Φυσικος κυκλος εξωσωματικής (Natural cycle IVF) είναι η θεραπεία κατά την οποία γίνεται συλλογή ενός και μόνο ωαρίου από την ωοθήκη, χωρίς τη χορήγηση ορμονικών φαρμάκων διέγερσης. Η ανάπτυξη του ωοθυλακίου παρακολουθείται με υπερηχογράφημα και, όταν το ωάριο έχει ωριμάσει, προγραμματίζεται η συλλογή του. Το ωάριο ανευρίσκεται στο 80% των περιπτώσεων και ακολουθεί η μικρογονιμοποίησή του (ICSI) με σπερματοζωάριο του συντρόφου. Εφόσον το ωάριο γονιμοποιηθεί (80% πιθανότητες), το έμβρυο καλλιεργείται στο εργαστήριο και, αν η ανάπτυξή του είναι κατάλληλη (60% πιθανότητες), μεταφέρεται στη μήτρα τη 2η ή την 3η ημέρα της καλλιέργειας. Επίσης υπάρχει και η δυνατότητα του τροποποιημένου φυσικού κύκλου όπου με τη χρήση χαμηλής δόσης φαρμάκων λαμβάνουμε περισσότερα από ένα ωάρια.
Σε ποιες γυναίκες εφαρμόζεται
Θεωρητικά είναι μια θεραπεία για κάθε γυναίκα. Πρακτικά οι υποψήφιες διαχωρίζονται σε δύο ομάδες: Η πρώτη κατηγορία είναι κάτω των 35 ετών, με φυσιολογικό εμμηνορρυσιακό κύκλο και πληροί τα κριτήρια για εξωσωματική γονιμοποίηση. Σε μεγάλο ποσοστό αυτές οι γυναίκες δεν έχουν δυνητικά πρόβλημα στην εμφύτευση, οπότε αντί να υποβληθούν σε ορμονική διέγερση και εξωσωματική γονιμοποίηση, μπορούν να πραγματοποιήσουν ένα πρόγραμμα τριών έως τεσσάρων συνεχόμενων εξωσωματικών σε φυσικό κύκλο. Μια δεύτερη κατηγορία αποτελούν οι γυναίκες που έχουν υποβληθεί ανεπιτυχώς σε μεγάλο αριθμό εξωσωματικών, αλλά παρά τη μεγάλη δόση ορμονών (γοναδοτροπινών) δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία και παράγουν ένα ή ελάχιστα ωάρια (poor responders). Οι γυναίκες αυτές, πριν καταφύγουν στη δωρεά ωαρίων, μπορούν να προσπαθήσουν με το δικό τους φυσικά παραγόμενο ωάριο.
Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι τα εξής:
- Καμία λήψη ορμονών για τη διέγερση των ωοθηκών.
- Καμία πιθανότητα συνδρόμου υπερδιέγερσης ωοθηκών.
- Μηδαμινή πιθανότητα δίδυμων κυήσεων και όλων των κινδύνων που αυτές συνεπάγονται.
- Συλλογή ωαρίων και κατάψυξη για μελλοντική χρήση.
- Μικρότερο κόστος.
- Μικρότερο ψυχολογικό βάρος και ανάκτηση της χαμένης αυτοπεποίθησης.
Ποσοστά επιτυχίας
Οι πιθανότητες εγκυμοσύνης ανά γυναίκα που θα επιλέξει τον φυσικό κύκλο κυμαίνονται μεταξύ 10-15%, ενώ ανά εμβρυομεταφορά το ποσοστό μπορεί να ανέλθει και στο 50% (καθώς δεν φτάνουμε πάντα σε εμβρυομεταφορά). Η πιθανότητα αυτή είναι αρκετά καλή, αν αναλογιστεί κανείς πως η πιθανότητα κύησης ύστερα από κλασική εξωσωματική είναι 25-35%, ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας. Σε περίπτωση που το πρόβλημα υπάρχει μόνο στον ανδρικό παράγοντα τα ποσοστά είναι αρκετά υψηλά.
Επίσης, έπειτα από τέσσερις συνεχόμενους κύκλους εξωσωματικής σε φυσικό κύκλο, το αθροιστικό ποσοστό κύησης μπορεί να ξεπεράσει το 35%. Συνεπώς, η εξωσωματική σε φυσικό κύκλο συνιστά μια καλή επιλογή για τις γυναίκες που παρουσιάζουν φτωχή ανταπόκριση στη διέγερση, ακόμα και με μεγάλες δόσεις φαρμάκων
Δρ Ηλίας Γάτος
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας, Ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και την ενδοσκοπική χειρουργική, Διευθυντής ΕΜΒΙΟ medical center
embio.com.gr, eliasgatos.gr, e-mail: gatos@embio.com.gr