Όταν επιστήμονες στη Νέα Ζηλανδία ανακάλυψαν ότι ένα εμβόλιο κατά της μηνιγγίτιδας προστατεύει συμπτωματικά και από τη γονόρροια, επωφελήθηκαν από την εύνοια της τύχης, μια απρόβλεπτη δύναμη που είναι υπεύθυνη για μερικές από τις πιο εντυπωσιακές ιατρικές ανακαλύψεις της ιστορίας. Ας δούμε μερικές.
Viagra
Στα εργαστήρια του φαρμακευτικού κολοσσού Pfizer στο Κεντ, μια αποτυχημένη θεραπεία για τη στηθάγχη οδήγησε σε μια θεραπεία για τη στυτική δυσλειτουργία και το πιο διάσημο μπλε χάπι στον κόσμο. Κατά τη διάρκεια των πρώιμων κλινικών δοκιμών του sildenafil, πλέον γνωστού με την εμπορική ονομασία Viagra, οι άνδρες εθελοντές που έλαβαν τα χάπια ανέφεραν σταθερά μακροχρόνιες στύσεις, χωρίς ερέθισμα. Μετά από περαιτέρω έρευνα, αποδείχθηκε ότι το Viagra, που σχεδιάστηκε για να διαστείλει τα αιμοφόρα αγγεία γύρω από την καρδιά και να βελτιώσει τη ροή του αίματος, είχε το ίδιο αποτέλεσμα στις αρτηρίες του πέους. Από την κυκλοφορία του το 1998, έχει χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της σεξουαλικής ζωής εκατομμυρίων ανδρών παγκοσμίως.
Πενικιλίνη
Επιστρέφοντας στη δουλειά μετά από έναν μήνα διακοπών στη Σκωτία το 1928, ο παθολόγος Αλέξανδρος Φλέμινγκ έκανε μια ανακάλυψη σε ένα ξεχασμένο τρυβλίο καλλιέργειας Πέτρι, το οποίο είχε αφήσει σε ένα περβάζι παραθύρου στο εργαστήριό του στο νοσοκομείο St Mary’s, στο Λονδίνο. Κατά την απουσία του Φλέμινγκ, το τρυβλίο, που καλλιεργούσε επικίνδυνα βακτήρια staphylococcus aureus, είχε πιάσει μούχλα από τον αέρα, δηλαδή είχε μολυνθεί από ένα είδος μύκητα. Ο Φλέμινγκ παρατήρησε ότι, κοντά στα μπλε-πράσινα σκέλη του μύκητα, η ανάπτυξη των βακτηρίων είχε σταματήσει. Κατά λάθος, είχε ανακαλύψει το πρώτο αντιβιοτικό, το οποίο ονόμασε πενικιλίνη.
Βηματοδότης
Ο μηχανικός Wilson Greatbatch εφηύρε τον πρώτος εμφυτεύσιμο καρδιακό βηματοδότη στον κόσμο – αν και δεν είχε τέτοιο σκοπό. Ενώ προσπαθούσε να κατασκευάσει μια συσκευή για την καταγραφή καρδιακών παλμών, το 1956, εγκατέστησε έναν λάθος τύπο αντίστασης στο πρωτότυπό του, ο οποίος αμέσως άρχισε να εκπέμπει τακτικούς ηλεκτρικούς παλμούς. Συνειδητοποιώντας ότι αυτοί οι παλμοί προσομοίαζαν την ηλεκτρική δραστηριότητα του φυσιολογικού καρδιακού παλμού, ο Greatbatch κατάλαβε αμέσως τις δυνατότητες της συσκευής του. Μετά από δύο χρόνια βελτίωσης, ο σχεδιασμός του για έναν βηματοδότη που θα μπορούσε να εμφυτευτεί στην καρδιά κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και σύντομα έφτασε στην παραγωγή.
Αντικαταθλιπτικά
Αρκετές κατηγορίες αντικαταθλιπτικών οφείλουν την ανακάλυψή τους στην τύχη, από το iproniazid, το οποίο αρχικά χρησιμοποιήθηκε για τη θεραπεία της φυματίωσης στη δεκαετία του 1950, έως τα τρικυκλικά της δεκαετίας του 1960, τα οποία προέκυψαν από μια πειραματική θεραπεία για τη σχιζοφρένεια.
Valium
Η βασική μορφή βενζοδιαζεπίνης αναπτύχθηκε στη δεκαετία του 1950 από έναν πολωνικό μετανάστη στις ΗΠΑ, τον Leo Sternbach, από απορριφθείσες χημικές ενώσεις που είχαν συνθέσει 20 χρόνια νωρίτερα στην Πολωνία, όταν εργάζονταν σε πειράματα για τη δημιουργία νέων βαφών. Οι βαφές ήταν αποτυχία, όμως οι βενζοδιαζεπίνες έγιναν γρήγορα τα πιο δημοφιλή συνταγογραφούμενα φάρμακα στις ΗΠΑ.
