Οι οδυνηρές συνέπειες της μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ την επόμενη μέρα – το λεγόμενο hangover – που περιλαμβάνουν έντονο πονοκέφαλο, αφυδάτωση, κακή διάθεση και αδυναμία να κάνουμε οτιδήποτε, δεν είναι σύγχρονο φαινόμενο. Στην αρχαία Ρώμη, ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος πρότεινε γεύμα ψητών εντέρων πριν από την οινοποσία για τηνα αντιμετώπισή του, ενώ αιώνες αργότερα ο άγγλος βοτανολόγος Nicholas Culpeper έγραψε ότι θα μπορούσε κάποιος από το hangover γεμίζοντας τις ρινικές οδούς με χυμό κισσού. Ωστόσο, μόνο σχετικά πρόσφατα ότι έχει θεωρηθεί το φαινόμενο άξιο σοβαρής επιστημονικής μελέτης.
Τι το προκαλεί;
Το hangover αναπτύσσεται όταν η περιεκτικότητα αλκοόλ στο αίμα επιστρέφει στο μηδέν και δημιουργεί πονοκεφάλους, ναυτία, άγχος, ξηροστομία, εφίδρωση, γαστρεντερικές ενοχλήσεις, προβλήματα συγκέντρωσης, ζάλη, υπνηλία και υπερδιέγερση. Μία από τις αιτίες είναι ο τρόπος που ο οργανισμός μεταβολίζει τις ενώσεις που βρίσκονται στα αλκοολούχα ποτά: τα αλκοολούχα ποτά περιέχουν πολύ μικρές ποσότητες μεθανόλης (εκτός από την αιθανόλη), τα οποία ο οργανισμός διασπά στις τοξίνες φορμαλδεΰδη και μυρμηκικό ή μεθανικό οξύ περίπου 10 ώρες μετά την κατανάλωση, με αποτέλεσμα να νιώθουμε άρρωστοι.
Μια άλλη μακροχρόνια επιστημονική θεωρία είναι ότι τα συμπτώματα του hangover οφείλονται στην αφυδάτωση, καθώς το αλκοόλ μειώνει την παραγωγή μιας αντιδιουρητικής ορμόνη, την οποία χρειάζεται το σώμα για να απορροφηθεί το νερό. Ωστόσο, ενώ οι ορμονικές αλλαγές που προκύπτουν από την αφυδάτωση προκαλούν ξηροστομία και δίψα, μελέτες σχετικά με τις βιολογικές αλλαγές μετά από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ υποδηλώνουν ότι δεν είναι αρκετά τόσο απλό. Πολλά από τα γνωστικά συμπτώματα του hangover – όπως η απώλεια μνήμης, οι αλλαγές στη διάθεση και το άγχος – φαίνεται να οφείλονται στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος και τις επιπτώσεις της στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Γιατί μερικοί άνθρωποι δεν το παθαίνουν;
Το 28% των ανθρώπων που πίνουν υποστηρίζουν ότι ποτέ δεν το έχουν βιώσει. Οι ακριβείς λόγοι για τους οποίους συμβαίνει κάτι τέτοιο είναι ελάχιστα κατανοητοί, καθώς ακόμη και όταν η έκθεση αλκοόλ παρακολουθείται υπό πειραματικές συνθήκες, υπάρχουν σημαντικές διαφορές σε κάθε άνθρωπο. Θεωρείται ότι οφείλεται σε ένα μείγμα από γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ορισμένες μελέτες δείχνουν επίσης ότι το hangover εμφανίζεται πιο συχνά σε πότες με οικογενειακό ιστορικό αλκοολισμού.
Μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες;
Ναί. Αν και δεν γνωρίζουμε όλες τις λεπτομέρειες για το hangover, διάφορες μελέτες έχουν βρει μια σύνδεση μεταξύ συχνών hangover και κακών νευρογνωστικών αποτελεσμάτων, με τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι μπορεί να οδηγήσει σε διαρκή προβλήματα στη μνήμη και στην προσοχή.
Υπάρχει κάποιος θαυματουργός τρόπος αντιμετώπισης;
Η αναζήτηση για τον τρόπο που θα αποφύγουμε το hangover είναι περίπου τόσο παλιά όσο και η καταγεγραμμένη Ιστορία. Η παλαιότερη μέθοδος, έχει και κάποια βιολογική βάση: Αν συνεχίσετε την κατανάλωση αλκοόλ κατά τη διάρκεια του hangover, το σώμα σας θα σταματήσει να μεταβολίζει τη μεθανόλη σε τοξίνες και θα επιστρέψει στην επεξεργασία της αιθανόλης, αφήνοντας τη μεθανόλη για αργότερα.
Αλλά, για όταν έρθει εκείνη η στιγμή, διάφορες ουσίες έχουν δοκιμαστεί στους αιώνες: Οι Ρωμαίοι συνιστούσαν ωμά αυγά, τα οποία μπορεί να έχουν κάποια ευεργετικά αποτελέσματα καθώς περιέχουν κυστεΐνη, ένα αμινοξύ που καταστρέφεται από το αλκοόλ. Πιο πρόσφατα, αρκετές φαρμακοβιομηχανίες έχουν προσπαθήσει να αναπτύξουν ένα αποτελεσματικό φάρμακο για το hangover, χωρίς όμως να αποδείξει επαρκώς κάποια ότι το προϊόν της λειτουργεί πραγματικά.
Τόσους αιώνες μετά, η μόνη σίγουρη λύση για να αποφύγετε το hangover παραμένει η ίδια: μην το παρακάνετε με το αλκοόλ την προηγουμένη.
