Όπως γνωρίζει οποιοσδήποτε έχει πιει ένα φλιτζάνι καφέ, δεν είναι εξίσου επιβλαβείς όλες οι ψυχοδραστικές ουσίες. Η καφεΐνη, η ψυχοδραστική ουσία με τη μεγαλύτερη κατανάλωση στον πλανήτη, δεν αποτελεί κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία – αντιθέτως, αρκετές έρευνες υποστηρίζουν ότι έχει πολλά οφέλη για τον οργανισμό μας.
Για να δώσει σε όλους μας μια ιδέα για τις πιο επικίνδυνες ουσίες που υπάρχουν, μια ομάδα ψυχιάτρων, χημικών και ειδικών στα φάρμακα στο Βασιλικό Κολλέγιο Ψυχιάτρων του Ηνωμένου Βασιλείου, τις ταξινόμησαν βάσει τριών παραγόντων: πόση σωματική βλάβη προκαλούν, πόσο εθιστικές είναι και πόσο βλάπτουν την κοινωνία συνολικά, με τη ζημιά να κρίνεται από παράγοντες όπως το κόστος που δαπανάται για την υγειονομική περίθαλψη των χρηστών τους. Οι ερευνητές δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet.
Παρακάτω βρίσκονται οι πέντε χειρότερες ουσίες με βάση την εξάρτηση που προκαλούν. Οι ερευνητές κατηγοριοποίησαν περαιτέρω τους παράγοντες που καθορίζουν πόσο εθιστική είναι μια ουσία:
– Ευχαρίστηση, η ευφορία που αισθάνεται ένας χρήστης από την ουσία η ψυχολογική εξάρτηση.
– Η ένταση της επιθυμίας που νιώθει ένας χρήστης, όταν του λείπει η ουσία.
– Η σωματική εξάρτηση, οι πονοκέφαλοι ή άλλα σωματικά συμπτώματα που βιώνει ο χρήστης, όταν σταματάει τη χρήση της ουσίας.
Η ηρωίνη κατέλαβε την υψηλότερη θέση στον κατάλογο, όσον αφορά την εξάρτηση. Η ουσία έλαβε τρία στα τρία από την άποψη της ευχαρίστησης, της επιθυμίας και της σωματικής εξάρτησης.
Η κοκαΐνη έλαβε επίσης τρία από τα τρία όσον αφορά την ευχαρίστηση. Ωστόσο, θεωρήθηκε ότι είναι ελαφρώς λιγότερο ψυχολογικά εθιστική από την ηρωίνη και περίπου κατά το ήμισυ εθιστική, ως προς τη σωματική εξάρτηση.
Από την άποψη του ψυχολογικού εθισμού, η νικοτίνη βαθμολογήθηκε σχεδόν ως εξίσου εθιστική με την κοκαΐνη: Η νικοτίνη έλαβε 2,6 στα 3, σε σύγκριση με την κοκαΐνη που πήρε 2,8. Αλλά θεωρήθηκε επίσης λιγότερο ευχάριστη και πολύ λιγότερο σωματικά εθιστική.
Τα βαρβιτουρικά είναι ηρεμιστικά φάρμακα που κάποτε ήταν ευρέως συνταγογραφούμενα για το άγχος. Έλαβαν δύο στα τρία για τη γενική εξάρτηση – κατατάχθηκε ως λιγότερο ευφορικά και λιγότερο εθιστικά σωματικά από τη νικοτίνη, την ηρωίνη και την κοκαΐνη.
Το αλκοόλ θεωρήθηκε λιγότερο εθιστικό ψυχολογικά από τον καπνό, αν και κατατάχθηκαν στο ίδιο επίπεδο από την άποψη της «απόλαυσης» και της εθιστικότητας τους, λαμβάνοντας 2,3 στα 3. Το αλκοόλ και ο καπνός είχαν επίσης παρόμοια φυσική εξάρτηση συνολικά.
