Η ελονοσία (malaria) είναι ένα λοιμώδες νόσημα που προκαλείται από το παράσιτο «πλασμώδιο» της ελονοσίας και μεταδίδεται κυρίως μέσω τσιμπήματος μολυσμένου κουνουπιού. Και μπορεί στην Ελλάδα να εξαφανίστηκε το 1974 μετά από εντατικό πρόγραμμα καταπολέμησης που ξεκίνησε μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (πλέον καταγράφονται μόνο 20 με 50 περιστατικά ετησίως, ως επί το πλείστον από ταξιδιώτες), ωστόσο η ελονοσία ενδημεί σε περίπου 100 χώρες, κυρίως της υποσαχάριας Αφρικής και της Ασίας, προκαλώντας μισό εκατομμύριο θανάτους κάθε χρόνο.
Πρόσφατα, επιστήμονες του πανεπιστημίου του Νότινγκχαμ, ανακάλυψαν το κλειδί για τη ραγδαία ανάπτυξη της ελονοσίας. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οφείλεται σε μόρια πρωτεΐνης που ονομάζονται κυκλίνες που αναγκάζουν τα κύτταρα να διαιρούνται ταχύτατα στο παράσιτο της ελονοσίας. Τα ευρήματα της μελέτη θα μπορούσαν να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για την ελονοσία, σύμφωνα με τους υπεύθυνους της έρευνας.
Οι κυκλίνες είναι από τις πιο σημαντικά μόρια πρωτεΐνης που απαιτούνται για τη διαίρεση των κυττάρων. Έχουν μελετηθεί εκτενώς σε ανθρώπους και φυτά, αλλά μέχρι τώρα ελάχιστα ήταν γνωστά για τις κυκλίνες στο παράσιτο της ελονοσίας και για το πώς επηρεάζουν την ανάπτυξη των κυττάρων.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLoS Pathogens, κατάφερε να καταγράψει τον αριθμό και το είδος των κυκλίνων που υπάρχουν σε παράσιτα της ελονοσίας – για την ακρίβεια προσδιόρισε τρεις διαφορετικούς τύπους γονιδίων κυκλίνης. Ο αριθμός είναι πολύ μικρότερος σε σχέση με τις κυκλίνες που υπάρχουν στον άνθρωπο.
Οι ερευνητές στη συνέχεια πραγματοποίησαν ανάλυση των κυκλινών στο παράσιτο της ελονοσίας σε βάθος, ώστε να κατανοήσουν τι ακριβώς κάνουν και γιατί. Ανακάλυψαν ότι οι κυκλίνες έκαναν τα κύτταρα του παρασίτου να διαιρούνται πολύ γρήγορα και του επέτρεπαν να εξαπλωθεί γρήγορα στα κύτταρα του αίματος.
Η κατανόηση από πλευράς των επιστημόνων του γιατί συμβαίνει αυτό θα μπορούσε να μας κάνει να καταλάβουμε πώς το παράσιτο της ελονοσίας ακμάζει στα κουνούπια και στους ανθρώπους που μολύνονται και να οδηγήσει σε νέες θεραπείες.
