Αν και το ιατρικό ζήτημα της επικαιρότητας εύλογα είναι η λοίμωξη από τον κορωνοϊό, κανείς δε μπορεί να παραβλέψει τις επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, επιστημονικός τομέας που αφορά περίπου ένα στα έξι ζευγάρια παγκοσμίως.
Έτσι, σημαντικό κομμάτι των ερευνητικών προσπαθειών φαίνεται να επικεντρώνεται στις γυναίκες εκείνες που πάσχουν από πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια, μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται εξάντληση του αποθέματος της γυναίκας σε ωάρια, προκαλώντας έτσι αδυναμία τεκνοποίησης. Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη αποτελεσματική θεραπεία (προσοχή πρέπει να επιδεικνύεται σε ΔΗΘΕΝ θεραπείες που δυστυχώς χωρίς τεκμηρίωση χορηγούνται σε γυναίκες και πιθανότατα μπορεί να προκαλέσουν άγνωστες και σοβαρές συνέπειες στην υγεία των γυναικών), τα επιστημονικά δεδομένα φαίνεται να αφήνουν πολλές ελπίδες για το μέλλον.
Εξάλλου, η επικαιροποίηση των πρωτοκόλλων διέγερσης των ωοθηκών , με εφαρμογή πρωτοκόλλων με λιγότερες ημέρες διέγερσης αλλά ίδια αποτελεσματικότητα , είναι άλλη μια εξέλιξη των ημερών. Η διέγερση των ωοθηκών, όπου και όταν αυτή είναι απαραίτητη, επιβάλλεται να είναι φιλική προς τη γυναίκα, όσο το δυνατόν πιο οικονομική, χωρίς επιπλοκές τόσο για τη μητέρα όσο και για το παιδί που θα προκύψει από τη θεραπεία!
Επιπρόσθετα, οι νέες τεχνικές στις επιμέρους θεραπευτικές παρεμβάσεις (ωοληψία, εμβρυομεταφορά, σπερματέγχυση κλπ.) αποτελούν αναπόσπαστη συνιστώσα μιας επιτυχημένης θεραπείας. Τα δεδομένα από όλες τις σοβαρές μελέτες δείχνουν τεράστια αύξηση των επιτυχημένων θεραπευτικών κύκλων όταν αφενός όλες αυτές οι θεραπείες παρέχονται από πιστοποιημένους -και όχι δήθεν- ειδικούς και αφετέρου δε όταν γίνεται χρήση των διαπιστωμένα αποτελεσματικών νέων τεχνικών (π.χ. για το πως πρέπει να γίνεται η εμβρυομεταφορά, η διαδικασία δηλαδή της τοποθέτησης των εμβρύων μέσα στη μήτρα της γυναίκας) ή/και υλικών μέσων.
Ένας άλλος τομέας ο οποίος συγκεντρώνει μεγάλο κομμάτι του ενδιαφέροντος είναι η κρυοσυντήρηση («κατάψυξη») γεννητικού υλικού, σπερματοζωαρίων, ωαρίων και εμβρύων. Αν και οι τεχνικές αυτές εφαρμόζονται εδώ και αρκετά χρόνια, είναι μόνο κατά τα τελευταία έτη που δίνουν πραγματικά ουσιαστικά αποτελέσματα . Αρχικά, οι τεχνικές αυτές αναπτύχθηκαν για να διαφυλαχθεί η γονιμότητα στις περιπτώσεις που είτε οι άνδρες είτε οι γυναίκες έπρεπε να λάβουν θεραπεία για νόσους όπως οι νεοπλασίες (καρκίνοι του μαστού, του αναπαραγωγικού συστήματος κλπ.) ή τα αυτοάνοσα νοσήματα (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.ά) . Αυτές οι θεραπείες , ως ανεπιθύμητη ενέργεια , προκαλούν την καταστροφή των ωαρίων και των σπερματοζωαρίων, με άμεση συνέπεια να στερούν τη δυνατότητα αναπαραγωγής σε κατά τεκμήριο νέους ανθρώπους. Στο πλαίσιο αυτό, προκειμένου να μην αποστερούνται αυτό το βασικό δικαίωμα, αναπτύχθηκαν οι τεχνικές κρυοσυντήρησης τόσο ωαρίων, όσο και σπερματοζωαρίων.
Ειδικά σε ότι αφορά την κρυοσυντήρηση ωαρίων, τα δεδομένα είναι πραγματικά ενθαρρυντικά. Πλέον, η τεχνική κατάψυξης της «υαλοποίησης», δίνει τη δυνατότητα διαφύλαξης των ωαρίων, για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται , «παγώνοντας» το χρόνο για τις γυναίκες και δίνοντας τους τη δυνατότητα να τεκνοποιήσουν όταν το επιθυμούν.
Στο σημείο αυτό, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι αυτή η μεθοδολογία μπορεί πια να εφαρμόζεται στις γυναίκες αυτές που επιθυμούν να διαφυλάξουν τη γονιμότητά τους για κοινωνικούς λόγους, όταν δηλαδή δεν είναι έτοιμες να τεκνοποιήσουν για λόγους που σχετίζονται π.χ. με την θέλησή τους να αφοσιωθούν στην καριέρα τους. Με πολύ απλό τρόπο, σύντομα και απλά θεραπευτικά πρωτόκολλα(με διάρκεια λιγότερο από περίπου δέκα ημέρες) και σχετικά μικρό κόστος η κάθε γυναίκα μπορεί πια να διαφυλάξει τα ωάριά της ώστε να τα χρησιμοποιήσει όταν αυτή θα είναι έτοιμη από όλες τις πλευρές, χωρίς έκπτωση στην ποιότητά τους, καταλήγοντας να σχηματίσει την οικογένειά της όταν το επιθυμεί! Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι οι μεγάλες εταιρείες όπως η Appleή το Facebook, δίνουν πια ως bonusτη δυνατότητα αυτή στα στελέχη τους, θεωρώντας ότι έτσι τις διευκολύνουν ώστε να αφοσιώνονται στην εργασία τους.
Μια άλλη εξέλιξη στον τομέα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, η οποία στις ημέρες μας προσελκύει μάλιστα και πλήθος γυναικών από χώρες του εξωτερικού, είναι η δωρεά ωαρίων. Με τον όρο αυτό, εννοούμε τη χρήση ωαρίων από άλλες γυναίκες, όταν η υπό θεραπεία γυναίκα, δεν έχει τα δικά της. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε τυχαία (για άγνωστους λόγους ή από υπό διερεύνηση μέχρι σήμερα γενετικούς παράγοντες) είτε λόγω ιατρικών παρεμβάσεων σαν αυτούς που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Σε κάθε περίπτωση όμως, η γυναίκα έχει πια, ακόμα και σε πολύ μεγάλη αναπαραγωγική ηλικία, τη δυνατότητα να κάνει παιδιά, χρησιμοποιώντας τη δική της μήτρα , στην οποία θα μεγαλώσει το έμβρυο το οποίο τοποθετείται απλά και χωρίς τη λήψη εξεζητημένων ορμονικών θεραπειών!
Εξάλλου, σε σχέση με το φλέγον ζήτημα της λοίμωξης από τον κορωνοϊό, τα αρχικά δεδομένα είναι μάλλον καθησυχαστικά, τόσο για τις γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπεία όσο και για αυτές που επιτυγχάνουν την κύηση. Ωστόσο, αξίζει κανείς να επισημάνει ότι η πιο συνετή κίνηση σε αυτό το σημείο είναι η αναστολή των προσπαθειών, τουλάχιστον μέχρι την οριστικοποίηση των επιστημονικών συμπερασμάτων.
Ολοκληρώνοντας, αξίζει να επισημανθεί ότι χάρη στις εξελίξεις στον τομέα της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, έχουν δοθεί επιλογές που δεν υπήρχαν παλαιότερα σε γυναίκες και ζευγάρια , έτσι ώστε να πετύχουν χωρίς καμία κοινωνική πίεση τον ιερό σκοπό της ολοκλήρωσης της οικογένειας!
Θεόδωρος Καλαμπόκας
Χειρουργός-Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Πιστοποιημένος Ειδικός της BritishFertilitySociety στην Αντιμετώπιση της Υπογονιμότητας – Εξωσωματική Γονιμοποίηση – Ενδοσκοπική Χειρουργική, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακός Υπότροφος Β΄ Μαιευτικής-Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, «Αρεταίειο» Νοσοκομείο
www.drkalampokas.gr, e-mail:kalamp@yahoo.com
