Επιστήμονες «αποσυναρμολόγησαν» τον καρκίνο στα μικρότερα κομμάτια του, για να αποκαλύψουν τις αδυναμίες του και να βρουν νέες ιδέες για τη θεραπεία της νόσου.

Μια ερευνητική ομάδα στο Ινστιτούτο Wellcome Sanger απενεργοποίησε κάθε γενετική εντολή της νόσου, μία κάθε φορά, σε 30 τύπους καρκίνου. Κατάφερε έτσι να εντοπίσει 600 νέα αδύνατα σημεία του καρκίνου που το καθένα θα μπορούσε να είναι στόχος ενός μελλοντικού φαρμάκου.

Η μελέτη είναι μια πρώτη εικόνα από το μέλλον της εξατομικευμένης ιατρικής αντιμετώπισης του καρκίνου. Προς το παρόν, φάρμακα όπως εκείνα της χημειοθεραπείας προκαλούν στην πραγματικότητα βλάβες σε όλο το σώμα.

Ένας από τους ερευνητές είναι η Δρ Fiona Behan, της οποίας η μητέρα πέθανε από καρκίνο που εμφανίστηκε για δεύτερη φορά. Η πρώτη θεραπεία χημειοθεραπείας προκάλεσε βλάβη στην καρδιά της μητέρας της, οπότε δεν ήταν αρκετά δυνατή για πολλές θεραπείες τη δεύτερη φορά.

Ο Δρ Behan δήλωσε: «Η έρευνα αυτή είναι σημαντική, επειδή σήμερα θεραπεύουμε τον καρκίνο αντιμετωπίζοντας ολόκληρο το σώμα του ασθενή. Δεν στοχεύουμε συγκεκριμένα τα καρκινικά κύτταρα. Οι πληροφορίες που έχουμε αποκαλύψει σε αυτή τη μελέτη έχουν εντοπίσει βασικά αδύνατα σημεία των καρκινικών κυττάρων και θα μας επιτρέψουν να αναπτύξουμε φάρμακα που στοχεύουν τον καρκίνο και αφήνουν τους υγιείς ιστούς άθικτους».

Ο καρκίνος προκαλείται από μεταλλάξεις μέσα στα κύτταρα του οργανισμού μας που αλλάζουν τις οδηγίες που είναι γραμμένες στο DNA μας.  Οι μεταλλάξεις οδηγούν σε ανεξέλεγκτη αύξηση των κυττάρων, που εξαπλώνονται στο σώμα και τελικά σκοτώνουν τον ασθενή.

Οι ερευνητές ξεκίνησαν ένα τιτάνιο έργο για την απενεργοποίηση κάθε γενετικής οδηγίας -κάθε γονιδίου- σε καρκίνους, για να εξετάσουν ποιες ήταν ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή του. Απενεργοποίησαν σχεδόν 20.000 γονίδια σε περισσότερους από 300 εργαστηριακά αναπτυγμένους όγκους, από 30 διαφορετικούς τύπους καρκίνου.

Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature, αποκάλυψαν 6.000 κρίσιμα γονίδια που τουλάχιστον ένας τύπος καρκίνου χρειάζεται για να επιβιώσει. Μερικά από αυτά ήταν ακατάλληλα ως στόχος για την ανάπτυξη καρκινογόνων φαρμάκων, καθώς είναι επίσης ουσιώδη για τα υγιή κύτταρα.

Άλλα είναι ήδη στόχος φαρμάκων ακριβείας, όπως το Herceptin για στον καρκίνο του μαστού – η ομάδα τα ονόμασε «έλεγχο λογικής», καθώς αποδεικνύει ότι η ιδέα για την ανάλυσή τους είναι σωστή.

Ακόμη περισσότερα γονίδια είναι πέρα από τις τρέχουσες δυνατότητες της επιστήμης για την ανάπτυξη κατάλληλων φαρμάκων που θα τα στοχεύουν, έτσι οι ερευνητές «περιόρισαν» τη λίστα σε 600 γονίδια που μπορούν να γίνουν στόχος νέων φαρμάκων.

Τελικός στόχος της έρευνας είναι να αναπτυχθεί ένας «Χάρτης Εξάρτησης του Καρκίνου», για κάθε αδύνατο σημείο κάθε τύπο καρκίνου. Τότε, οι γιατροί θα είναι σε θέση να εξετάζουν τον όγκο ενός ασθενούς και να του δίνουν ένα κοκτέιλ φαρμάκων ακριβείας για να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα.