Η εμφάνιση της παραλλαγής Όμικρον έχει προκαλέσει εικασίες ότι μπορεί να είναι πιο ανθεκτική στα εμβόλια κατά της Covid-19 από τις υπάρχουσες παραλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της Δέλτα. Πόσο πιθανό είναι κάτι τέτοιο;
Τα εμβόλια λειτουργούν εκπαιδεύοντας το ανοσοποιητικό σύστημα ενάντια στην ακίδα πρωτεΐνης του κορωνοϊού – το «κλειδί» που χρησιμοποιεί για να μολύνει τα κύτταρα. Η Όμικρον διαθέτει περισσότερες από 30 μεταλλάξεις σε αυτή την πρωτεΐνη, συμπεριλαμβανομένων 10 στη λεγόμενη «περιοχή δέσμευσης υποδοχέα» (RBD) – το συγκεκριμένο τμήμα που κολλάει στον υποδοχέα των κυττάρων. Συγκριτικά, η παραλλαγή Δέλτα έχει δύο μεταλλάξεις RBD.
Ωστόσο, ακόμη και με όλες αυτές τις αλλαγές, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν περιοχές του ιού που λέγονται επίτοποι ή αντιγονικοί καθοριστές, τις οποίες τα αντισώματα και τα Τ κύτταρα –που αναπτύσσονται ως απόκριση του ανοσοποιητικού σε προηγούμενη λοίμωξη ή εμβολιασμό– θα μπορούν να αναγνωρίσουν και να δράσουν.
«Αν καταγράψετε τις μεταλλάξεις της ακίδας πρωτεΐνης, φαίνεται τρομακτικό – οι περισσότεροι από τους βασικούς στόχους εξουδετέρωσης των αντισωμάτων χάνονται, άρα τι μένει από την ανοσολογική μας προστασία;», αναφέρει ο Δρ Danny Altmann, καθηγητής ανοσολογίας στο Imperial College του Λονδίνου, στο BBC.
«Και όμως, αυτά που μαθαίνουμε προς το παρόν από τη Νότια Αφρική φαίνεται να λένε ότι δεν φαίνεται τόσο σοβαρό και οι άνθρωποι που πηγαίνουν στο νοσοκομείο είναι οι μη εμβολιασμένοι, παρά οι εμβολιασμένοι, σαν ο εμβολιασμός να προσφέρει ακόμη προστασία», συνέχισε ο καθηγητής.
Έπειτα, υπάρχουν τα Τ κύτταρα – ανοσοκύτταρα που αναγνωρίζουν και επιτίθενται σε κύτταρα μολυσμένα από ιούς και εκπαιδεύουν τα Β κύτταρα που παράγουν αντισώματα σχετικά με τον ιικό κίνδυνο που αντιμετωπίζουν: «Όλοι πιστεύουμε ότι τα Τ κύτταρα μπορούν να καταλάβουν τις διαφορές μεταξύ των παραλλαγών και ότι η ικανότητα των Τ κυττάρων είναι πολύ πιο αδιαπέραστη, οπότε αυτό μπορεί επίσης να μας εξασφαλίζει κάποια προστασία», εξήγησε ο Δρ Altmann.
Το ερώτημα είναι πόση προστασία; Γνωρίζουμε ότι τα άτομα που έχουν κάνει και τις δύο δόσεις του εμβολίου μπορούν να μολυνθούν με την παραλλαγή Δέλτα – αν και οι πιθανότητες να συμβεί αυτό είναι περίπου τρεις φορές μικρότερες από ό,τι αν δεν είχαν εμβολιαστεί, ενώ τα εμβολιασμένα άτομα έχουν περίπου εννέα φορές λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν, εάν μολυνθούν.
Αν και φαίνεται ότι η λοίμωξη με την Όμικρον είναι ακόμη πιο πιθανή, ο καθηγητής Paul Morgan, ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, είπε: «Πιστεύω ότι το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι μια μείωση της ανοσίας, παρά η πλήρης απώλειά της: Ο ιός δεν μπορεί να χάσει κάθε επίτοπο στην επιφάνειά του, γιατί αν το έκανε, αυτή η ακίδα πρωτεΐνης δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει πλέον. Έτσι, ενώ ορισμένα από τα αντισώματα και τους κλώνους Τ-λεμφοκυττάρων που δημιουργήθηκαν από το ανοσοποιητικό ενάντια σε προηγούμενες παραλλαγές του ιού μπορεί να μην είναι αποτελεσματικά, θα υπάρχουν και άλλα που θα παραμείνουν αποτελεσματικά».
