Με πάνω από 233.000 κρούσματα και περισσότερους από 33.000 θανάτους μέχρι σήμερα, η Ιταλία είναι μια από τις χώρες που χτυπήθηκαν πιο σκληρά από τον νέο κορωνοϊό. Καθώς τα κρούσματα όλο και μειώνονται επιτέλους, κάποιοι Ιταλοί γιατροί λένε ότι ο ιός χάνει σταδιακά τη δυναμική του.
«Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, οι ασθενείς που εισάγονταν στην Εντατική, ήταν πολύ άρρωστοι. Είχαν σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, πολυοργανική ανεπάρκεια. Χρειαζόταν άμεσα οξυγόνο, αναπνευστήρα και είχαμε ασθενείς που πέθαναν σε δύο έως τρεις ημέρες», λέει ο Matteo Bassetti, MD, διευθυντής της κλινικής λοιμωδών νοσημάτων στο Νοσοκομείο San Martino της Γένοβας. «Αλλά τώρα, τις τελευταίες τέσσερις έως πέντε εβδομάδες, η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Ασθενείς παρόμοιας ηλικίας με τους προηγούμενους, ακόμη και πιο ηλικιωμένοι, δεν είναι τόσο άρρωστοι όσο ασθενείς πριν από τέσσερις έως έξι εβδομάδες».
Σε αντίθεση με τις δηλώσεις του Bassetti και άλλων γιατρών, οι ιταλοί αξιωματούχοι δημόσιας υγείας και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποιούν ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς και προτρέπουν να συνεχίσουμε να λαμβάνουμε πολύ σοβαρά τον ιό. Ωστόσο, ο Δρ Bassetti ότι οι αποδείξεις σύντομα θα έρθουν.
Μπορεί ένας ιός να εξασθενήσει;
«Ένας από τους χρυσούς κανόνες της ιολογίας», λέει ο Mark Cameron, PhD, αναπληρωτής καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Case Western Reserve των ΗΠΑ, «είναι ότι οι ιοί που κυκλοφορούν στην κοινότητα αλλάζουν και μεταλλάσσονται».
Είναι κάτι που κάνουν, λέει, για να επιβιώσουν: Ένας ιός που είναι αρκετά θανατηφόρος για να σκοτώνει όλους τους ξενιστές του, θα πεθάνει μαζί με τον τελευταίο μολυσμένο άνθρωπο. Μια ασθενέστερη μορφή του ιού -που δεν αρρωσταίνει σημαντικά τους ανθρώπους- μπορεί να συνεχίσει να «ταξιδεύει» από άτομο σε άτομο.
Ωστόσο, θα μπορούσε να χρειαστούν γενιές για να υπάρξει αρκετή γενετική αλλαγή για να αποδυναμωθεί ουσιαστικά ένας κορωνοϊός – τόσο αυτός που προκαλεί τη νόσο Covid-19 όσο και άλλοι που ανακαλύφθηκαν πριν από αυτό. Οι ανθρώπινοι κοροναϊοί είναι γνωστό ότι είναι εξαιρετικά σταθεροί στη γενετική τους σύνθεση και αλλάζουν πολύ λίγο με την πάροδο του χρόνου. Η έως τώρα παρακολούθηση του SARS-CoV-2, του κορωνοϊού που προκαλεί την Covid-19, υποδηλώνει ότι συμπεριφέρεται σαν τους συγγενείς του.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο ιός δεν αλλάζει καθόλου. Όταν ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα ανέλυσαν δείγματα κορωνοϊού που συλλέχθηκαν από ρινικά επιχρίσματα, βρήκαν ένα μεμονωμένο δείγμα που είχε σημαντική γενετική διαφορά από άλλα δείγματα. Ωστόσο, δεν είναι γνωστό εάν αυτή η συγκεκριμένη μετάλλαξη του ιού έχει ως αποτέλεσμα οποιαδήποτε διαφορά στα συμπτώματα. Για να επιβεβαιωθεί κάτι τέτοιο απαιτεί πολύ περισσότερη έρευνα.
Ωστόσο, λέει ο Cameron, αυτό το μεμονωμένο μεταλλαγμένο δείγμα δεν θα εμποδίσει άλλα στελέχη να συνεχίσουν να εξαπλώνονται και με τόσα πολλά άτομα να έχουν μολυνθεί με SARS-CoV-2, μια μετάλλαξη είναι απίθανο να αλλάξει την πορεία της επιδημίας.
Έρχονται τα στοιχεία;
O Δρ Bassetti πάντως αναφέρει μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη στις πόλεις του Μιλάνου και της Μπρέσια της Βόρειας Ιταλίας, οι οποίες δείχνουν ότι οι άνθρωποι μεταφέρουν χαμηλότερα ιογενή φορτία από ό,τι προηγουμένως -ένα σημάδι λιγότερο σοβαρής ασθένειας- και ότι οι γενετικές μεταλλάξεις στον ιό τον έχουν καταστήσει λιγότερο θανατηφόρο.
«Δεν είμαστε εδώ για να πούμε ότι ο ιός έχει εξαφανιστεί», λέει ο Bassetti. «Είμαστε εδώ για να πούμε ότι είναι διαφορετικόw». Αποδίδει αυτές τις διαφορές σε έναν πιθανό συνδυασμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών αλλαγών στον ιό και της επιτυχίας του lockdown, της κοινωνικής απόστασης, της χρήσης μάσκας και του σχολαστικού, συστηματικού πλυσίματος των χεριών. «Ο ΠΟΥ δεν φροντίζει ασθενείς. Αυτές είναι οι εκτιμήσεις της πλειονότητας των γιατρών επί τόπου. Έχουμε δεχτεί περισσότερους από 500 ασθενείς στο νοσοκομείο San Martino από την αρχή της επιδημίας και έχω δει μια δραματική μείωση της σοβαρότητας της νόσου», συμπλήρωσε ο Δρ Bassetti.
Ο Cameron κάνει μια άλλη σκέψη: «Θα έδινα τα εύσημα για τη συνεχή βελτίωση των αποτελεσμάτων των ασθενών στην Ιταλία στους γιατρούς και τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας», λέει. «Είναι μια απόδειξη για τους ηρωικές τους προσπάθειες για την καταπολέμηση του ιού χωρίς σοβαρή, εάν υπάρχει καθόλου, βοήθεια από τον ίδιο τον ιό».
