Παρά τις φαιδρές συνωμοσιολογικές φήμες που κυκλοφορούν στο Διαδίκτυο, ο νέος κορωνοϊός προέκυψε από φυσικά αίτια και δεν έχει δημιουργηθεί σε εργαστήριο, σύμφωνα με επιστήμονες που διεξήγαγαν λεπτομερή εξέταση του γονιδιώματος του ιού.

Ο SARS-CoV-2, ο ιός που προκαλεί τη νόσο COVID-19, δεν αποκαλύπτει καμιά απόδειξη ότι κατασκευάστηκε τεχνητά, ανέφερε μια επιστημονική ομάδα που δημοσίευσε τα ευρήματά της στην επιθεώρηση Nature Medicine.

«Με τη σύγκριση των διαθέσιμων δεδομένων αλληλουχίας γονιδιώματος για γνωστά στελέχη κορωνοϊών, μπορούμε να διαπιστώσουμε χωρίς αμφιβολία ότι ο SARS-CoV-2 προέρχεται από φυσικές διεργασίες», ανέφερε ο Δρ Kristian Andersen, αναπληρωτής καθηγητής ανοσολογίας και μικροβιολογίας στο ερευνητικό ινστιτούτο Scripps Research.

Η έρευνα ήταν μια συνεργατική, διεθνής προσπάθεια: ο Δρ Andersen συνεργάστηκε με επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ στην Αυστραλία και το Πανεπιστήμιο Tulane στη Νέα Ορλεάνη.

Καθώς η πανδημία του ιού εξαπλώνεται, αστήρικτες φήμες για το ότι ο SARS-CoV-2 δημιουργήθηκε σε ένα εργαστήριο από το οποίο ξέφυγε κατά λάθος διακινούνται διαδικτυακά. Δεν είναι κάτι καινούριο βέβαια: παρόμοια σενάρια έχουν ακουστεί για κάθε ιό που απασχολεί την κοινή γνώμη, από τον HIV ως τους πιο πρόσφατους κορωνοϊούς, τον SARS και τον MERS.

Αλλά η ερευνητική ομάδα του Δρ Andersen απορρίπτει κατηγορηματικά τις φήμες. Επισημαίνουν ότι οι κορωνοϊοί υπάρχουν από καιρό, προκαλώντας ασθένειες ποικίλης σοβαρότητας.

Η πρώτη σοβαρή ασθένεια που συνδέθηκε με κάποιον κορονοϊό, το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS), εμφανίστηκε στην Κίνα το 2003, ενώ το αναπνευστικό σύνδρομο Μέσης Ανατολής (MERS), προέκυψε στη Σαουδική Αραβία το 2012.

Ενώ και οι δύο αυτές επιδημίες εξαφανίστηκαν, η COVID-19 συνεχίζει να εξαπλώνεται παγκοσμίως. Οι κινέζοι επιστήμονες κατέγραψαν το γονιδίωμα του SARS-CoV-2 στην αρχή της εμφάνισης του ιού και διέθεσαν τα δεδομένα σε επιστήμονες παγκοσμίως. Χρησιμοποιώντας αυτόν τον χάρτη του γονιδιώματος του ιού, ο Δρ Andersen και οι συνεργάτες του εξέτασαν το γενετικό πρότυπο για τις πρωτεΐνες στο εξωτερικό του ιού, που ονομάζονται πρωτεΐνες-ακίδες. Ο SARS-CoV-2 χρησιμοποιεί αυτές τις πρωτεΐνες για να «γαντζωθεί» στο κύτταρο-ξενιστή.

Ψάχνοντας βαθύτερα, οι ερευνητές εξέτασαν την εξέλιξη των βασικών συστατικών των  πρωτεϊνών-ακίδων. Ένα συστατικό, που ονομάζεται τμήμα δέσμευσης υποδοχέα (RBD), είναι ένα είδος «γάντζου» που χρησιμοποιεί ο SARS-CoV-2 για να πιάσει τα ανθρώπινα κύτταρα. Το RBD του νέου ιού είναι τόσο απίστευτα αποτελεσματικό στη σύνδεση με το κύτταρο-ξενιστή, που οι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα μπορούσε να εξελιχθεί μόνο μέσω φυσικής επιλογής – θα ήταν αδύνατον να κατασκευαστεί.

Ένα άλλο στοιχείο που υποστηρίζει τη φυσική προέλευση του ιού προέρχεται από αυτό που οι ερευνητές ονόμασαν «σπονδυλική στήλη» του SARS-CoV-2 – τη βασική μοριακή δομή του. Η ερευνητική ομάδα τόνισε ότι αν κάποιοι επιστήμονες σκόπευαν να δημιουργήσουν τεχνητά κάποιον νέο ιό σε ένα εργαστήριο, θα έπρεπε να «δανειστούν» τη μοριακή δομή από έναν ιό που είναι ήδη γνωστό ότι αρρωσταίνει τους ανθρώπους. Αλλά η μοριακή δομή του SARS-CoV-2 δεν έχει καμία ομοιότητα με κανένα γνωστό κορωνοϊό που ήδη μολύνει τους ανθρώπους. Αντ’ αυτού, μοιάζει πολύ με τους κορωνοϊούς που βρίσκονται σε νυχτερίδες και παγκολίνους, ενισχύοντας τη θεωρία ότι ο νέος ιός πέρασε από τα ζώα στους ανθρώπους.