Μια ομάδα ευρέως χρησιμοποιούμενων φαρμάκων, συνταγογραφούμενα και μη, θα μπορούσαν να συνδέονται με την εμφάνιση άνοιας και νόσου του Αλτσχάιμερ σε ηλικιωμένους ενήλικες, σύμφωνα με τα ευρήματα μελέτης.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι έχουν βρει μια σύνδεση μεταξύ της παρατεταμένη χρήση ορισμένων φαρμάκων – συμπεριλαμβανομένων ορισμένων για την αλλεργική ρινίτιδα και την ακράτεια, κάποια υπνωτικά και αντικαταθλιπτικά – και της μείωσης του μεγέθους του εγκεφάλου.
Τα φάρμακα που είναι γνωστά ως αντιχολινεργικά, τα οποία εμποδίζουν τη χημική ουσία ακελτυλχολίνη η οποία μεταφέρει ηλεκτρικά ερεθίσματα μεταξύ των νεύρων, βρέθηκε επίσης ότι μειώνουν τον μεταβολισμό.
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από ομάδα επιστημόνων στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου της Ιντιάνα, χρησιμοποίησε τεχνικές απεικόνισης του εγκεφάλου και γνωστικά τεστ για την αξιολόγηση των 451 ηλικιωμένων που συμμετείχαν, εκ των οποίων οι 60 λάμβαναν φαρμακευτική αγωγή με τουλάχιστον μία αντιχολινεργική ουσία.
Εκείνοι που έπαιρναν τέτοια φάρμακα, αποδείχθηκε ότι είχαν σημαντικά μειωμένο όγκο εγκεφάλου και μεγαλύτερες κοιλίες και κοιλότητες στο εσωτερικό του εγκεφάλου.
Εκτός από το φτωχότερες επιδόσεις στην βραχυπρόθεσμη μνήμη, τη λεκτική συλλογιστική, τον σχεδιασμό και την επίλυση προβλημάτων, οι χρήστες των φαρμάκων είχαν επίσης χαμηλότερα επίπεδα μεταβολισμού της γλυκόζης στον εγκέφαλό τους – έναν βιοδείκτη για τη δραστηριότητα του εγκεφάλου που οδηγεί σε Αλτσχάιμερ.
Η Δρ Shannon Risacher, επίκουρη καθηγήτρια ακτινολογίας και επιστημών απεικόνισης στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου της Ιντιάνα και επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας, δήλωσε: «Τα ευρήματα αυτά μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα το πώς αυτή η κατηγορία φαρμάκων μπορεί να δράσει στον εγκέφαλο με τρόπους που θα μπορούσαν να αυξήσουν το κίνδυνο γνωστικής εξασθένησης και άνοιας. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα στοιχεία της έρευνας, οι γιατροί ίσως θελήσουν να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις αντί των αντιχολινεργικών φαρμάκων για τους ηλικιωμένους ασθενείς τους».
Προηγούμενες έρευνες έχουν υπογραμμίσει τη σχέση μεταξύ της χρήσης φαρμάκων και των αυξημένων κινδύνων για γνωστική εξασθένιση και άνοια, αλλά η μελέτη αυτή είναι η πρώτη που εξετάζει το θέμα από βιολογική άποψη, με τη μέτρηση του μεταβολισμού του εγκεφάλου και την ατροφία μέσω νευροαπεικόνισης.
«Τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να μας δώσουν ενδείξεις για τη βιολογική βάση των γνωστικών προβλημάτων που σχετίζονται με τα αντιχολινεργικά φάρμακα, αλλά απαιτούνται συμπληρωματικές μελέτες εάν θέλουμε πραγματικά να καταλάβουμε τους μηχανισμούς που εμπλέκονται», είπε η Δρ Risacher.
Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα αντιχολινεργικά φάρμακα «σχετίζονται με αυξημένη ατροφία του εγκεφάλου και δυσλειτουργία» και, ως εκ τούτου, «η χρήση [αντιχολινεργικής] φαρμακευτικής αγωγής στους ηλικιωμένους θα πρέπει πιθανότατα να αποθαρρύνεται εάν υπάρχουν διαθέσιμες εναλλακτικές θεραπείες».
Ωστόσο, ο Δρ James Pickett, επικεφαλής έρευνας στην ένωση Alzheimer’s Society, τοποθετήθηκε ενάντια στη λήψη δραστικών μέτρων, λέγοντας: «Αυτή η μικρή μελέτη ρίχνει μια πιο προσεκτική ματιά στις αλλαγές που συντελούνται στη δομή και τη δραστηριότητα του εγκεφάλου. Ωστόσο, η πλήρης επίδραση αυτών των φαρμάκων παραμένει ασαφής, καθώς οι άνθρωποι που τα λάμβαναν σε αυτή τη μελέτη ήταν πιθανό να υποφέρουν από αϋπνία, άγχος ή κατάθλιψη, που όλα είναι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση άνοιας».
