Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), οι έλληνες καταναλωτές στρέφονται στην υγιεινή διατροφή αναζητώντας φρούτα και λαχανικά, εναλλακτικά τρόφιμα με φυτικά συστατικά και λιγότερα γλυκά και ζάχαρη. Το ΙΕΛΚΑ πραγματοποίησε μελέτη καταγράφοντας τις αλλαγές στις διατροφικές και καταναλωτικές τάσεις των Ελλήνων.
- Χορτοφαγική διατροφή
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχουν χώρες όπως η Σουηδία που το ποσοστό των χορτοφάγων φτάνει ακόμα και το 15%, ενώ σε χώρες όπως η Ινδία ξεπερνάει το 35%. Στην Ελλάδα, αν και το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνουν χορτοφάγοι δεν ξεπερνά το 3%, υπάρχει ένα έντονο ενδιαφέρον για κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, το οποίο είναι σημαντικά πιο έντονο από άλλες χώρες. Ενδεικτικά, στη χώρα μας το 62% του κοινού δηλώνει ότι έχει αυξήσει την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών με στόχο τη βελτίωση της υγείας του, όταν στην Κίνα το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 55%, στη Γαλλία στο 48% και στη Βραζιλία στο 43%.
- Εναλλακτικά τρόφιμα
Η χορτοφαγία αναμένεται να κάνει πιο έντονη την αναζήτηση για εναλλακτικά υλικά, τρόφιμα και προϊόντα προκειμένου να καλυφθούν οι υπάρχουσες διατροφικές συνήθειες. Προϊόντα όπως το φυτικό τυρί, τα φυτικά γάλατα (γάλα αμυγδάλου αντί για αγελαδινό) κ.λπ. υπάρχουν ήδη στην ελληνική αγορά, με το επόμενο βήμα να είναι το κρέας εργαστηρίου ή από φυτικά συστατικά. Υπάρχει ήδη ένα καταναλωτικό κοινό που κάνει τις συγκεκριμένες διατροφικές επιλογές, αν και σε χαμηλότερο ποσοστό σε σχέση με το εξωτερικό. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 25% των Ελλήνων θεωρεί αυτές τις επιλογές πιο υγιεινές έναντι 51% στις ΗΠΑ.
- Νέες γεύσεις
Η πολυπολιτισμικότητα, η πρόσβαση στο Διαδίκτυο και οι δύο προηγούμενες τάσεις οδηγούν την επιθυμία του καταναλωτικού κοινού για νέες γεύσεις και ποικιλία διαφορετικών επιλογών. Το 71% του κοινού δηλώνει ότι του αρέσει να ανακαλύπτει καινούργιες γεύσεις (ποσοστό μεγαλύτερο από το 67% των ΗΠΑ), ενώ το 66% δηλώνει ότι η ποικιλία ειδών είναι βασικός παράγοντας για την επιλογή σημείου πώλησης.
- Αύξηση των σνακ και του φαγητού ευκολίας
Οι αυξανόμενοι ρυθμοί ζωής στην καθημερινότητα, η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και οι δημογραφικές αλλαγές διαμορφώνουν ένα καταναλωτικό κοινό το οποίο έχει περιορισμένο χρόνο για να αφιερώσει στη μαγειρική και ένα κοινό που όλο και περισσότερο λειτουργεί τις βραδινές ώρες. Το κοινό αυτό αναζητά όλο και πιο πολύ εύκολες λύσεις για να καλύψει τη διατροφή του, αντικαθιστώντας γεύματα με σνακ, τη μαγειρική με έτοιμες λύσεις και αξιοποιώντας όλο και περισσότερο το food delivery. Το 25% δηλώνει ότι αντικαθιστά τα κύρια γεύματα με σνακ λόγω έλλειψης χρόνου, ενώ το 29% ισχυρίζεται ότι δυσκολεύεται να βρει τι θα φάει και ειδικά το βράδυ.
- Υγεία και διατροφή
Σε αντίθεση με την προηγούμενη τάση, η πλειονότητα των καταναλωτών (και ειδικά οι μεγαλύτερες ηλικίες) αναμένεται να αφιερώνει όλο και περισσότερο χρόνο για τον σχεδιασμό – προγραμματισμό της διατροφή της, ως αποτέλεσμα της αύξησης του επιπέδου εκπαίδευσης και του μέσου προσδόκιμου ζωής. Η υγεία είναι αλληλένδετη με τη διατροφή (88%), ενώ η υγιεινή διατροφή είναι αλληλένδετη με τη μαγειρική (89%). Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι μία από τις τροφές, η οποία ενοχοποιείται όλο και περισσότερο στα μάτια του καταναλωτικού κοινού ως ανθυγιεινή, είναι η ζάχαρη. Η στροφή προς εναλλακτικές πηγές, όπως είναι η ζαχαρίνη και η στέβια, φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος, με το 28% του κοινού να τις επιλέγει. Παράλληλα ένα 38% του κοινού δηλώνει ότι γενικότερα αποφεύγει την κατανάλωση γλυκών και ζάχαρης, με το αθροιστικό ποσοστό να φτάνει στο 66%, αφήνοντας πλέον μια μειονότητα να παραμένει «αφοσιωμένη» στην παραδοσιακή κρυσταλλική επιλογή.
- Η μανία με τα κοινωνικά δίκτυα
Τα social media όλο και πιο έντονα θα διαμορφώνουν τις επιλογές του καταναλωτικού κοινού, με τις αγορές τροφίμων, τη μαγειρική και την κατανάλωση να συνδέονται με το Internet όλο και περισσότερο. Το 39% του κοινού μαγειρεύει σήμερα έχοντας ανοιχτό το κινητό δίπλα για να βλέπει συνταγές, ενώ το 22% έχει ρωτήσει ενεργά συμβουλές μέσω των social media.
- Κλιματική αλλαγή και βιώσιμη ανάπτυξη
Η κλιματική αλλαγή και το ολοένα εντονότερο ενδιαφέρον του κοινού για το περιβάλλον αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων. Οι καταναλωτές γίνονται όλο και πιο απαιτητικοί και κριτικοί σε σχέση με τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Τα ποσοστά είναι συγκρίσιμα σε Ελλάδα και εξωτερικό σε σχέση με την πρόθεση αγοράς από επιχειρήσεις που λειτουργούν με ηθικό και με φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο. Συγκεκριμένα, η πρόθεση αγοράς με κριτήριο την ειλικρίνεια και διαφάνεια των επιχειρήσεων για τον τρόπο λειτουργίας τους καταγράφεται σε ποσοστό 74% στην Ελλάδα έναντι 80% στις ΗΠΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι παραπάνω τάσεις λειτουργούν μέσα στο οικονομικό περιβάλλον, στο οποίο καλούνται να αγοράσουν οι πολίτες. Από τη μια πλευρά ο καταναλωτής προσπαθεί να ακολουθήσει μια συγκεκριμένη, πιο υγιεινή διατροφή, αλλά από την άλλη προσπαθεί να εξισορροπήσει τις επιλογές του με το διαθέσιμο εισόδημα που έχει. Εντυπωσιακό όμως είναι ότι μια μειοψηφική αλλά σημαντική μερίδα του κοινού, περί το 40%, είναι διατεθειμένη ακόμα και να πληρώσει υψηλότερη τιμή για προϊόντα που έχουν παραχθεί με προδιαγραφές και διαδικασίες πιο φιλικές προς το περιβάλλον.
