Η δωρεά ωαρίων είναι μια ανώνυμη διαδικασία κατά την οποία η δότρια παρέχει ωάρια στο ζευγάρι των ληπτών. Τα ωάρια αυτά γονιμοποιούνται με το σπέρμα που προέρχεται από τον σύζυγο/σύντροφο της λήπτριας. Αφού γίνει η γονιμοποίηση, τα γονιμοποιημένα ωάρια μεταφέρονται στην λήπτρια γυναίκα εφόσον βρίσκεται στην κατάλληλη φάση του κύκλου της. Εναλλακτική επιλογή αποτελεί η κατάψυξη των ωαρίων ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επόμενο κύκλο.
Σε ποιες γυναίκες εφαρμόζεται
Η δωρεά ωαρίων ενδείκνυται για γυναίκες των οποίων το γενετικό υλικό δεν είναι κατάλληλο ή όταν για κάποιους λόγους έχει σταματήσει η παραγωγή ωαρίων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, έχει αποδειχθεί ότι η δωρεά ωαρίων ή εμβρύων είναι μια πολύ αποτελεσματική διαδικασία που δίνει λύση. Να σημειωθεί ότι γυναίκες που έχουν κάνει πολλές προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης χωρίς επιτυχία ή βρίσκονται στην εμμηνόπαυση (χωρίς περίοδο) μπορούν μέσω της δωρεάς ωαρίων να γίνουν μητέρες.
Οι ενδείξεις για δωρεά ωαρίων ή εμβρύων περιλαμβάνουν τις ακόλουθες περιπτώσεις:
- Γυναίκες με πρώιμη εμμηνόπαυση.
- Γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε θεραπείες καρκίνου (λόγω της χημειοθεραπείας η ορμονική διέγερση των ωοθηκών είναι αδύνατη )
- Γυναίκες με «κακή ποιότητα» ωαρίων
- Γυναίκες με ανύπαρκτες ωοθήκες ή υποπλασματικές (Σύνδρομο Turner)
- Γυναίκες ηλικίας 43-50 ετών
- Γυναίκες με χρωματοσωμιακά προβλήματα ή γενετικές παθήσεις, οι οποίες καθιστούν αδύνατη ή προβληματική την έκβαση μια εγκυμοσύνης.
- Γυναίκες με ιστορικό πολλαπλών αποβολών
Δότριες ωαρίων
Οι υποψήφιες δότριες ωαρίων, σύμφωνα με την Ελληνική Νομοθεσία, είναι ανώνυμες και υποχρεούνται να υπογράψουν ειδικά έγγραφα συγκατάθεσης. Επίσης, για να γίνουν δεκτές σε ένα τέτοιο πρόγραμμα πρέπει να πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:
- Να έχουν ηλικία από 19 έως 35 ετών
- Να είναι υγιείς, μη καπνίστριες και να μην υπάρχει προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό γενετικών ασθενειών
- Να έχουν δείκτη μάζας σώματος μικρότερο από 32
- Να έχουν FSH μικρότερη από 8
- Να έχουν δύο λειτουργικές ωοθήκες
Επίσης, θα πρέπει να υποβληθούν σε σειρά εξετάσεων για να διαπιστωθεί αν η κατάσταση της υγείας τους είναι καλή και αν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν σωστά στην ορμονική θεραπεία. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν:
- Ψυχολογικό προφίλ
- Υπερηχογράφημα κάτω κοιλιάς και κολπικό υπερηχογράφημα
- Συνάντηση με τον υπεύθυνο του προγράμματος για τις οδηγίες που αφορούν τη χορήγηση των φαρμάκων
- Αιματολογικές εξετάσεις για ηπατίτιδα, HIV, σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες και ορμονολογικό προφίλ
Στη συνέχεια οι δότριες θα υποβληθούν στην κλασική διαδικασία της ορμονικής διέγερσης.
Μια εναλλακτική επιλογή είναι η χρησιμοποίηση δανεικών εμβρύων. Η μέθοδος αυτή απευθύνεται σε ζευγάρια που η σύζυγος παρουσιάζει πρόωρη εμμηνόπαυση και ο σύζυγος έχει αζωοσπερμία. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται έγγραφη συγκατάθεση, τόσο από το ζεύγος «δότη» όσο και από το ζεύγος «λήπτη».
Ποσοστά επιτυχίας
Η δωρεά ωαρίων έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχής, με ποσοστά που μπορεί να φτάσουν μέχρι 75% ανά θεραπεία. Αυτή η μέθοδος μπορεί να εγείρει ηθικά προβλήματα και γι’ αυτό η συμβουλευτική προσέγγιση είναι ουσιώδες κομμάτι της θεραπείας.
Δρ Ηλίας Γάτος
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας, Ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και την ενδοσκοπική χειρουργική, Διευθυντής ΕΜΒΙΟ medical center
embio.com.gr, eliasgatos.gr, e-mail: gatos@embio.com.gr
