1.Γιατί χρειάζομαι αρθροπλαστική;
Για να χρειάζεσαι αρθροπλαστική σημαίνει ότι έχουν καταστραφεί οι αρθρικές επιφάνειες. Τα οστά στις αρθρώσεις του ώμου καλύπτονται από έναν ιστό, τον χόνδρο, απολύτως λείο ο οποίος επιτρέπει την κίνηση του ενός οστού με το άλλο χωρίς πόνο. Όταν αυτός καταστραφεί ή τραυματιστεί, τότε τα δύο οστά έρχονται σε επαφή αυξάνοντας την μεταξύ τους πίεση με αποτέλεσμα την παραμόρφωσή τους. Αυτό oρίζουμε ως αρθρίτιδα. Στα αρχικά στάδια, χρησιμοποιήσουμε αντιφλεγμονώδη φάρμακα, προτείνουμε κάποιο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας ή ενέσεις υαλουρονικού και εγχύσεις PRP (Platelet Rich Plasma) ώστε να θέσουμε την αρθρίτιδα σε ύφεση. Αν η συντηρητική αντιμετώπιση δε βοηθήσει να επιστρέψεις στο φυσιολογικό, καθημερινό σου πρόγραμμα ή η βλάβη είναι εκτεταμένη τότε η αρθροπλαστική είναι η λύση.
2. Τι είναι η αρθροπλαστική ώμου;
Mε την αρθροπλαστική ουσιαστικά αντικαθιστούμε τις επιφάνειες των δύο οστών της άρθρωσης που έρχονται σ’επαφή, με τεχνητές. Το τί είδους καταστροφή έχει προκληθεί καθορίζει και το τί τύπος αρθροπλαστικής θα εκτελεστεί.
Εάν η καταστροφή περιορίζεται μόνο στον χόνδρο ενώ το οστό κάτω από αυτόν είναι σε καλή κατάσταση, προχωράμε σε αρθροπλαστική επιφανείας. Εκεί, υποκαθιστούμε το χόνδρο με ένα πολύ λείο μεταλλικό καπάκι με ιδιαίτερη ελαστικότητα που να πλησιάζει την φυσική του ελαστικότητα.
Όταν το οστό κάτω από τον χόνδρο δεν είναι σε καλή κατάσταση αλλά οι μύες που περιβάλουν την άρθρωση λειτουργούν, προχωράμε σε ολική ανατομική αρθροπλαστική. Μιμούμενοι την ανατομία, προσπαθούμε να αντικαταστήσουμε την άρθρωση με τον ίδιο τρόπο όπως ήταν πριν. Σε κάθε άρθρωση έχουμε δύο επιφάνειες που έρχονται σε επαφή: Την σφαίρα του οστού η οποία βρίσκεται στην πλευρά που είναι η κεφαλή του βραχιονίου και την ελαφρά κοίλη επιφάνεια του άλλου οστού από την πλευρά της ωμογλύνης. Τόσο η σφαίρα όσο και η κοίλη επιφάνεια αντικαθίστανται με υλικά ιδιαίτερα φιλικά προς τον οργανισμό, ανθεκτικά και με χαμηλό συντελεστή τριβής.
Αν οι μύες που περιβάλουν τον ώμο έχουν καταστραφεί, τότε έχουμε αρθροπάθεια μετά από ρήξη τενοντίου πετάλου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, χρειάζεται να κάνουμε μια αρθροπλαστική που να μπορεί να λειτουργήσει και χωρίς αυτούς τους μύες-τένοντες. Αυτή είναι η ανάστροφη ολική αρθροπλαστική όπου τοποθετούμε τη σφαίρα και το κοίλο αντίστροφα από το φυσιολογικό.
3. Η αρθροπλαστική ώμου δηλαδή γίνεται σε μεγάλες ηλικίες;
Η κλασική αρθρίτιδα εμφανίζεται σε ηλικίες που είναι μεγαλύτερες από 60. Υπάρχουν, όμως, πολλές μορφές αρθρίτιδας που εμφανίζονται ανεξαρτήτου ηλικίας: Οι Μετατραυματικές Αρθρίτιδες όπως η εξάρθρωση ώμου ξεκινούν μετά από έναν τραυματισμό για παράδειγμα. Η Συγγενής Δυσπλασία, όπου η άρθρωση εκ γενετής δεν αναπτύσσεται σωστά, οι Φλεγμονώδεις Αρθροπάθειες όπου τα ίδια τα κύτταρα του ανοσοποιητικού καταστρέφουν την άρθρωση όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή η ψωριασιακή αρθρίτιδα ή η Οστεοαρθρίτιδα, η οποία είναι αποτέλεσμα της φθοράς του χόνδρου η οποία οφείλεται στο ότι από κατασκευής ο χόνδρος δεν είναι τόσο ισχυρός οπότε και καταρρέει κάποια στιγμή.
Γενικότερα, προσπαθούμε να κάνουμε ολικές αρθροπλαστικές σε ανθρώπους πάνω από 60. Σε μικρότερους, είμαστε λίγο επιφυλακτικοί εξαιτίας του προσδόκιμου ζωής των υλικών το οποίο είναι 15-20 χρόνια. Συνεπώς, υπάρχει μια πιθανότητα να χρειαστεί να ξαναγίνει επέμβαση -αναθεώρηση είναι ο ιατρικός όρος- κάποια στιγμή στο μέλλον. Βάσει μελετών, στα 15 χρόνια αναθεωρείται το 2% των ανατομικών αρθροπλαστικών και το 4% των ανάστροφων. Δεδομένου, όμως, ότι τα υλικά βελτιώνονται συνεχώς, δεν μπορούμε να απαντήσουμε με βεβαιότητα.
4. Υπάρχουν επιπλοκές;
Ακόμα και σε επεμβάσεις ρουτίνας υπάρχει πιθανότητα κάτι να μην πάει κάτι καλά. Στην περίπτωση της αρθροσκόπησης οι επιπλοκές είναι πάρα πολύ σπάνιες και όχι τόσο σοβαρές. Το 96-97% των αρρώστων που κάνει ολική αρθροπλαστική επανέρχεται πλήρως στην πριν την πάθηση καθημερινότητά του ένα χρόνο μετά.
5. Μιλάμε για χρονοβόρα διαδικασία;
Μία δύο μέρες πριν την επέμβαση πραγματοποιείται ένας προεγχειρητικός έλεγχος. Πρόκειται για βασικές εξετάσεις αίματος οι οποίες λειτουργούν ως ενδείξεις για τις προφυλάξεις που ενδεχομένως χρειαστεί να λάβουμε. Η εισαγωγή γίνεται την ημέρα του χειρουργείου και επιστρέφει την επόμενη ημέρα σπίτι του. Η συνήθης διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 2 ώρες.
6. Πότε φαίνονται τα αποτελέσματα;
Εντός μιας βδομάδας ο ασθενής μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί κάνοντας βασικές κινήσεις καθημερινότητας. Ακολουθώντας για τους επόμενους 3-4 μήνες το ασκησιολόγιο που δίνεται από τους φυσικοθεραπευτές, βελτιώνεται ακόμα περισσότερο η λειτουργικότητα της άρθρωσης. Έξι μήνες μετά, μπορούμε να πούμε ότι οι άνθρωποι επιστρέφουν στη δραστηριότητά τους ξεχνώντας ότι κάποια στιγμή έκαναν αυτή την επέμβαση. Αυτό είναι άλλωστε και το ζητούμενο!
Μάνος Αντωνογιαννάκης
Διευθυντής Γ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ, Διευθυντής Κέντρου Αρθροσκόπησης & Χειρουργικής Ώμου
www.shoulder.gr, e-mail: manosanton@gmail.com, FB: Κέντρο Αρθροσκόπησης Χειρουργικής Ώμου
