Η Βραζιλία σχεδιάζει να καταπολεμήσει τον ιό Ζίκα, χρησιμοποιώντας ακτίνες Γάμμα για να στειρώσει τα αρσενικά κουνούπια για να σταματήσει η εξάπλωση του ιού που συνδέεται με γενετικές ανωμαλίες.
H ειδική συσκευή ακτινοβολίας έχει χρησιμοποιηθεί για ενάντια στη μύγα της Μεσογείου στο πορτογαλικό νησί της Μαδέρα. Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (Ιnternational Atomic Energy Agency, ΙΑΕΑ) δήλωσε τη Δευτέρα ότι θα αναλάβει τα έξοδα για την αποστολή της συσκευής στο Ζουαζέιρο, στα βορειοανατολικά της Βραζιλίας, μόλις η κυβέρνηση εκδώσει την άδεια εισαγωγής.
«Είναι μια μέθοδος ελέγχου των γεννήσεων, κάτι ανάλογο με τον οικογενειακό προγραμματισμό για τους ανθρώπους», δήλωσε ο «δικός μας» Κώστας Μπούρτζης, μοριακός βιολόγος στο Εργαστήριο Ελέγχου Παρασίτων του IAEA.
Στη Βραζιλία προσπαθούν να εξαλείψουν το κουνούπι Aedes που προκάλεσε επιδημία δάγκειου πυρετού και, πιο πρόσφατα, το ξέσπασμα του Ζίκα, ενός ιού που σχετίζεται με μια ανησυχητική αύξηση των περιπτώσεων μικροκεφαλίας σε βρέφη, μια γενετική διαταραχεί που προκαλεί γεννήσεις παιδιών με ασυνήθιστα μικρά κεφάλια και εγκεφάλους που δεν έχουν αναπτυχθεί σωστά.
Η νέα επιδημία απειλεί να τρομάξει όσους σκέφτονται να επισκεφτούν τη χώρα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο, τον ερχόμενο Αύγουστο.
Ένας βραζιλιάνικος μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ονομάζεται Moscamed, σκοπεύει να προχωρήσει στην αναπαραγωγή έως και 12 εκατομμυρίων αρσενικών κουνουπιών την εβδομάδα, τα οποία στη συνέχεια θα στειρώνει με την ειδική συσκευή ακτινοβολίας κοβαλτίου-60, που παράγεται από την καναδική εταιρεία MDS Nordion, είπε Μπούρτζης.
Τα στείρα αρσενικά θα αφεθούν σε συγκεκριμένες περιοχές για να ζευγαρώσουν με «άγρια» θηλυκά που θα γεννήσουν αυγά που δεν θα παράγουν όμως απογόνους, είπε κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης του ΙΑΕΑ ένας ειδικός στην καταπολέμηση των κουνουπιών.
Μετά από την ολοκλήρωση του αρχικού προγράμματος σε μερικές πόλεις κοντά στο Ζουαζέιρο, η κυβέρνηση της Βραζιλίας θα πρέπει να αποφασίσει σχετικά με την κλιμάκωση της «παραγωγής» στείρων κουνουπιών, για απελευθέρωσή τους στις μεγάλες πόλεις από αέρος, πιθανώς με τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, είπε ο καθηγητής Μπούρτζης.
Χωρίς θεραπεία ή διαθέσιμο εμβόλιο για τον Ζίκα, ο οποίος έχει εξαπλωθεί πλέον σε περισσότερες από 30 χώρες, κυρίως στην Αμερική, ο μόνος τρόπος για περιορισμό του ιό είναι η μείωση του πληθυσμού των κουνουπιών.
Όμως και βραζιλιάνοι ερευνητές πειραματίζονται με την ακτινοβολία για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Το Ινστιτούτο Βιοϊατρικών Ερευνών Fiocruz, έχει κυκλοφορήσει 30.000 στείρα κουνούπια στο Φερνάντο ντε Νορόνια, ένα νησί 350 χιλιόμετρα από τις ακτές της βορειοανατολικής Βραζιλίας.
Το πιλοτικό πρόγραμμα επιδιώκει να αναπαράγει τα εργαστηριακά αποτελέσματα στα οποία το 70% των αυγών που γέννησαν τα θηλυκά ήταν στείρα, δήλωσε η Alice Varjal, ερευνήτρια του Fiocruz. Τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται το Μάιο, δήλωσε.
Η Varjal είπε ότι η τεχνική στείρωσης των εντόμων χρησιμοποιώντας μικρές δόσεις ακτινοβολίας ήταν ο ασφαλέστερος τρόπος για την καταπολέμηση των κουνουπιών, διότι τίποτα τοξικό δεν απελευθερώνεται στο περιβάλλον. Τόνισε επίσης ότι η τεχνική είναι πιο οικονομική από τη δημιουργία γενετικά μεταλλαγμένων κουνουπιών.
Ένα άλλο πείραμα που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Βραζιλία στοχεύει στη δημιουργία ενός γενετικά τροποποιημένου κουνουπιού, με τέτοιο τρόπο που οι απόγονοί του θα πεθαίνουν προτού φτάσουν σε ηλικία αναπαραγωγής.
