Στην εποχή των 3D video games και της εικονικής πραγματικότητας, το Tetris, το διάσημο παιχνίδι με τα «τουβλάκια», παρά την εξαιρετική του επιτυχία στο παρελθόν, δεν φαίνεται ως κάτι πρωτοποριακό. Όμως, οι επιστήμονες λένε ότι η συναρπαστική απλότητα του Tetris το κάνει ένα δυνητικά ισχυρό θεραπευτικό εργαλείο.
Η καθηγήτρια Emily Holmes, ειδική της ψυχολογίας στο φημισμένο Πανεπιστήμιο Karolinska στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, έχει περάσει πολλά χρόνια εξερευνώντας τα ιατρικά πλεονεκτήματα του παιχνιδιού: «Θέλαμε να έχουμε ένα εργαλείο που πραγματικά συνδέεται με την οπτική μνήμη. Με το Tetris, είναι τα χρώματα, τα σχήματα και οι κινήσεις που είναι πολύ απορροφητικά. Άλλα παιχνίδια που δοκιμάσαμε στο εργαστήριο, όπως τα παιχνίδια ερωτήσεων ή καταμέτρησης, δεν λειτούργησαν. Γι’ αυτό και πιστεύουμε ότι πρέπει να είναι κάτι οπτικό».
Η έλξη του παιχνιδιού είναι τέτοια, που μερικοί άνθρωποι λένε ότι μετά από παιχνίδι πολλών ωρών, συνεχίζουν να βλέπουν «τουβλάκια» να πέφτουν στις σκέψεις και τα όνειρά τους – ένα φαινόμενο που ονομάστηκε «Εφέ του Tetris».
Όμως, το εθιστικό παιχνίδι θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους και με άλλους τρόπους, πέρα από το να περάσουν τον χρόνο τους διασκεδαστικά. Ιδού πώς:
Διαταραχή μετατραυματικού στρες
Η Δρ Holmes μόλις δημοσίευσε μια μελέτη που δείχνει ότι η θεραπεία με το Tetris μπορεί να μειώσει την ψυχολογική επίδραση τραυματικών γεγονότων. Η ομάδα της στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης εφάρμοσε θεραπεία με Tetris σε ασθενείς που εισήχθησαν σε ένα μεγάλο τμήμα επειγόντων περιστατικών του Ηνωμένου Βασιλείου σε κατάσταση σοκ μετά από τροχαία ατυχήματα. Οι ασθενείς κλήθηκαν να σκεφτούν το ατύχημα που μόλις είχαν και στη συνέχεια να αρχίσουν να παίζουν Tetris σε μια κονσόλα της Nintendo.
Είκοσι λεπτά του παιχνιδιού φάνηκε ότι ήταν αρκετά, ώστε να αποσπαστεί η προσοχή τους και να σταματήσουν να δημιουργούν επώδυνες μνήμες από το ατύχημα.
Η Holmes εξηγεί: «Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι, αν συμμετάσχουν σε πολύ οπτικά απαιτητικές εργασίες αμέσως μετά από ένα τραύμα, η διαδικασία μπορεί να τους βοηθήσει να εμποδίσουν ή να διακόψουν την αποθήκευση μνήμης με υπερβολικά έντονο και επώδυνο τρόπο».
Η καθηγήτρια λέει ότι υπάρχει περίπου ένα «παράθυρο» έξι ωρών μετά από ένα τραυματικό γεγονός για να λειτουργήσει η θεραπεία.
Στη μελέτη, η ομάδα των ασθενών που ακολούθησαν τη θεραπεία με Tetris ήταν πολύ λιγότερο πιθανό να εμφανίσουν ενοχλητικές αναδρομές στα ατυχήματά τους από εκείνους που δεν την ακολούθησαν.
Επιθυμίες
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ και Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ της Αυστραλίας, υποστηρίζουν ότι το Tetris μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να περιορίσει την επιθυμία για πράγματα όπως ο καφές, τα τσιγάρα και το αλκοόλ.
Στην έρευνά τους συμμετείχαν 31 φοιτητές οι οποίοι λάμβαναν γραπτά μηνύματα όλη την ημέρα, που τους ζητούσαν να βαθμολογήσουν το τρέχον επίπεδο επιθυμίας του για ναρκωτικά, τα τρόφιμα και ποτά. Σε δεκαπέντε από τους συμμετέχοντες δόθηκε ένα iPod για να παίζουν Tetris, ώστε να διαπιστωθεί αν θα έχει κάποιο αποτέλεσμα και όντως, η επιθυμία μειώθηκε στην ομάδα που έπαιζε Tetris.
Η καθηγήτρια Jackie Andrade εξήγησε: «Πιστεύουμε ότι η επίδραση του Tetris συμβαίνει επειδή η επιθυμία μας περιλαμβάνει την οπτικοποίηση στο μυαλό μας της εμπειρίας μας από την κατανάλωση μιας συγκεκριμένης ουσίας ή μιας συγκεκριμένης δραστηριότητας. Παίζοντας ένα οπτικά ενδιαφέρον παιχνίδι, όπως το Tetris, οι νοητικές διεργασίες που υποστηρίζουν τις εικόνες απασχολούνται. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς κάτι έντονα και να παίζει Tetris την ίδια στιγμή».
Τεμπέλικο μάτι
Μια μικρή έρευνα διαπίστωσε ότι μια ειδικά προσαρμοσμένη έκδοση του Tetris βοήθησε στη θεραπεία της αμβλυωπίας, γνωστής και ως τεμπέλικο μάτι. Το παιχνίδι εκπαίδευε τα δύο μάτια να εργαστούν από κοινού, μια μέθοδος η οποία έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες θεραπείες για την πάθηση. Συνήθως, οι γιατροί συστήνουν να καλύπτεται το «καλό» μάτι, ώστε να υποχρεώνεται το «τεμπέλικο» να δουλεύει εντατικότερα.
Οι ερευνητές δοκίμασαν τη θεραπεία σε 18 ενήλικες με αμβλυωπία. Οι μισοί έπαιξαν το παραδοσιακό Tetris με το «καλό» μάτι καλυμμένο, ενώ οι άλλοι μισοί έπαιξαν το τροποποιημένο παιχνίδι με τα δύο μάτια ανοιχτά. Στο τέλος της μελέτης που διήρκησε δύο εβδομάδες, η ομάδα που χρησιμοποίησε και τα δύο μάτια είχε μεγαλύτερη βελτίωση στην όρασή της.
