Αν και ο ιός HIV που προκαλεί το AIDS είναι μαζί μας από τη δεκαετία του ’80 και οι τρόποι προφύλαξης από αυτόν θεωρούνται πλέον γνωστοί, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (ECDC) και ο ΠΟΥ κατέγραψαν 142.000 νέες διαγνώσεις το 2014. Γι’ αυτό το λόγο, δεν θα πρέπει να σταματήσουμε να επαγρυπνούμε: το ΚΕΕΛΠΝΟ και η υπεύθυνη γραφείου HIV και ΣΜΝ του Κέντρου, Δήμητρα Παρασκευά, αναλύουν 5 μύθους και αλήθειες για τον ιό.
Μύθος 1: Ο HIV μεταδίδεται μέσω των κουνουπιών.
Αλήθεια: Ο HIV δε δύναται να μεταδοθεί μέσω νύγματος κουνουπιού ή άλλου εντόμου, διότι δεν πολλαπλασιάζεται εντός των εντόμων. Επιπλέον, κατά το νύγμα, το έντομο εγχύει σάλιο μέσω διαφορετικής οδού από αυτή που εισροφά αίμα, και συνεπώς το αίμα δεν εισέρχεται στον άνθρωπο. Όσον αφορά στην ποσότητα του αίματος που παραμένει στο στόμα του εντόμου, αυτή είναι εξαιρετικά μικρή και δεν μπορεί να μεταδώσει τον ιό.
Μύθος 2: Ο HIV δεν μεταδίδεται μέσω της στοματικής σεξουαλικής επαφής.
Αλήθεια: Η πιθανότητα να κολλήσει κάποιος τον HIV μέσω της απροφύλακτης στοματικής σεξουαλικής επαφής είναι εξαιρετικά μικρή και σαφώς πολύ χαμηλότερη, συγκριτικά με την απροφύλακτη πρωκτική ή κολπική σεξουαλική επαφή, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι μηδενική. Για το λόγο αυτό, συστήνεται η χρήση προφυλακτικού και σε αυτού του τύπου την επαφή.
Μύθος 3: Μπορεί να καταλάβει κανείς αν έχει μολυνθεί από τον HIV μετά από μία επικίνδυνη σεξουαλική επαφή, αν εμφανίσει κάποια συγκεκριμένα συμπτώματα.
Αλήθεια: Όταν κάποιος μολυνθεί από τον HIV ενδέχεται να εμφανίσει μερικά συμπτώματα (για παράδειγμα πονόλαιμο, κεφαλαλγία, πυρετό) μέσα στις πρώτες 2-4 εβδομάδες από τη μόλυνση, τα οποία είναι μη ειδικά και μπορεί να εμφανιστούν και για οποιοδήποτε άλλο λόγο εκτός της HIV λοίμωξης. Ο μόνος αξιόπιστος τρόπος για να διαπιστωθεί η μόλυνση από τον ιό είναι η διενέργεια του ειδικού τεστ αντισωμάτων για τον HIV, 6-8 εβδομάδες μετά την επικίνδυνη επαφή.
Μύθος 4: Δύο HIV οροθετικοί σύντροφοι δεν χρειάζεται να χρησιμοποιούν προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της μεταξύ τους σεξουαλικής επαφής.
Αλήθεια: Η χρήση προφυλακτικού είναι απαραίτητη ακόμα και μεταξύ δύο HIV οροθετικών συντρόφων, προκειμένου να αποτραπεί η επαναμόλυνση από τον ιό και η μετάδοση ανθεκτικών στελεχών στην περίπτωση που ο ένας ή και οι δύο σύντροφοι εμφανίζουν μεταλλάξεις που προσδίδουν αντοχή σε ένα η περισσότερα αντιρετροϊκά φάρμακα. Επίσης, η χρήση προφυλακτικού προστατεύει και από άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, καθώς και από μία μη επιθυμητή εγκυμοσύνη.
Μύθος 5: Αν σπάσει το προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής με ένα HIV οροθετικό άτομο, δεν υπάρχει καμία άλλη διαθέσιμη παρέμβαση για την πρόληψη της μετάδοσης του ιού στον HIV οροαρνητικό σύντροφο.
Αλήθεια: Στην περίπτωση που σπάσει το προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής με ένα HIV οροθετικό άτομο συστήνεται η άμεση επίσκεψη σε εφημερεύον νοσοκομείο που διαθέτει Μονάδα Λοιμώξεων ή ιατρείο παρακολούθησης HIV οροθετικών ασθενών (υπάρχει σχετική λίστα στην ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ) μέσα σε 72 ώρες από την επαφή, προκειμένου να εκτιμηθεί ο κίνδυνος και, εφόσον κριθεί αναγκαίο, να χορηγηθεί προφυλακτική αντιρετροϊκή θεραπεία, η οποία μειώνει την πιθανότητα λοίμωξης από τον ιό.