Η εν γένει αλλαγή των προτεραιοτήτων της σύγχρονης γυναίκας έχει μεταθέσει τη διαδικασία τεκνοποίησης σε ηλικίες, όπου φυσιολογικά η γυναικεία γονιμότητα είναι μειωμένη. Κι ενώ η μήτρα μπορεί να κυοφορήσει μέχρι και την ηλικία των 50 ετών (λόγω νομικών περιορισμών), τα ωάρια, τόσο λόγω του ολοένα μειούμενου αριθμού τους, αλλά και της έκπτωσης της ποιότητας τους με την πάροδο των ετών, είναι εκείνα, τελικά, που οριοθετούν την αναπαραγωγική ηλικία της εκάστοτε γυναίκας. Η κατάψυξη εμβρύων ενίοτε εγείρει θρησκευτικά/ηθικά διλήμματα, νομικά ζητήματα σε περιπτώσεις διαζυγίου ή πρακτικά προβλήματα (έλλειψη συντρόφου, άρνηση στην χρήση δανεικού σπέρματος). Ενώ, πολλές είναι οι γυναίκες, που αρνούνται να προβούν στη δωρεά ωαρίων για ψυχολογικούς ή οικονομικούς λόγους και προτιμούν να μην αποκτήσουν παιδί.
Σήμερα, με την ανάπτυξη της τεχνικής ταχείας κρυοσυντήρησης ωαρίων γνωστής ως υαλοποίηση (Vitrification), νέοι ορίζοντες ανοίχτηκαν στη διατήρηση της γυναικείας γονιμότητας. Το ωάριο, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σε νερό, είναι ευαίσθητο στη διαδικασία ψύξης του λόγω σχηματισμού κρυστάλλων, που το καταστρέφουν. Με την τεχνική της υαλοποίησης επιτυγχάνεται η κατάψυξη ωαρίων με τα υψηλότερα μέχρι σήμερα ποσοστά επιβίωσης, που φτάνουν το 90%.Τα κρυοσυντηρημένα ωάρια αποθηκεύονται στους -196 βαθμούς, χωρίς να υπάρχει καμία υποβάθμιση της ποιότητας με την πάροδο του χρόνου.
Ποιές γυναίκες δύναται να ωφεληθούν από τη συγκεκριμένη τεχνική;
- Εκείνες που επιθυμούν την παράταση της γονιμότητάς τους, έως την ολοκλήρωση των ακαδημαϊκών, επαγγελματικών ή άλλων προσωπικών στόχων (social oocyte cryopreservation).
- Η εύρεση του κατάλληλου συντρόφου. Μάλιστα σε πρόσφατη μελέτη στις ΗΠΑ (Hodes-Wertz etal.2013) αποτελούσε το λόγο που κατ’εφυγαν στη συγκεκριμένη τεχνική το 88% των συμμετεχόντων!
- Γυναίκες με επικείμενη πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια ή με οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης.
- Παθήσεις που επηρεάζουν την ωοθηκική επάρκεια ( ενδομητρίωση, αυτοάνοσα νοσήματα)
- Γυναίκες οι οποίες αρνούνται να καταψύξουν έμβρυα για θρησκευτικούς ή/και ηθικούς λόγους.
- Καρκινοπαθείς. Η χημειοθεραπεία/ακτινοβολία, καταστρέφει τα ωοθηκικά αποθέματα. Η υαλοποίηση ωαρίων αποτελεί μέθοδο εκλογής ανάλογα με την ηλικία της ασθενούς, το είδος του καρκίνου αλλά και το ακολουθούμενο θεραπευτικό πρωτόκολλο.
Κατάψυξη ωαρίων ναι, αλλά πότε;
Λόγω της ποσοτικής και ποιοτικής έκπτωσης των ωοθηκικών αποθεμάτων με την πάροδο των ετών, είναι εύλογο ότι όσο νεότερη είναι η ηλικία της γυναικάς κατά τη συλλογή των ωαρίων της, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επιτυχούς έκβασης κατά την μελλοντική τους χρήση. Ιδανική κρίνεται η ηλικία 30 – 36 έτη ή και νωρίτερα, ιδίως σε επικείμενη πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια.
Είναι ασφαλές το μωρό που θα γεννηθεί;
Στις έως τώρα μελέτες δεν έχει παρατηρηθεί αυξημένο ποσοστό χρωμοσωματικών ανωμαλιών ή άλλων μαιευτικών ή περιγεννητικών επιπλοκών (Noyes et.al2009, Cobo et al2014).
Συνοψίζοντας, η κατάψυξη ωαρίων είναι μία πολλά υποσχόμενη μέθοδος της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, από την οποία δύναται να ωφεληθούν πολλές γυναίκες νικώντας τον χρόνο, πάντα υπό την κατάλληλη καθοδήγηση του ειδικού στη γονιμότητα γυναικολόγου.
Παρή Καλογιάννη
Μαιευτήρας/Γυναικολόγος, MD, MSc, PhD, Research in Human Reproduction, Μέλος Ελληνικής Εταιρείας Ιατρών Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής
www.parikalogianni.gr & parikalogianni@gmail.com
