Οι επιστήμονες ανακάλυψαν τι είναι αυτό που μας κάνει να αναστενάζουμε και τα ευρήματά τους που πάνε κόντρα στην κοινή πεποίθηση ότι ο αναστεναγμός είναι απλά ένα σημάδι απελπισίας.
Ο μέσος άνθρωπος αναστενάζει περίπου κάθε πέντε λεπτά, δηλαδή 12 φορές την ώρα.
Ο οργανισμός χρησιμοποιεί τον αναστεναγμό προκειμένου να φουσκώσει τις κυψελίδες – τους μικροσκοπικούς θύλακες στους πνεύμονες, από όπου εισέρχεται το οξυγόνο και το διοξείδιο του άνθρακα βγαίνει από την κυκλοφορία του αίματος.
Αν δεν αναστενάζαμε, οι κυψελίδες θα κατέρρεαν προκαλώντας τελικά πνευμονική ανεπάρκεια.
Ο αναστεναγμός είναι ζωτικής σημασίας για τη λειτουργία των πνευμόνων και επομένως για τη ζωή, είπε ο Jack Feldman, καθηγητής νευροβιολογίας στην Ιατρική Σχολή David Geffen του UCLA και μέλος στο Ινστιτούτο Έρευνας του Εγκεφάλου του UCLA.
«Ένας αναστεναγμός είναι μια βαθιά ανάσα, αλλά δεν είναι μια εκούσια βαθιά ανάσα», είπε. «Ξεκινά ως μια φυσιολογική ανάσα, αλλά προτού εκπνεύσουμε, παίρνουμε μια δεύτερη ανάσα». Και είναι ένα ζευγάρι συστάδων νευρώνων στον εγκέφαλο το οποίο είναι υπεύθυνο για τη μετατροπή μιας κανονικής ανάσας σε αναστεναγμό, σύμφωνα με τους ειδικούς ερευνητές των πανεπιστημίων UCLA και Stanford των ΗΠΑ.
Οι ερευνητές ελπίζουν ότι τα ευρήματά τους θα βοηθήσουν τους γιατρούς στη θεραπεία ασθενών που δεν μπορούν να αναπνέουν βαθιά χωρίς βοήθεια ή που έχουν διαταραχές όπου αναστενάζουν πολύ συχνά.
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στην ψηφιακή έκδοση του περιοδικού «Nature» αφορούσε τον έλεγχο πάνω από 19.000 εκφράσεις γονιδίων στα εγκεφαλικά κύτταρα ποντικών. Περίπου 200 νευρώνες παρατηρήθηκε να παράγουν και να απελευθερώνουν ένα από τα δύο νευροπεπτίδια που επιτρέπουν στα κύτταρα του εγκεφάλου να επικοινωνούν μεταξύ τους.
Αυτοί οι τύποι των πεπτιδίων βρέθηκαν επίσης στους ανθρώπους: στα ποντίκια ήταν ιδιαίτερα ενεργά στην περιοχή του εγκεφάλου που βοηθά στον έλεγχο της αναπνοής και συνδέεται επίσης με τον αναστεναγμό.
Οι ερευνητές στη συνέχεια διαπίστωσε ότι τα πεπτίδια ενεργοποίησαν ένα δεύτερο σύνολο 200 νευρώνων, το οποίο αύξησε τον ρυθμό της αναπνοής και οδήγησε τα ποντίκια σε αναστεναγμό, αυξάνοντάς τον από 40 φορές σε 400 φορές την ώρα. Όταν τα πεπτίδια μπλοκαρίστηκαν από τους ερευνητές, τα ποντίκια σταμάτησαν να αναστενάζουν.
Ο Mark Krasnow, καθηγητής βιοχημείας και Ιατρικό Ινστιτούτο Howard Hughes και ερευνητής στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου Stanford University, σημείωσε: «Σε αντίθεση με τον βηματοδότη που ρυθμίζει μόνο τον ρυθμό, το κέντρο ελέγχου της αναπνοής στον εγκέφαλο ελέγχει επίσης και το είδος της ανάσας που παίρνουμε. Απαρτίζεται από διαφορετικά είδη συστάδων νευρώνων. Κάθε μία λειτουργεί σαν ένα κουμπί που ενεργοποιεί έναν διαφορετικό τύπο της αναπνοής: ένας κουμπί για τακτικές αναπνοές, ένας άλλο για αναστεναγμούς, για χασμουρητά, για βήχα, ίσως ακόμη και για γέλιο ή κλάμα».
«Ένα από τα ιερά δισκοπότηρα στις νευροεπιστήμης είναι το να ανακαλύψουμε πώς ο εγκέφαλος ελέγχει τη συμπεριφορά. Τα ευρήματά μας, προσφέρουν γνώσεις για μηχανισμούς που μπορεί να κρύβουν πολύ πιο σύνθετες συμπεριφορές», δήλωσε ο Feldman.
Επόμενος στόχος της ερευνητικής ομάδας είναι να κατανοήσει τα αίτια του συναισθηματικού αναστεναγμού, μια συμπεριφορά που αυξάνεται όταν είμαστε αγχωμένοι.
