Υπογοναδισμός είναι η κατάσταση, κατά την οποία ο οργανισμός δεν παράγει την ποσότητα της τεστοστερόνης που χρειάζεται.
Υπογοναδισμός όψιμης έναρξης
Ο υπογοναδισμός όψιμης έναρξης (YOE) είναι αυτός που παρουσιάζεται κάποια στιγμή στη ζωή ενός άντρα, ο οποίος είχε κανονική εφηβική ανάπτυξη και κατά συνέπεια φυσιολογική ανάπτυξη των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου. Η συμπτωματολογία αυτού του ΥΟΕ είναι συνήθως πιο ήπια από αυτού που παρουσιάζεται στην παιδική ηλικία γιατί εγκαθίσταται σταδιακά. Με την αύξηση της ηλικίας φαίνεται ότι μειώνονται σιγά σιγά και οι μέσες τιμές των επιπέδων της τεστοστερόνης. Αυτό αρχίζει από την ηλικία των 40 ή και νωρίτερα. Ο μηχανισμός δεν είναι ακριβώς γνωστός. Υπολογίζεται ότι από υπογοναδισμό πάσχει περίπου η πλειοψηφία των ανδρών με την πάροδο της ηλικίας.
Τα συμπτώματα που συνήθως παρουσιάζονται είναι:
- μείωση της libido,
- στυτική δυσλειτουργία,
- μείωση της μυϊκής μάζας,
- απώλεια οστικής μάζας,
- καταθλιπτικές σκέψεις / άγχος,
- κόπωση,
- απώλεια τριχοφυΐας,
- εξάψεις.
Τα συμπτώματα αυτά σε άντρες με ηλικία πάνω από τα 40 έτη, δεν είναι ειδικά για την πάθηση. Για επιβεβαίωση, θα πρέπει να γίνει ορμονικός έλεγχος και να αποκλειστούν άλλες παθήσεις που μπορεί να ευθύνονται. Αν χρειαστεί θεραπεία, ο στόχος της είναι να αποκαταστήσει τα φυσιολογικά επίπεδα της τεστοστερόνης στον οργανισμό και να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα. Οι ενδείξεις για θεραπεία είναι:
- σεξουαλική δυσλειτουργία με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης,
- απώλεια οστικής μάζας,
- παρουσία και άλλων συμπτωμάτων του υπογοναδισμού που αναφέρονται παραπάνω.
Θεραπεία υποκατάστασης με τεστοστερόνη δεν πρέπει να χορηγηθεί:
- σε περίπτωση διάγνωσης καρκίνου του προστάτη (μετά τη ριζική προστατεκτομή μπορεί να χορηγηθεί μόνο εφόσον το κρίνει ο Ουρολόγος),
- Τιμή PSA>4ng/ml
- Σε καρκίνο μαστού
- Ύπαρξη σοβαρών επεισοδίων άπνοιας κατά τον ύπνο
- Τιμή αιματοκρίτη πάνω από 50%
- Συμπτώματα από το ουροποιητικό που οφείλονται σε καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.
Τρόποι χορήγησης της τεστοστερόνης
Υπάρχουν αρκετά σκευάσματα τεστοστερόνης, τα οποία διαφέρουν ως προς την οδό χορήγησης όπως ενέσεις, χάπια, διαδερμικά patches. Πάντα όμως χρειάζεται παρακολούθηση ανά 3μηνο.
Αναλυτικότερα, τα σκευάσματα που υπάρχουν είναι:
- Διαδερμικά σκευάσματα τύπου gel ή επιθεμάτων. Παρέχουν ομοιόμορφα και κανονικά επίπεδα τεστοστερόνης στον οργανισμό για το 24ωρο
- Ενδομυϊκές ενέσεις τεστοστερόνης βραδείας αποδέσμευσης που γίνονται ενδομυϊκά κάθε 10-14 εβδομάδες.
- Υποδόρια εμφυτεύματα. Τοποθετούνται κάτω από το δέρμα και παρέχουν για διάστημα 5-7 μήνες σταθερά επίπεδα τεστοστερόνης στον οργανισμό.
- Τα υπογλώσσια και από του στόματος δισκία έχουν εγκαταλειφθεί γιατί δεν προσφέρουν σταθερά επίπεδα τεστοστερόνης.
Η θεραπεία υποκατάστασης με τεστοστερόνη δεν πρέπει να λαμβάνεται χωρίς ιατρική ένδειξη. Άλλοι πιθανοί κίνδυνοι από τη χορήγηση τεστοστερόνης αναφέρονται σε ειδικές ομάδες πληθυσμού, που θα αποκλεισθούν μετά από λεπτομερή συζήτηση και την διεξαγωγή πλήρους προληπτικού ελέγχου για τον προστάτη από τον Ουρολόγο σας.
