Η Επεμβατική Ογκολογία είναι μία καινοτόμος, ραγδαία αναπτυσσόμενη και πολύ ελπιδοφόρα εξειδίκευση της Επεμβατικής Ακτινολογίας, που αφορά στη θεραπευτική και παρηγορική αντιμετώπιση πολλών ασθενών με ανεγχείρητους κακοήθεις όγκους.
Στην Ελλάδα παραμένει σχετικά άγνωστη ως προς τις θεραπευτικές της εφαρμογές, παρ΄ ότι τα αποτελέσματά της είναι συγκρίσιμα με αυτά άλλων αναγνωρισμένων μεθόδων που εφαρμόζονται στα μεγαλύτερα ιατρικά κέντρα διεθνώς. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από την 15ετή και πλέον εμπειρία μου στο Τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης, όπου διευθύνω το Τμήμα Ψηφιακού Αγγειογράφου. Τα αποτελέσματα αυτά παρουσίασα στο Πανελλήνιο Συνέδριο Ακτινολογίας στην Αθήνα (Δεκέμβριος 2014), ενώ τα ανακοίνωσα και ως εισηγητής στο παγκόσμιο συνέδριο της Επεμβατικής Ογκολογίας (WCIO 2015), τον Μάιο στη Νέα Υόρκη.
Σε ποιους ασθενείς απευθύνεται
Η επεμβατική ογκολογία προσφέρει ενίοτε πλήρη θεραπεία, επιμήκυνση του προσδόκιμου ζωής και σε κάθε περίπτωση βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς. Εφαρμόζει τοπικές, στοχευμένες θεραπείες ελάχιστης επεμβατικότητας, με τοπική αναισθησία ή μέθη υπό τον ψηφιακό αγγειογράφο ή υπό τον αξονικό τομογράφο και ο ασθενής αναχωρεί την επόμενη ημέρα.
Εφαρμόζεται κυρίως στην αντιμετώπιση ανεγχείρητων πρωτοπαθών όγκων του ήπατος (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, χολαγγειοκαρκίνωμα) αλλά και δευτεροπαθών (μεταστάσεις) κυρίως από καρκίνο του παχέος εντέρου (ορθοκολικό καρκίνωμα). Επίσης σε ηπατικές ή πνευμονικές μεταστάσεις από καρκίνο του πνεύμονα, του στομάχου, των ωοθηκών, του νεφρού, του σαρκώματος οστών ή/και μαλακών μορίων, του μελανώματος, των νευροενδοκρινών όγκων, όπως και του μαστού, όπου οι συμβατικές θεραπείες δεν έχουν την επιθυμητή ανταπόκριση.
Οι ασθενείς επωφελούνται από σύγχρονες, ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, όπως είναι ο ενδαρτηριακός εμβολισμός (TAE), ο χημειοεμβολισμός (TACE) και ο θερμοκαυτηριασμός με ραδιοσυχνότητες ή μικροκύματα (RF ή MW Ablation), που έχουν ελάχιστες παρενέργειες και αξιοθαύμαστα αποτελέσματα.
Σημαντική βοήθεια εξάλλου στην αντιμετώπιση κάποιων επιπλοκών όγκων του ήπατος προσφέρουν και άλλες εφαρμογές της Επεμβατικής Ογκολογίας, όπως η διαδερμική παροχέτευση ή αγγειοπλαστική χολαγγείων με τοποθέτηση stent σε ασθενείς με αποφρακτικό ίκτερο.
Η επιλογή της μεθόδου αντιμετώπισης εξατομικεύεται για κάθε ασθενή και εξαρτάται από το είδος του όγκου, τον αριθμό και το μέγεθος των εστιών και τη γενικότερη κλινική κατάσταση του ασθενή, ενώ γίνεται πάντοτε με τη σύμφωνη γνώμη των θεραπόντων κλινικών ογκολόγων, χειρουργών ογκολόγων, γαστρεντερολόγων κλπ.
Πώς γίνονται οι θεραπείες
Οι συνεδρίες των εμβολισμών και χημειοεμβολισμών πραγματοποιούνται στον ψηφιακό αγγειογράφο ενδαρτηριακά με τη χρήση μικροκαθετήρων, ενώ των θερμοκαυτηριασμών διενεργούνται διαδερμικά με τη χρήση ειδικής βελόνης στον αξονικό τομογράφο. Οι επεμβάσεις εκτελούνται (υπερ)εκλεκτικά στον όγκο, με απόλυτη ασφάλεια, και έτσι δεν παρατηρούνται μείζονες επιπλοκές.
Στο χημειοεμβολισμό του ήπατος που μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε επαναλαμβανόμενες συνεδρίες (ανάλογα με το μέγεθος και τον αριθμό των εστιών) επιτυγχάνεται η μεταφορά υψηλών συγκεντρώσεων χημειοθεραπευτικών φαρμάκων απευθείας στον όγκο. Στη συνέχεια, με τη χορήγηση μικροσφαιριδίων (100-500 μ) συνήθως, επιτυγχάνεται ο εμβολισμός (κλείσιμο) των αρτηριών που τροφοδοτούν με αίμα τον όγκο, ώστε να επιτευχθεί η ισχαιμία και τελικά η νέκρωσή του.
Πολλές φορές ο χημειοεμβολισμός σε ανεγχείρητους πρωτοπαθείς όγκους του ήπατος (ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα), με την ελάττωση του μεγέθους που προκαλεί στον όγκο, αποτελεί τη ‘γέφυρα’ για τη διενέργεια άλλων θεραπευτικών μεθόδων όπως η ηπατεκτομή, η μεταμόσχευση ή ο (RF ή MW) θερμοκαυτηριασμός.
Ο θερμοκαυτηριασμός με ραδιοσυχνότητες ή μικροκύματα εφαρμόζεται σε όγκους ήπατος, πνευμόνων, νεφρών και επινεφριδίων. Επιτυγχάνει την ελεγχόμενη νέκρωση του όγκου καταστρέφοντας τα καρκινικά κύτταρα με θερμότητα.
Σε αρκετούς ασθενείς κυρίως με ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, εφαρμόζονται συνδυαστικές θεραπείες με χημειοεμβολισμό και θερμοκαυτηριασμό. Πρόκειται για εξειδικευμένες θεραπευτικές επεμβάσεις οι οποίες προσφέρουν πολλές φορές θεαματικά αποτελέσματα: κάποιοι από τους ασθενείς με ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, που προσήλθαν με προσδόκιμο επιβίωσης λίγων μηνών, σήμερα ξεπερνούν τα 10 χρόνια επιβίωσης με καλή ποιότητα ζωής.
Προϋποθέσεις
Η Επεμβατική Ογκολογία είναι ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός κλάδος, στον οποίο ωστόσο, απαιτείται πολύ μεγάλη εμπειρία και συνεχής εξειδίκευση του επεμβατικού ακτινολόγου.
Προσωπικά, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Καρδιαγγειακής και Επεμβατικής Ακτινολογικής Εταιρίας (CIRSE), με εξειδίκευση στην Επεμβατική Ακτινολογία-Επεμβατική Ογκολογία στην Πανεπιστημιακή Κλινική της Φραγκφούρτης και συνεχή μετεκπαίδευση στις νέες μεθόδους και τεχνικές της Επεμβατικής Ογκολογίας (Γερμανία, Βρετανία, ΗΠΑ, Ελλάδα), οφείλω να ενθαρρύνω τους ασθενείς της χώρας μας να μην προσφεύγουν για ανάλογες θεραπείες στο εξωτερικό, όταν αποδεδειγμένα αυτές μπορούν να διενεργηθούν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα στην Ελλάδα.
Ιωάννης Δέδες
Επεμβατικός Ακτινολόγος – Επεμβατικός Ογκολόγος
Τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας του Ιατρικού Διαβαλκανικού Θεσσαλονίκης
Site:
www.dedesioannis.com
