοηθήσει τη διεκπεραίωση του VBAC, έτσι ώστε η γυναίκα να γεννήσει ασφαλώς το μωρό της!
Εξάλλου, η εποχή μας χαρακτηρίζεται πέρα από κάθε αμφιβολία από την πανδημία από τον κορωνοϊό που έχει ποικίλες συνέπειες σε όλα τα επίπεδα δραστηριότητας. Στον επιστημονικό τομέα της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, οι συνέπειες αυτές ξεκινούν από τη διαχείριση των περιστατικών, το χρονικό ορίζοντα διεκπεραίωσής τους και φθάνουν φυσικά και στην αναζήτηση των νεότερων δεδομένων σε κλινικό επίπεδο υπό το πρίσμα της πανδημίας. Αν και τα αρχικά δεδομένα φαίνεται να είναι καθησυχαστικά σε σχέση με το ποια είναι η επίπτωση της νόσου στις εγκύους και στα ζευγάρια που υποβάλλονται σε θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (δηλαδή δε νοσούν βαρύτερα ή πιο συχνά απ’ ότι ο γενικός πληθυσμός), ασφαλώς η ανάλυση και μελέτη των δεδομένων σε παγκόσμια βάση πρέπει να είναι συνεχής, ώστε καμία γυναίκα ή ζευγάρι να μην διακυβεύσει την υγεία τη δική του αλλά και του παιδιού του!
Ακόμα, αξίζει να τονιστούν και οι τρέχουσες επιστημονικές εξελίξεις στην Αναπαραγωγική Ιατρική, οι οποίες στο βαθμό του εφικτού, δεν επηρεάζονται από την πανδημία. Έτσι, σημαντικό κομμάτι των ερευνητικών προσπαθειών στις μέρες μας φαίνεται να επικεντρώνεται στις γυναίκες εκείνες που πάσχουν από πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια, μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από εξάντληση του αποθέματος της γυναίκας σε ωάρια, προκαλώντας έτσι αδυναμία τεκνοποίησης. Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη αποτελεσματική θεραπεία (προσοχή πρέπει να επιδεικνύεται σε ΔΗΘΕΝ θεραπείες που δυστυχώς χωρίς τεκμηρίωση χορηγούνται σε γυναίκες και, πιθανότατα μπορεί να προκαλέσουν άγνωστες και σοβαρές συνέπειες στην υγεία των γυναικών), τα επιστημονικά δεδομένα φαίνεται να αφήνουν πολλές ελπίδες για το μέλλον.
Εξάλλου, η επικαιροποίηση των πρωτοκόλλων διέγερσης των ωοθηκών, με εφαρμογή πρωτοκόλλων με λιγότερες ημέρες διέγερσης και μικρότερη ποσότητα φαρμάκων- γοναδοτροπινών («φυσικός ή τροποποιημένος φυσικός κύκλος») αλλά ίδια αποτελεσματικότητα, είναι άλλη μια εξέλιξη των ημερών. Η διέγερση των ωοθηκών επιβάλλεται να είναι φιλική προς τη γυναίκα, όσο το δυνατόν πιο οικονομική, χωρίς επιπλοκές τόσο για τη μητέρα όσο και για το παιδί που θα προκύψει από τη θεραπεία!
Ένας άλλος τομέας ο οποίος συγκεντρώνει μεγάλο κομμάτι του ενδιαφέροντος είναι η κρυοσυντήρηση («κατάψυξη») γεννητικού υλικού, σπερματοζωαρίων, ωαρίων και εμβρύων. Αν και οι τεχνικές αυτές εφαρμόζονται εδώ και αρκετά χρόνια, είναι μόνο κατά τα τελευταία έτη που δίνουν πραγματικά ουσιαστικά αποτελέσματα και χρησιμοποιούνται πλέον όχι μόνο για ιατρικούς λόγους προστασίας των αποθεμάτων των ωαρίων των γυναικών (π.χ. για τις γυναίκες που πρέπει να λάβουν ωοτοξικές θεραπείες στα πλαίσια αντιμετώπισης μιας νεοπλασίας ή ενός αυτοάνοσου νοσήματος) αλλά και για κοινωνικούς λόγους για τις γυναίκες που επιθυμούν να καθυστερήσουν την τεκνοποίηση π.χ. για επαγγελματικούς λόγους. Με πολύ απλό τρόπο, σύντομα και απλά θεραπευτικά πρωτόκολλα και σχετικά μικρό κόστος η κάθε γυναίκα μπορεί πια να διαφυλάξει τα ωάριά της ώστε να τα χρησιμοποιήσει όταν αυτή θα είναι έτοιμη από όλες τις πλευρές, χωρίς έκπτωση στην ποιότητά τους, καταλήγοντας να σχηματίσει την οικογένειά της όταν το επιθυμεί! Έτσι, σε συνδυασμό και με άλλες δυνατότητες, όπως η δωρεά ωαρίων, δηλαδή η χρήση ωαρίων από άλλες γυναίκες, όταν η υπό θεραπεία γυναίκα δεν έχει τα δικά της, το κάθε ζευγάρι έχει πια, ακόμα και σε πολύ μεγάλη αναπαραγωγική ηλικία, τη δυνατότητα να κάνει παιδιά, απλά και πολλές φορές ακόμα και χωρίς τη λήψη εξεζητημένων ορμονικών θεραπειών!
Θεόδωρος Καλαμπόκας
Χειρουργός-Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Πιστοποιημένος Ειδικός της British Fertility Society στην Αντιμετώπιση της Υπογονιμότητας- Εξωσωματική Γονιμοποίηση- Ενδοσκοπική Χειρουργική, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Β΄ Μαιευτική-Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, «Αρεταίειο» Νοσοκομείο
www.drkalampokas.gr, e-mail:kalamp@yahoo.com
