Μείγματα βοτάνων, ράντισμα με αγιασμό, επάλειψη με πρόπολη και άλλα παρόμοια πλασάρονται ως φάρμακα ή τρόποι προστασίας από τον κοροναϊό, στην Ελλάδα. Αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο κυκλοφορούν φήμες για ατεκμηρίωτες θεραπείες και γιατροσόφια.
Το BBC συγκέντρωσε έξι από τους πιο διαδεδομένους ισχυρισμούς σχετικά με την αντιμετώπιση του κοροναϊού, που μπορεί κανείς να βρει στο ίντερνετ, και τι απαντούν οι ειδικοί.
1.Σκόρδο
Οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι πολύ πιθανό να πέσουν πάνω σε κάποια συμβουλή για κατανάλωση σκόρδου ως μέτρο για την αντιμετώπιση του κοροναϊού.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, παρότι το σκόρδο είναι μια υγιεινή τροφή που μπορεί να έχει κάποιες αντιμικροβιακές ιδιότητες δεν υπάρχουν ενδείξεις πως η κατανάλωσή του μπορεί να προστατεύσει από τον νέο κοροναϊό.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτού του είδους τα γιατροσόφια δεν είναι επικίνδυνα, εκτός από όταν κάποιος υπερβάλει. Η South China Morning Post μετέδωσε πως μια γυναίκα νοσηλεύθηκε μετά από κατανάλωση 1,5 κιλού ωμού σκόρδου. Ναι μεν η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και το πόσιμο νερό βοηθούν να παραμείνουμε υγιείς αλλά, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι συγκεκριμένα τρόφιμα βοηθούν στην καταπολέμηση αυτού του συγκεκριμένου ιού.
2.Τα θαυματουργά σκευάσματα
Ο πολύ γνωστός YouTuber Jordan Sather, ισχυρίζεται πως ένα «θαυματουργό σκεύασμα μεταλλικών στοιχείων», το MMS, μπορεί αν εξαλείψει τον κοροναϊό. Το σκεύασμα περιέχειδιοξείδιο του χλωρίου, έναν λευκαντικό παράγοντα.
Ο ίδιος και άλλοι προωθούσαν την ουσία MMS πριν καν το ξέσπασμα του κοροναϊού, και τον Ιανουάριο έγραψε στο Twitter πως «όχι μόνο το διοξείδιο του χλωρίου/ MMS είναι αποτελεσματικό αντικαρκινικό αλλά μπορεί και να εξαφανίσει τον κοροναϊό».
Πέρσι ωστόσο, η αρμόδια υπηρεσία τροφίμων και φαρμάκων των ΗΠΑ, η FDA, προειδοποίησε για τους κινδύνους που έχει η κατανάλωση MMS και το ίδιο έχουν κάνει και υπηρεσίες υγείας σε άλλες χώρες. Η FDA δηλώνει πως «δεν γνωρίζει καμία έρευνα που να δείχνει πως αυτά τα προϊόντα είναι ασφαλή ή αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση οποιασδήποτε ασθένειας» και προειδοποιεί πως η κατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει ναυτία, εμετούς, διάρροια και συμπτώματα σοβαρής αφυδάτωσης.
3.Σπιτικά αντισηπτικά χεριών
Καθώς αυξάνονταν τα κρούσματα του κοροναϊού, παρατηρήθηκαν ελλείψεις σε αντισηπτικά χεριών και αυξήθηκαν οι συνταγές για σπιτικά αντισηπτικά. Αλλά, αυτές οι συνταγές ήταν για ένα απολυμαντικό κατάλληλο για τον καθαρισμό επιφανειών και όπως επεσήμαναν οι επιστήμονες, δεν ήταν κατάλληλο για χρήση στο δέρμα. Τα αντισηπτικά χεριών με βάση το οινόπνευμα περιέχουν κι άλλες ουσίες που τα κάνουν πιο φιλικά για το δέρμα, ενώ περιέχουν οινόπνευμα σε ποσοστό 60-70%.
Η καθηγήτρια Sally Bloomfield, στην Σχολή Υγιεινής και Ιατρικής του Λονδίνου, λέει ότι δεν μπορεί κάποιος να φτιάξει ένα αποτελεσματικό προϊόν για την απολύμανση των χεριών στο σπίτι αφού ακόμη και η βότκα περιέχει μόνο 40% αλκοόλ. Για τον καθαρισμό των επιφανειών, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) αναφέρει ότι τα πιο κοινά απολυμαντικά είναι αποτελεσματικά.
4.Πόσιμος άργυρος
Η χρήση αργύρου δηλαδή ασημιού προωθήθηκε από τον αμερικανό τηλε-ευαγγελιστή Τζιμ Μπέικερ. Όπως εξηγεί το BBC, πρόκειται για μικροσκοπικά σωματίδια του μετάλλου (κοκκοειδής άργυρος) που διαλύονται σε υγρό. Καλεσμένος στην εκπομπή του Μπέικερ ισχυρίστηκε πως το διάλυμα σκοτώνει μέρος του κοροναϊού μέσα σε 12 ώρες, αν και παραδέχθηκε πως δεν έχει ακόμα δοκιμαστεί το συγκεκριμένο γιατροσόφι στον συγκεκριμένο νέο κοροναϊό.
Η ιδέα ότι θα μπορούσε να είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για τους κοροναϊούς έχει μοιραστεί ευρέως στο Facebook, ιδιαίτερα από τις ομάδες «ιατρικής ελευθερίας» που είναι αμφιλεγόμενες για τις γενικές ιατρικές συμβουλές που δίνουν.
Υπάρχουν σαφείς συμβουλές από τις αμερικανικές υγειονομικές αρχές, ότι δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι αυτός ο τύπος αργύρου είναι αποτελεσματικός για οποιαδήποτε κατάσταση υγείας. Το πιο σημαντικό είναι πως μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως νεφρική βλάβη, κρίσεις και αργυρία (ή αργύρωση), μια κατάσταση που κάνει επηρεάζει το δέρμα.
5.Κατανάλωση νερού κάθε 15 λεπτά
Ανάρτηση που αναπαράγεται στο Facebook επικαλείται έναν «Ιάπωνα γιατρό» που συστήνει κατανάλωση νερού κάθε 15 λεπτά για να αποβάλλεται από τον οργανισμό κάθε ιός που μπορεί να έχει μπει στο σώμα από το στόμα. Μία εκδοχή της ανάρτησης στα αραβικά έχει πάνω από 250.000 share.
Η καθηγήτρια Trudie Lang από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης εξηγεί ότι δεν υπάρχει βιολογικός μηχανισμός που μπορεί να δράσει έτσι ώστε απλά να ξεπλύνουμε έναν αναπνευστικό ιό στο στομάχι μας και να τον σκοτώσουμε. Οι λοιμώξεις όπως οι κοροναϊοί μπαίνουν στο σώμα μέσω της αναπνευστικής οδού όταν εισπνέουμε. Μερικοί από αυτούς μπορεί να εισέλθουν στο στόμα μας, αλλά το νερό δεν πρόκειται να αποτρέψει τον ιό.
Σε κάθε περίπτωση, το να πίνει κανείς νερό και να φροντίζει για την ενυδάτωσή του, είναι γενικά μια καλή συμβουλή για την υγεία του.
6.Ζεστά ροφήματα και αποφυγή παγωτού
Υπάρχουν πολλές παραλλαγές αυτής της συμβουλής, που υποστηρίζει πως η ζέστη σκοτώνει τον ιό, με προτάσεις να πίνει κανείς ζεστό νερό, μέχρι να κάνει ζεστά μπάνια και να χρησιμοποιεί σεσουάρ. Μία ανάρτηση, η οποία αναπαράγεται σε πολλές χώρες και αποδίδεται λανθασμένα στη Unicef, υποστηρίζει πως η κατανάλωση ζεστού νερού και η έκθεση στον ήλιο σκοτώνει τον ιό, ενώ το παγωτό θα πρέπει να αποφεύγεται.
Η Charlotte Gornitzka, που εργάζεται για τη Unicef στο κομμάτι της παραπληροφόρησης σχετικά με τον κορονοϊό, λέει: «Το online μήνυμα που υποτίθεται πως είναι από τη Unicef, υποστηρίζει πως η αποφυγή παγωτού και άλλων κρύων τροφίμων μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση της ασθένειας. Αυτό είναι φυσικά εντελώς λάθος. Ξέρουμε πως ο ιός της γρίπης δεν επιβιώνει έξω από το σώμα στη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά δεν ξέρουμε ακόμα το πώς η ζέστη επηρεάζει τον νέο κορονοϊό».
Το να προσπαθήσουμε να ζεστάνουμε το σώμα μας ή να το εκθέσουμε στον ήλιο- για να γίνει «αφιλόξενο» για τον ιό- είναι εντελώς αναποτελεσματικό. Εφόσον ο ιός μπει στο σώμα μας, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να τον αντιμετωπίσουμε παρά να παλέψει ο ίδιος ο οργανισμός.
«Έξω από το σώμα για να σκοτώσεις τον ιό χρειάζεσαι θερμοκρασίες περίπου 60οC» λέει η καθηγήτρια Sally Bloomfield, πολύ πάνω από κάθε μπάνιο ή σάουνα. Το να πλένουμε σεντόνια και πετσέτες στους 60οC είναι καλή ιδέα, καθώς αυτό μπορεί να σκοτώσει κάθε ιό στο ύφασμα. Αλλά δεν είναι καλή επιλογή για το δέρμα. Και το να κάνει κανείς ζεστό μπάνιο ή να πίνει ζεστά υγρά δεν αλλάζει τη θερμοκρασία του σώματος, η οποία παραμένει σταθερή, εκτός κι αν κάποιος ήδη νοσεί.