Ένα πρόδρομο στάδιο της άνοιας ή του Αλτσχάιμερ αποτελούν οι γνωστικές διαταραχές. Το άτομο δυσκολεύεται να θυμηθεί, να μάθει νέα πράγματα, να συγκεντρωθεί ή να πάρει αποφάσεις που επηρεάζουν την καθημερινότητά του, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των Η.Π.Α. Οι γνωστικές διαταραχές κυμαίνονται από ήπιες έως πολύ σοβαρές. Όταν είναι σοβαρές, το άτομο χάνει την ικανότητα κατανόησης και αξιολόγησης, καθώς και την ικανότητα να μιλάει ή να γράφει.
Σύμφωνα με τα ευρήματα μεγάλης ιατρικής μελέτης (με τη συμμετοχή 20.000 εθελοντών) που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στην επιστημονική επιθεώρηση Neurology, η υψηλή αρτηριακή πίεση συνδέεται με προβλήματα μνήμης στους άνω των 45. Ως υψηλή αρτηριακή πίεση ορίζεται αυτή που είναι ίση ή πάνω από 90/140. Άτομα με τιμές αρτηριακής πίεσης μεταξύ 120-139 για την συστολική ή/και 85-89 για τη διαστολική θεωρούνται ότι έχουν οριακή υπέρταση (προ-υπέρταση).
Η μελέτη διαπίστωσε ότι για κάθε αύξηση 10 βαθμών στις τιμές της διαστολικής πίεσης (μικρή), οι πιθανότητες του ατόμου να αντιμετωπίσει γνωστικά προβλήματα ήταν κατά 7% υψηλότερες.
Τα ευρήματα ίσχυαν ακόμη και όταν λήφθηκαν υπόψιν άλλοι παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις γνωστικές ικανότητες, όπως η ηλικία, ο διαβήτης, τα επίπεδα σωματικής άσκησης, το κάπνισμα, το μορφωτικό επίπεδο και η υψηλή χοληστερόλη.
Στη μελέτη συμμετείχαν άτομα ηλικίας 45 ετών και άνω από το Ηνωμένο Βασίλειο που δεν είχαν υποστεί ποτέ εγκεφαλικό ή μίνι εγκεφαλικό. Από τους συνολικά 20.000 συμμετέχοντες, 1.505 ή ποσοστό 7,6% είχαν γνωστικά προβλήματα. Περίπου 9.844 ή ποσοστό 49,6% λάμβαναν φάρμακα για την αντιμετώπιση της υψηλής αρτηριακής πίεσης.
«Μέσω της πρόληψης ή της αντιμετώπισης της υψηλής αρτηριακής πίεσης, θα μπορούσαμε πιθανώς να προλάβουμε τη γνωστική εξασθένιση, η οποία αποτελεί πρόδρομο της άνοιας» δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Γεώργιος Τσιβγούλης από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ και μέλος της Αμερικανικής Ακαδημία Νευρολογίας. Πολλοί άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν ότι παρουσιάζουν γνωστική εξασθένιση επειδή τα συμπτώματα είναι δύσκολο να εντοπιστούν.
Οπωσδήποτε όμως, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθεί η σχέση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της γνωστικής εξασθένισης.