Κάθε χρόνο στις 25 Απριλίου, από το 2008, γιορτάζεται η Παγκόσμια ημέρα κατά της Ελόνοσίας. Η ελονοσία (γνωστή και ως μαλάρια) είναι λοιμώδες νόσημα που προκαλείται από το παράσιτο «πλασμώδιο» της ελονοσίας και μεταδίδεται κυρίως μέσω δήγματος (τσιμπήματος) μολυσμένου ανωφελούς κουνουπιού (Anopheles).
Κάθε χρόνο καταγράφονται περίπου 300 με 400 εκατομμύρια κρούσματα ελονοσίας, προκαλώντας μισό εκατομμύριο θανάτους. Η νόσος ενδημεί σε περίπου 100 χώρες, κυρίως της υποσαχάριας Αφρικής και της Ασίας και υπολογίζεται ότι 40% του πληθυσμού της Γης κατοικεί σε αυτές τις περιοχές. Στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974, μετά από εντατικό και επίπονο πρόγραμμα καταπολέμησης (1946–1960). Έκτοτε, καταγράφονται στην Ελλάδα ετησίως περίπου 20-50 περιστατικά που σχετίζονται -στη μεγάλη τους πλειονότητα- με ταξίδι ή παραμονή σε ενδημική για την ελονοσία χώρα (εισαγόμενα περιστατικά).
Ωστόσο, από το 2009 έως το 2013 καταγράφονταν ετησίως κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης σε διάφορες περιοχές της χώρας: επτά (7) κρούσματα το 2009, τέσσερα (4) το 2010, 42 κρούσματα το 2011, 20 το 2012 και τρία (3) το 2013. Το 2014 δεν καταγράφηκε εγχώρια μετάδοση της νόσου σε καμία περιοχή της χώρας.
Προληπτικά μέτρα για ταξιδιώτες
Κανένα μέτρο προφύλαξης δεν παρέχει από μόνο του πλήρη προστασία. Το κάθε μέτρο συνεπικουρεί στην προφύλαξη και όλα μαζί παρέχουν την μέγιστη προστασία.
Μείωση του κινδύνου τσιμπήματος από κουνούπια
Τα κουνούπια που μεταδίδουν την ελονοσία τσιμπούν κυρίως από τη δύση έως την ανατολή του ήλιου. Για το λόγο αυτό συστήνεται στους ταξιδιώτες:
-Να προτιμούν ρούχα με μακριά μανίκια και μακριά παντελόνια.
-Το βράδυ να κοιμούνται σε δωμάτια με κουνουπιέρα ή με σήτες στα παράθυρα και στις πόρτες.
-Να χρησιμοποιούν εντομοκτόνα (ταμπλέτες, φιδάκια ή σπρέι) για ψεκασμό των δωματίων πριν από τον ύπνο.
-Να μην κυκλοφορούν, έστω και για μικρά χρονικά διαστήματα, χωρίς κάλυψη με εντομοαπωθητικό. Τα πιο αποτελεσματικά εντομοαπωθητικά είναι αυτά που περιέχουν DEEΤ σε συγκέντρωση 30-50%.
-Να μην κοιμούνται χωρίς σκηνή στην ύπαιθρο.
Προφύλαξη με ανθελονοσιακά (Χημειοπροφύλαξη)
Σύμφωνα με:
-τη χώρα και την περιοχή προορισμού
-την εποχή που θα πραγματοποιηθεί το ταξίδι
-τη διάρκεια του ταξιδιού και
-τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ταξιδιώτη
συνιστάται η λήψη ανθελονοσιακών (χλωροκίνη, ή μεφλοκίνη, ή ατοβακόνη/ προγουανίλη, ή δοξυκυκλίνη, ή πριμακίνη). Ανάλογα με το συνιστώμενο φάρμακο διαφέρει ο χρόνος έναρξης και η διάρκεια της χημειοπροφύλαξης.
