Ο καρκίνος του προστάτη αναγνωρίζεται πια ως ένα από τα πιο σημαντικά ιατρικά προβλήματα που ακουμπά τον ανδρικό πληθυσμό. Στην Ευρώπη είναι ο πιο συχνός συμπαγής καρκίνος, με συχνότητα 214 περιπτώσεις ανά 1000 άνδρες, μη υπολογίζοντας τους καρκίνους πνεύμονα και παχέος εντέρου. Επίσης, είναι το δεύτερο πιο συχνό αίτιο θανάτου από καρκίνο στους άνδρες.
Με διευρυμένη πια την γνώση των μηχανισμών αντίστασης στον ορμονοάντοχο μεταστατικό καρκίνο προστάτη, πολλοί καινούργιοι φαρμακευτικοί παράγοντες, που στοχεύουν διαφορετικά μονοπάτια που εμπλέκονται στην πρόοδο και αντίσταση αυτής της νόσου, είναι σε εξέλιξη και έχουν ήδη λάβει έγκριση πρόσφατα για χρήση στην κλινική πράξη. Σ’αυτούς συμπεριλαμβάνονται παράγοντες που στοχεύουν τη σηματοδότηση του μονοπατιού των ανδρογονικών υποδοχέων, όπως οι αναστολείς βιοσύνθεσης ανδρογόνων και ανταγωνιστές των ανδρογονικών υποδοχέων.
Η αμπιρατερόνη είναι παράγοντας που λαμβάνεται από στόματος, εκλεκτικός αναστολέας του CYP 17 που εμπλέκεται στη βιοσύνθεση των ανδρογόνων και οιστρογόνων. Η αμπιρατερόνη ασκεί την δράση της αναστέλλοντας ουσιαστικά την ενζυμική δραστηριότητα της 17α-υδροξυλάσης και της C 17, 20-λυάσης στη βιοσύνθεση της τεστοστερόνης στους όρχεις, τα επινεφρίδια και στα προστατικά καρκινικά κύτταρα. Λόγω αυτής της δράσης προκαλείται αύξηση αλατοκορτικοειδούς παραγωγής, γι’αυτό πρέπει να συγχορηγείται με πρεδνιζόνη ώστε να εξουδετερώνονται οι παρενέργειες που σχετίζονται με την έκθεση σε αλατοκορτικοειδή.
Η αμπιρατερόνη έχει λάβει έγκριση από τον FDA των ΗΠΑ αλλά και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για χρήση στο μεταστατικό καρκίνο προστάτη μετά από χημειοθεραπεία, πάντα μαζί με κορτιζόνη. Επίσης, πρόσφατα έλαβε έγκριση για χορήγηση και σε ασθενείς που δεν έχουν λάβει χημειοθεραπεία προηγούμενα.
Η ενζαλουταμίδη, είναι επίσης από στόματος μη στεροειδής ανταγωνιστής ανδρογονικού υποδοχέα με 5 ως 8 φορές ισχυρότερη συνδετική συνάφεια στον υποδοχέα αυτό απ’ότι η μπικαλουταμίδη. Εκτός από αυτή τη δράση, η ενζαλουταμίδη στοχεύει πολλαπλά βήματα στη σηματοδότηση του μονοπατιού του ανδρογονικού υποδοχέα.
Σε μεγάλες μελέτες είχε πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα, πετυχαίνοντας μείωση του PSA κατά 50% σε καρκίνους προστάτη υπό εξέλιξη που δεν είχαν λάβει χημειοθεραπεία και σε 51% ασθενών που είχαν προηγουμένως λάβει χημειοθεραπεία. Με βάση τα ανωτέρω, ο FDA των ΗΠΑ έδωσε έγκριση για χορήγηση της ενζαλουταμίδης σε ασθενείς με ορμονοάντοχο μεταστατικό καρκίνο προστάτη που είχαν λάβει προηγούμενα χημειοθεραπεία.
Ο χειρουργικός και ιατρικός (φαρμακευτικός) ευνουχισμός παραμένει η θεραπεία πρώτης γραμμής για ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο προστάτη. Για ασθενείς που ανέπτυξαν ορμονο(ευνουχο)άντοχο νόσο, παρά τη θεραπεία πρώτης γραμμής, διάφοροι παράγοντες όπως οι παραπάνω έχουν αποδείξει σημαντική βελτίωση στην ολική επιβίωση και είναι πλέον στη διάθεσή μας. Χρειάζονται και άλλες μελέτες για ανακάλυψη επιβεβαιωμένων βιοδεικτών που να υποδεικνύουν ανταπόκριση, αντοχή ή τοξικότητα σε φαρμακευτικούς παράγοντες και να σιγουρεύουν την πιο σωστή και εξατομικευμένη θεραπεία για κάθε ασθενή.
