Οι πρώτοι γενετικά τροποποιημένοι άνθρωποι –δύο δίδυμα κορίτσια- μπορεί να έχουν μεταλλαχθεί με τρόπο που να μειώνει το προσδόκιμο ζωής τους, σύμφωνα με μελέτη.
Ο κινέζος καθηγητής Jiankui εξέπληξε τον επιστημονικό κόσμο όταν ανακοίνωσε ότι επενέβη στα γονίδια των ακόμη εμβρύων διδύμων, για να τους δώσει ανοσία από τον ιό HIV. Αλλά μια μελέτη στο Nature Medicine δείχνει ότι οι άνθρωποι που έχουν εκ φύσεως τη μετάλλαξη που προσπάθησε να δημιουργήσει ο επιστήμονας, είναι πολύ πιο πιθανό να πεθάνουν νέοι.
Οι ειδικοί είχαν δηλώσει εξαρχής ότι οι ενέργειες του ήταν «πολύ επικίνδυνες» και «ανόητες».
Ο καθηγητής στόχευσε ένα γονίδιο που ονομάζεται CCR5. Πρόκειται για μια σειρά γενετικών οδηγιών που είναι σημαντικές για το πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Ωστόσο, είναι επίσης η κερκόπορτα από την οποία περνάει ο HIV για να μολύνει τα κύτταρα. Οι μεταλλάξεις στο CCR5 ουσιαστικά «κλειδώνουν» την πόρτα και δίνουν στους ανθρώπους αντοχή στον ιό HIV.
Ο Jiankui χρησιμοποίησε τεχνολογίες επεξεργασίας γονιδίων για να αλλάξει το γονίδιο CCR5 στα έμβρυα. Τα δίδυμα κορίτσια – γνωστά ως Lulu και Nana – γεννήθηκαν πέρυσι.
Το πρόβλημα είναι ότι το CCR5 έχει μεγαλύτερο ρόλο στον οργανισμό μας από το να κάνει απλώς τους ανθρώπους ευάλωτους στον HIV. Σχετίζεται με τον εγκέφαλο και την καταπολέμηση άλλων λοιμώξεων, ιδιαίτερα της γρίπης.
Η πρόσφατη μελέτη, που έγινε στο Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνιας, εξέτασε περίπου 410.000 άτομα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έδειξε ότι όσοι είχαν τη μεταλλαγμένη έκδοση του CCR5 είχαν 20% περισσότερες πιθανότητες πρόωρου θανάτου.
«Δεν είναι μια μετάλλαξη που οι περισσότεροι άνθρωποι θα ήθελαν να έχουν», δήλωσε ο καθηγητής Rasmus Nielsen, από το Berkeley. Ο συνάδελφός του, ερευνητής Δρ Xinzhu Wei, υπογράμμισε επίσης ότι η τεχνολογία γονιδιακής επεξεργασίας, η επονομαζόμενη Crispr, εξακολουθούσε να είναι πολύ επικίνδυνη για χρήση σε ανθρώπους.
Οι συνέπειες για τη Lulu και τη Nana εξακολουθούν να είναι ασαφείς: «Είναι αδύνατο να προβλέψουμε αν οι μεταλλάξεις που φέρουν τα δίδυμα κορίτσια θα έχουν κάποιο αποτέλεσμα», δήλωσε ο καθηγητής Robin Lovell-Badge από το Ινστιτούτο Francis Crick. Όσοι είχαν τη μετάλλαξη στη μελέτη δεν πέθαναν νέοι, αν και ήταν πιο πιθανό. Το προσδόκιμο ζωής όμως εξαρτάται από ένα σύνθετο μείγμα του DNA με το οποίο γεννιόμαστε, με τον τρόπο ζωής και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε.
Όταν ο Καθηγητής Jiankui έκανε την ανακοίνωση πέρσι τον Νοέμβριο, η καταδίκη από την επιστημονική κοινότητα ήταν καθολική. Κάποιοι περιέγραψαν το πείραμα ως «τερατώδες». Οι κινεζικές αρχές διερεύνησαν το ζήτημα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Καθηγητής είχε ενεργήσει παράνομα, αναζητώντας «δόξα και φήμη», προχωρώντας στη δίωξή του.
