Τα τελευταία χρόνια, οι κύκλοι των φίλων συρρικνώνονται, φαινόμενο που επιταχύνθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Την πρώτη χρονιά της πανδημίας, το 13% των γυναικών και το 8% των ανδρών, ηλικίας από 30 έως 49 ετών, παραδέχονταν ότι είχαν χάσει την επαφή με τους περισσότερους φίλους τους.
Όλα αυτά έχουν επιπτώσεις στην υγεία. Η φιλία μπορεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την ευημερία, ενώ η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση – διακριτές αλλά σχετικές καταστάσεις – μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για κατάθλιψη, άγχος, καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό.
Μια μετα-ανάλυση του 2010 με επικεφαλής την Julianne Holt-Lunstad, καθηγήτρια ψυχολογίας και νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο Brigham Young στη Γιούτα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μοναξιά είναι τόσο επιβλαβής για τη σωματική υγεία όσο το κάπνισμα 15 τσιγάρων την ημέρα.
«Εάν ο στόχος σας είναι απλώς να μειώσετε τις βλαβερές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η μοναξιά στην υγεία σας, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να έχετε τουλάχιστον ένα σημαντικό άτομο στη ζωή σας — είτε είναι σύντροφος, γονέας, φίλος ή κάποιος άλλος», είπε ο Jeffrey Hall, καθηγητής επικοινωνιακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας.
Η πιο γνωστή θεωρία για το πόσους φίλους μπορούν να έχουν οι άνθρωποι προέρχεται από τον Βρετανό ψυχολόγο και ανθρωπολόγο Robin Dunbar. Αυτό που έγινε γνωστό ως ο αριθμός του Dunbar, υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι είναι γνωστικά ικανοί να διατηρήσουν μόνο περίπου 150 συνδέσεις ταυτόχρονα. Αυτό περιλαμβάνει έναν εσωτερικό κύκλο περίπου πέντε στενών φίλων, ακολουθούμενο από μεγαλύτερους ομόκεντρους κύκλους πιο περιστασιακών τύπων φίλων.
Μια μελέτη του 2016 έδειξε ότι τα άτομα που έχουν έξι ή περισσότερους φίλους έχουν βελτιώσει την υγεία τους για όλη τους τη ζωή, ενώ μια μελέτη του 2020 από τη Suzanne Degges-White, καθηγήτρια και πρόεδρο του τμήματος Συμβουλευτικής και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Βόρειου Ιλινόις, διαπίστωσε ότι οι γυναίκες μέσης ηλικίας που είχαν τρεις ή περισσότερους φίλους έτειναν να έχουν υψηλότερα επίπεδα συνολικής ικανοποίησης από τη ζωή.
H Δρ Degges-White διεξήγαγε πρόσφατα μια έρευνα η οποία διαπίστωσε ότι το 55% των συμμετεχόντων (297 ενήλικες), πίστευε ότι δύο έως τρεις στενοί φίλοι ήταν ιδανικοί, ενώ το 31% πίστευε ότι ο στόχος ήταν τέσσερις έως έξι.
Αλλά όλα αυτά μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο να μελετηθούν, επειδή η φιλία και η οικειότητα είναι υποκειμενικές και δεν υπάρχει μια ευρέως χρησιμοποιούμενη κλίμακα που μοιράζονται οι ερευνητές για να ορίσουν αυτές τις έννοιες σε όλες τις μελέτες.
Σημαντικό ρόλο παίζουν και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς έρευνα δείχνει ότι το μέγεθος του κοινωνικού διαδικτιακού κύκλου ενός ατόμου μπορεί να μην έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στην ευημερία του. Για παράδειγμα, ενώ πολλές φιλίες έχουν ξεθωριάσει κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλοί άνθρωποι παραμένουν συνδεδεμένοι μεταξύ τους στο διαδίκτυο.
«Διαφορετικοί άνθρωποι αναδεικνύουν διαφορετικά κομμάτια μας. Έτσι, όταν έχετε μια μεγαλύτερη ομάδα φίλων, μπορείτε να βιώσετε αυτή την πλευρά του εαυτού σας που αγαπά το ποδόσφαιρο, αυτή την πλευρά του εαυτού σας που αγαπά τα αυτοκίνητα και αυτή του εαυτού σας που αγαπά τα λουλούδια», είπε η Δρ Franco, ψυχολόγος και συγγραφέας.
«Αν νιώθετε ότι η ταυτότητά σας έχει κάπως συρρικνωθεί ή δεν αισθάνεστε ο εαυτός σας, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι χρειάζεστε διαφορετικούς τύπους φίλων», πρόσθεσε.
Φυσικά, το να κάνεις φίλους στην ενήλικη ζωή δεν είναι πάντα εύκολο. Έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι παλεύουν με αυτό επειδή δυσκολεύονται να εμπιστευτούν νέους ανθρώπους και επειδή απλώς τους κουράζει ο χρόνος.
«Για αυτούς τους λόγους, είναι συχνά πιο εύκολο να ξεκινήσετε αναζωπυρώνοντας παλιές σχέσεις που έχουν διαλυθεί», είπε η Δρ Franco.
Ο χρόνος που περνάτε πραγματικά με τους φίλους σας έχει επίσης σημασία. Η έρευνα του Δρ. Hall δείχνει ότι, κατά μέσο όρο, οι πολύ στενές φιλίες τείνουν να χρειάζονται περίπου 200 ώρες για να αναπτυχθούν. Η ποσότητα και η ποιότητα πάνε χέρι-χέρι.
«Για έναν κουρασμένο εσωστρεφή σαν εμένα, η προσπάθεια που απαιτείται απλώς ακούγεται εξαντλητική» είπε ο Δρ Hall και πρόσθεσε: «Η εύρεση τριών έως έξι φίλων δεν είναι μαγικός αριθμός για όλους. Η προσωπικότητά σας και τα χαρακτηριστικά της ζωής σας θα κάνουν τη διαφορά».
