Η πανδημίας της πανώλης (ή πανούκλας) άφησε ένα τόσο έντονο γενετικό αποτύπωμα στην ανθρωπότητα που εξακολουθεί να επηρεάζει την υγεία μας σχεδόν 700 χρόνια αργότερα.
Όταν ξέσπασε η πανδημία της αρρώστιας που έγινε γνωστή και ως «Μαύρος Θάνατος» στην Ευρώπη στα μέσα του 1300, έως και οι μισοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Σήμερα, μια πρωτοποριακή μελέτη που αναλύει το DNA σκελετών βρήκε μεταλλάξεις που βοήθησαν τους ανθρώπους να επιβιώσουν από την πανώλη. Αλλά αυτές οι ίδιες μεταλλάξεις συνδέονται με αυτοάνοσες ασθένειες που ταλαιπωρούν τους ανθρώπους.
Η πανούκλα είναι μια από τις πιο θανατηφόρες και ζοφερές ασθένειες στην ανθρώπινη ιστορία. Υπολογίζεται ότι μέχρι και 200 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας της.
Οι ερευνητές υποψιάστηκαν ότι ένα γεγονός τέτοιων τεράστιων επιπτώσεων θα πρέπει να διαμόρφωσε την ανθρώπινη εξέλιξη. Ανέλυσαν το DNA που ελήφθη από τα δόντια 206 αρχαίων σκελετών και μπόρεσαν να χρονολογήσουν με ακρίβεια τα ανθρώπινα λείψανα πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την πανδημία της πανώλης.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, έδειξαν μεταλλάξεις σε ένα γονίδιο που ονομάζεται ERAP2. Όσοι είχαν τις σωστές μεταλλάξεις, είχαν 40% περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν από την πανώλη.
«Αυτό είναι σπουδαίο συμπέρασμα, είναι έκπληξη να βρεις κάτι τέτοιο στο ανθρώπινο γονιδίωμα», ανέφερε ο καθηγητής Luis Barreiro, από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο.
Η δουλειά του γονιδίου είναι να παράγει τις πρωτεΐνες που τεμαχίζουν τα εισβάλλοντα μικρόβια και εν συνεχεία δείχνουν τα θραύσματα στο ανοσοποιητικό σύστημα, προετοιμάζοντας το πιο αποτελεσματικά για να αναγνωρίσει και να εξουδετερώσει τον κίνδυνο.
Το γονίδιο έρχεται σε διαφορετικές εκδόσεις – αυτές που λειτουργούν καλά και αυτές που δεν κάνουν τίποτα – και κληρονομείτε ένα αντίγραφό του από κάθε γονέα. Έτσι, κάποιοι κληρονόμησαν μια έκδοση υψηλής αποτελεσματικότητα από τη μαμά και τον μπαμπά τους και είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να επιβιώσουν από την πανώλη. Αυτοί κληροδότησαν τα γονίδια στα παιδιά τους κοκ, ώσπου έγιναν πολύ συνηθισμένα.
Τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν σε σύγχρονα πειράματα χρησιμοποιώντας το βακτήριο της πανώλης – το Yersinia pestis. Δείγματα αίματος από άτομα με τις αποτελεσματικές μεταλλάξεις ήταν πιο ικανά να αντισταθούν στη μόλυνση από αυτά που δεν τις είχαν.
Το πρόβλημα είναι ότι έχουν συνδεθεί με αυτοάνοσες ασθένειες όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου – αυτό που βοήθησε τους προγόνους μας πριν από 700 χρόνια, θα μπορούσε να βλάψει την υγεία μας σήμερα.
