Μια πρωτοποριακή θεραπεία για την ανάπλαση του ματιού έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε παιδιά με καταρράκτη στην Κίνα. Περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις τύφλωσης παγκοσμίως προκαλούνται από καταρράκτη – το θόλωμα του φακού του ματιού.
Ένας εμφυτευμένος φακός απαιτείται κανονικά για την αποκατάσταση της όρασης στις περιπτώσεις καταρράκτη, όμως η διαδικασία που περιγράφεται στο περιοδικό Nature ενεργοποιεί τα βλαστικά κύτταρα στο μάτι ώστε να δημιουργηθεί ένας νέος. Οι ειδικοί περιγράφουν την επαναστατική θεραπεία ως ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της αναγεννητικής ιατρικής.
Ο φακός του ματιού βρίσκεται ακριβώς πίσω από το βλέφαρο και εστιάζει το φως πάνω στον αμφιβληστροειδή.
Περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν την όρασή τους εξαιτίας του καταρράκτη, ο οποίος είναι συχνότερος σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας – αν και μερικά παιδιά γεννιούνται με την πάθηση, τον λεγόμενο συγγενή καταρράκτη.
Η συμβατική θεραπεία χρησιμοποιεί υπερήχους για να μαλακώσει και να διαλύσει τον φακό, ο οποίο στη συνέχεια απομακρύνεται. Έπειτα, εμφυτεύεται ένας τεχνητός ενδοφθάλμιος φακός, αλλά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, ιδιαίτερα στα παιδιά.
Η τεχνική που αναπτύχθηκε από κοινού από επιστήμονες στο πανεπιστήμιο Sun Yat-sen και το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, απομακρύνει τον θολό καταρράκτη από τον φακό, μέσω μιας μικροσκοπικής τομής. Κυρίως, αφήνει την εξωτερική επιφάνεια του φακού – που ονομάζεται κάψουλα – ανέπαφη.
Αυτή η δομή είναι επενδεδυμένη με βλαστικά κύτταρα του φακού, τα οποίο φυσιολογικά αποκαθιστούν τις βλάβες. Οι επιστήμονες πίστεψαν ότι η διατήρησή τους θα προκαλέσει την αναγέννηση του φακού.
Η ομάδα ανέφερε ότι αφού οι δοκιμές σε κουνέλια και πιθήκους ήταν επιτυχείς, η θεραπεία δοκιμάστηκε σε 12 παιδιά. Μέσα σε οκτώ μήνες, ο αναγεννημένος φακός αναπτύχθηκε στο φυσιολογικό μέγεθος.
Ο Δρ Kang Zhang, ένας από τους ερευνητές, δήλωσε: «Αυτή είναι η πρώτη φορά που αναγεννήθηκε ολόκληρος φακός. Τα παιδιά χειρουργήθηκαν στην Κίνα και συνεχίζουν να είναι πολύ καλά, με φυσιολογική όραση». Τόνισε επίσης τα σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά επιπλοκών «που υποστηρίζουν την ανωτερότητα της θεραπείας». Ωστόσο, ο ίδιος υποστηρίζει ότι απαιτούνται επιπλέον μελέτες προτού η συγκεκριμένη θεραπεία αποτελέσει συνηθισμένη πρακτική.
Η διαδικασία δοκιμάστηκε σε παιδιά επειδή τα βλαστικά τους κύτταρα είναι πιο νέα και πιο ικανά να αναγεννηθούν, όμως η συντριπτική πλειοψηφία του ανθρώπων με καταρράκτη είναι ηλικιωμένοι. Ο Δρ Zhang υποστηρίζει πάντως ότι έχουν ήδη ξεκινήσει δοκιμές και σε μεγαλύτερους ανθρώπους και ότι τα πρώτα αποτελέσματα «φαίνονται πολύ ενθαρρυντικά».
Ο Δρ Zhang πιστεύει επίσης ότι η ενεργοποίηση των βλαστικών κυττάρων που βρίσκονται στο μάτι θα μπορούσε να έχουν «μεγάλες δυνατότητες» για τη θεραπεία πολλών παθήσεων, από την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας ως το γλαύκωμα.
