Σύμφωνα με τις πρόσφατες στατιστικές αναλύσεις, ο καρκίνος αποτελεί μία από τις κυριότερες αιτίες θνητότητας στον σύγχρονο κόσμο με διαρκώς αυξητική τάση στην επίπτωση των περιστατικών.Ολοένα και νεαρότερες ηλικίες ασθενών επηρεάζονται από το νόσημα αυτό.
Ένα από τα σημαντικότερα όπλα που διαθέτουμε για την καταπολέμηση του καρκίνου είναι η Ανοσοθεραπεία. Το ανοσολογικό σύστημα είναι το φυσικό αμυντικό σύστημα του σώματος, που αποτελείται από μια συλλογή από όργανα, κύτταρα και ειδικά μόρια τα οποία βοηθούν στην προστασία από ιούς, τον καρκίνο και άλλες νόσους. Όταν ένας ξένος οργανισμός εισβάλει στο ανθρώπινο σώμα το ανοσοποιητικό σύστημα το αναγνωρίζει και κατόπιν του επιτίθεται, εμποδίζοντάς το να προκαλέσει βλάβη. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ανοσοποιητική απάντηση. Τα καρκινικά κύτταρα, ωστόσο, βρίσκουν πολύ συχνά τρόπους να «μεταμφιέζονται» σε κανονικά κύτταρα, ώστε το ανοσοποιητικό να μην τα αναγνωρίζει ως επικίνδυνα. Ακολουθώντας τις ίδιες «τακτικές» με τους ιούς, τα καρκινικά κύτταρα μεταλλάσσονται με την πάροδο του χρόνου αποπροσανατολίζοντας το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η διαφορά των ανοσο-ογκολογικών θεραπειών με τις άλλες αντικαρκινικές θεραπείες είναι ότι στοχεύουν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος και όχι τα καρκινικά κύτταρα, επιτρέποντάς του να τα αναγνωρίζει και να επιτίθεται επιλεκτικά στα καρκινικά κύτταρα. Ταυτόχρονα, όμως, «εκπαιδεύουν» το ανοσοποιητικό σύστημα έτσι ώστε να αποκτήσει μακροχρόνια μνήμη και να προσαρμόζεται συνεχώς και σε βάθος χρόνου στον καρκίνο, προσφέροντας ανθεκτική και μακροχρόνια θεραπεία στον ασθενή
Η Ανοσοογκολογία χρησιμοποιείται τόσο στον μεταστατικό καρκίνο πνεύμονα ως θεραπεία 1ης και 2ης γραμμής όσο και στον ανεγχείρητο καρκίνο πνεύμονα όταν έχει προηγηθεί χημειοακτινοθεραπεία. Πρόσφατα υπάρχουν ιδιαίτερα ενθαρρυντικές μελέτες και για άλλες μορφές καρκίνου του πνεύμονα, όπως ο μικροκυτταρικός καρκίνος ,η θεραπεία του οποίου πλέον αποτελεί συνδυασμό χημειο- και ανοσοθεραπείας με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Επιπρόσθετα χρησιμοποιείται στον καρκίνο νεφρού ως συνδυαστική θεραπεία με στοχευτικούς παράγοντες αλλά και στον ουροθηλιακό καρκίνο. Μία από τις νεώτερες ενδείξεις αποτελεί αυτή στον μεταστατικό καρκίνο μαστού όταν δεν εκφράζονται οι γνωστοί ορμονικοί υποδοχείς.
Η χορήγηση της συνδυασμένης ανοσοθεραπείας στο μελάνωμα προσέφερε γρήγορες και μεγάλης διάρκειας ανταποκρίσεις σε αρκετούς ασθενείς με μεγάλο όφελος στην επιβίωση ενώ παράλληλα έχει αποδειχθεί το κλινικό όφελός της τόσο στον καρκίνο κεφαλής τραχήλου όσο και στον καρκίνο στομάχου, παχέος εντέρου και ενδομητρίου όταν πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.Μία ,τέλος , από τις πολλά υποσχόμενες νεώτερες ενδείξεις αποτελεί αυτή του μεταστατικού καρκίνου προστάτου.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η ανοσοθεραπεία είναι γενικά πολύ καλά ανεκτή με σπάνιες σοβαρές παρενέργειες, γεγονός που επιτρέπει τη χορήγησή της ακόμα και σε ηλικιωμένους ή ασθενείς με χρόνια προβλήματα, ενώ δεν απαιτεί διανυκτέρευση των ασθενών στο νοσοκομείο.Χορηγείται από τα δημόσια ταμία μέσω μίας εγκριτικής επιτροπής που ελέγχει τη χρήση της.Τέλος, αναμένονται αποτελεσματικοί βιοδείκτες προκειμένου να διαπιστωθεί ποιοι ασθενείς ωφελούνται περισσότερο από τη χρήση της ανοσοθεραπείας.
Φλώρα Σταυρίδη MD, MSc, MRCP
Διευθύντρια Δ΄ Ογκολογικής Κλινικής Ομίλου Υγεία, Διευθύντρια Care and Cure Oncology Center
www.careandcure.gr
