Τρεις επιστήμονες που ανακάλυψαν πώς τα κύτταρα αισθάνονται και προσαρμόζονται στα επίπεδα οξυγόνου κέρδισαν το βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας-Ιατρικής για το 2019. Ο Sir Peter Ratcliffe, από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Ινστιτούτο Francis Crick, ο William Kaelin, από το Χάρβαρντ και ο Gregg Semenza από το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins μοιράστηκαν το βραβείο.
Το έργο τους οδηγεί σε νέες θεραπείες για την αναιμία, ακόμη και τον καρκίνο. Ο ρόλος της ανίχνευσης οξυγόνου διερευνάται επίσης και σε άλλες ασθένειες, από την καρδιακή ανεπάρκεια έως τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
Ο Sir Peter δήλωσε: «Τα νέα είναι τιμή και χαρά μου. Είναι μια αναγνώριση στο εργαστήριο, σε εκείνους που με βοήθησαν να το δημιουργήσω και δούλεψαν για το έργο μέσα στα χρόνια, σε πολλούς άλλους επιστήμονες που δουλεύουν στον ίδιο τομέα και κυρίως στην οικογένειά μου, για την ανεκτικότητα τους σε όλα τα πάνω και τα κάτω».
Η Σουηδική Ακαδημία, η οποία απονέμει το βραβείο Νόμπελ, δήλωσε: «Η θεμελιώδης σημασία του οξυγόνου έχει γίνει κατανοητή εδώ και αιώνες, αλλά το πώς τα κύτταρα προσαρμόζονται στις αλλαγές στα επίπεδα του οξυγόνου ήταν ως τώρα άγνωστο».
Τα επίπεδα οξυγόνου διαφέρουν στο σώμα, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της άσκησης, σε υψηλό υψόμετρο και όταν μια πληγή διακόπτει την παροχή αίματος. Όταν πέφτουν, τα κύτταρα πρέπει γρήγορα να προσαρμόσουν τον μεταβολισμό τους.
Η ικανότητα ανίχνευσης του οξυγόνου που έχει το σώμα μας παίζει ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα και στα αρχικά στάδια της ανάπτυξης μέσα στη μήτρα. Εάν τα επίπεδα οξυγόνου είναι χαμηλά, μπορεί να προκληθεί παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων ή δημιουργία αιμοφόρων αγγείων για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση.
Περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια σημαίνουν ότι το σώμα είναι ικανό να διαχειρίζεται περισσότερο οξυγόνο και αυτός είναι ο λόγος που αθλητές εκπαιδεύονται σε υψόμετρο. Έτσι, φάρμακα που μιμούνται τη διαδικασία μπορεί να αποδειχθούν αποτελεσματική θεραπεία για την αναιμία.
Οι όγκοι, όμως, μπορούν να εκμεταλλευτούν την ίσια διαδικασία για να δημιουργήσουν νέα αιμοφόρα αγγεία και να αναπτυχθούν. Έτσι, φάρμακα που την αντιστρέφουν μπορεί να βοηθήσουν να εμποδιστεί ο καρκίνος.
«Το έργο αυτών των τριών επιστημόνων και των ομάδων τους έχει προετοιμάσει τον δρόμο για μια καλύτερη κατανόηση αυτών των κοινών, απειλητικών για τη ζωή παθήσεων και νέων στρατηγικών για τη θεραπεία τους», δήλωσε ο Δρ Andrew Murray από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ.
