Οι ζωονοσογόνες ασθένειες -οι αρρώστιες, δηλαδή που μεταδίδονται από τα ζώα σε ανθρώπους- αυξάνονται και θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία χωρίς δράση για την προστασία της άγριας ζωής και τη διατήρηση του περιβάλλοντος, προειδοποίησαν ειδικοί του ΟΗΕ.
Οι εμπειρογνώμονες ρίχνουν την ευθύνη για την αύξηση ασθενειών όπως η Covid-19 στην υψηλή ζήτηση για ζωικής προέλευσης πρωτεΐνες, τις μη βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και την κλιματική αλλαγή.
Οι παραμελημένες ζωονοσογόνες ασθένειες σκοτώνουν δύο εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως, σύμφωνα με τους ειδικούς, ενώ η πανδημία της Covid-19 αναμένεται να κοστίσει στην παγκόσμια οικονομία 9 τρισεκατομμύρια δολάρια μέσα σε δύο χρόνια.
Ο Έμπολα, ο ιός του Δυτικού Νείλου και ο κορωνοϊός του SARS (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο) είναι επίσης όλοι ιοί που ξεκίνησαν από τα ζώα και μεταπήδησαν στους ανθρώπους.
Αλλά αυτό το άλμα δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη. Ωθήθηκε, σύμφωνα με την έκθεση του Προγράμματος Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών και του Διεθνούς Ινστιτούτου Έρευνας για τα Ζώα, από την υποβάθμιση του φυσικού μας περιβάλλοντος – για παράδειγμα μέσω της υποβάθμισης της γης, της εκμετάλλευσης της άγριας πανίδας, της εξόρυξης πόρων και της κλιματικής αλλαγής. Αυτοί οι παράγοντες αλλάζουν τον τρόπο αλληλεπίδρασης των ζώων με τους ανθρώπους.
«Τα τελευταία 100 χρόνια, έχουμε δει τουλάχιστον έξι μεγάλες επιδημίες κορωνοϊών», δήλωσε η Inger Andersen, γενικη γραμματέας και εκτελεστική διευθύντρια του προγράμματος περιβάλλοντος του ΟΗΕ. «Τις δύο τελευταίες δεκαετίες και πριν από την πανδημία της Covid-19, οι ζωονοσογόνες ασθένειες προκάλεσαν οικονομική ζημιά ύψους 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων», ανέφερε και συνέχισε: «Δύο εκατομμύρια άνθρωποι σε χώρες με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα πεθαίνουν κάθε χρόνο από παραμελημένες ενδημικές ζωονοσογόνες ασθένειες, όπως η φυματίωση των βοοειδών και η λύσσα. Αυτές οι απώλειες ζωών συμβαίνουν συχνά σε κοινότητες με πολύπλοκα αναπτυξιακά προβλήματα, μεγάλη εξάρτηση από τα ζώα και εγγύτητα με την άγρια φύση».
Η παραγωγή κρέατος, για παράδειγμα, έχει αυξηθεί κατά 260% τα τελευταία 50 χρόνια, δήλωσε η κ. Andersen: «Έχουμε εντατικοποιήσει τη γεωργία, έχουμε επεκτείνει τις υποδομές μας και αντλούμε πόρους εις βάρος των χώρων άγριας ζωής», εξήγησε. «Τα φράγματα, η άρδευση και τα βιομηχανοποιημένα αγροκτήματα συνδέονται με το 25% των μολυσματικών ασθενειών στον άνθρωπο. Τα ταξίδια, οι μεταφορές και οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων έχουν σβήσει τα σύνορα και τις αποστάσεις. Η κλιματική αλλαγή συνέβαλε στην εξάπλωση των παθογόνων οργανισμών», κατέληξε η γενική γραμματέας.
Η έκθεση προσφέρει οδηγίες για κρατικές στρατηγικές που έχουν ως στόχο το να αποτρέψουν μελλοντικές επιδημίες, όπως την παροχή κινήτρων για βιώσιμη διαχείριση της γης, βελτίωση της βιοποικιλότητας και επενδύσεις στην επιστημονική έρευνα.
«Η επιστήμη είναι ξεκάθαρη: εάν συνεχίσουμε να εκμεταλλευόμαστε την άγρια φύση και να καταστρέφουμε τα οικοσυστήματά μας, τότε θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε μια σταθερή αύξηση των ασθενειών που περνούν από τα ζώα στους ανθρώπους τα επόμενα χρόνια», δήλωσε η κ. Andersen.
