Μια σπάνια και ατυχής ακολουθία γεγονότων επέτρεψε σε έναν θανατηφόρο τύπο ελονοσίας που πρόσβαλλε αρχικά τους πιθήκους να μεταφερθεί και στους ανθρώπους, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν από την ελονοσία κάθε χρόνο και το Plasmodium Falciparum ή Πλασμώδιο το Μηνοειδές -το είδος του παρασίτου που μελέτησαν οι ερευνητές- αντιπροσωπεύει τα περισσότερα κρούσματα.
Οι αφρικανικοί μεγάλοι πίθηκοι ήταν ο αρχικός ξενιστής του παρασίτου. Αλλά μια πιθανή γενετική μετάλλαξη πριν από περίπου 50.000 χρόνια το έχει μετατρέψει σε απειλή για τους ανθρώπους, όπως ανακάλυψαν οι ειδικοί. Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση PLoS Biology, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην ανακάλυψη νέων τρόπων καταπολέμησης της ελονοσίας, όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές του Wellcome Sanger Institute.
Η ελονοσία προκαλείται από ένα παράσιτο που εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος όταν ένα μολυσμένο κουνούπι τσιμπάει ανθρώπους ή ζώα. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη του παρασίτου και ένα από τα πιο σημαντικά, το οποίο τώρα επηρεάζει μόνο τους ανθρώπους, είναι το Plasmodium Falciparum.
To παράσιτο άλλαξε ξενιστή, περνώντας από τους γορίλες στους ανθρώπους, περίπου την ίδια περίοδο με την πρώτη μετανάστευση ανθρώπων εκτός Αφρικής, περίπου πριν από 40.000 έως 60.000 χρόνια, λένε οι ερευνητές.
Οι ειδικοί εξέτασαν τη γενετική σύνθεση διαφορετικών προγόνων του παρασίτου της ελονοσίας, εστιάζοντας ειδικότερα σε ένα γονίδιο που ονομάζεται rh5 – το ζωτικό κομμάτι του κώδικα DNA που επιτρέπει στην ελονοσία να μολύνει ανθρώπινα ερυθρά αιμοσφαίρια – αποτελεί στόχο των ερευνητών για την ανάπτυξη νέων εμβολίων κατά της ελονοσίας.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι πριν από χιλιάδες χρόνια, δύο τύποι παρασίτων της ελονοσίας συνέβησαν να μολύνουν τον ίδιο μεγάλο πίθηκο και αντάλλαξαν κάποιο γενετικό υλικό μεταξύ τους – το Plasmodium falciparum έλαβε το γονίδιο rh5.
Ο επικεφαλής συγγραφέας Δρ Gavin Wright δήλωσε: «Αυτό ήταν ένα πολύ σπάνιο γεγονός. Τα ευρήματα μας εξέπληξαν. Το rh5 είναι σήμερα υποψήφιος στόχος για ένα εμβόλιο για την ελονοσία και έτσι αν μπορέσουμε να έχουμε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό το γονίδιο, θα μπορούσαν πραγματικά να μας βοηθήσουν να καταπολεμήσουμε αυτήν την ασθένεια».
Είπε επίσης ότι οι πιθανότητες να μεταλλαχθεί και πάλιι το παράσιτο σύντομα ήταν «εξαιρετικά μικρές», αν και θεωρητικά είναι δυνατόν.
Σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού κινδυνεύει από την ελονοσία. Τα περισσότερα κρούσματα συμβαίνουν σε μικρά παιδιά στην υποσαχάρια Αφρική.
