Τα social media έχουν αλλάξει δια παντός τον κόσμο γύρω μας και μεταξύ άλλων είναι υπεύθυνα για τη ευρεία μετάδοση πληροφοριών για την υγεία και τη διατροφή. Όμως ένα δημοφιλές hashtag ή μερικές εκατοντάδες likes δεν αποτελούν απαραίτητα εχέγγυο για την ακρίβεια αυτών των πληροφοριών.
Για παράδειγμα, το να βάλουμε ένα κομμάτι φρούτο σε νερό δεν έχει προφανή οφέλη, εκτός ίσως από το ότι το κάνει πιο δροσιστικό. Και όμως, το παλιό γιατροσόφι που υποστηρίζει ότι ένα ποτήρι νερό με λεμόνι αδυνατίζει, έχει εξαπλωθεί ραγδαία στο ίντερνετ χάρη και σε εντυπωσιακές φωτογραφίες που ανεβάζουν χρήστες του Instagram.
Ομολογουμένως όμως, οι φωτογραφίες εγείρουν ερωτήματα: οι άνθρωποι που τις ανεβάζουν μοιάζουν υγιείς και σε φόρμα. Μήπως όντως το νερό με λεμόνι διαλύει το σωματικό λίπος;
Η απάντηση από τους ειδικούς είναι ξεκάθαρη: όχι. Ο μόνος τρόπος για να ξεφορτωθούμε το λίπος είναι να δημιουργήσουμε αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας στο σώμα, με απλά λόγια, πρέπει να καίμε περισσότερες θερμίδων από όσες προσλαμβάνουμε.
Ο καθηγητής Jimmy Bell του Τμήματος Επιστημών Ζωής στο Πανεπιστήμιο του Westminster εξηγεί ότι η ιδέα ότι καίμε λίπος όταν το σώμα χρησιμοποιεί αυτό ως πηγή ενέργειας αντί των υδατανθράκων, δεν ισχύει. Είναι απλώς μια ιδέα που εκμεταλλεύεται η βιομηχανία διατροφής για να πείσει όσους κάνουν δίαιτα ότι υπάρχουν ορισμένα προϊόντα που μπορούν να επιτεθούν στο λίπος. Υπογραμμίζοντας ότι αυτοί οι ισχυρισμοί μπορεί να οδηγήσουν τους ανθρώπους να αγοράζουν άχρηστα και μερικές φορές επικίνδυνα προϊόντα για κάψιμο λίπους, τονίζει: «η αλήθεια είναι ότι κανένα δεν έχει αποδειχθεί κλινικά ότι λειτουργεί πραγματικά».
Ορισμένες μελέτες σε ζώα και στο εργαστήριο έχουν δείξει ότι ορισμένα τρόφιμα, όπως τα ρεβίθια και φακές, μπορούν να επηρεάσει την όρεξη και την πέψη, ενθαρρύνοντας το σώμα να χρησιμοποιήσει τα αποθέματα λίπους του. Ωστόσο, αυτοί οι μηχανισμοί δεν έχουν αποδειχθεί σε μεγάλες δοκιμές σε ανθρώπους.
Όσο για το λεμόνι ή άλλα φρούτα στο νερό, ο καθηγητής Bell λέει ότι δεν υπάρχουν μελέτες που να δείχνουν ότι μπορεί ή δεν μπορεί να κάψει το σωματικό λίπος. «Δεν μπορώ πάντως να σκεφτώ ένα μηχανισμό χάρη στον οποίο το νερό με λεμόνι θα έχει επίδραση στο λίπος», λέει.
Η Δρ Yvonne Jeanes RD, Λέκτορας στο Τμήμα Επιστημών Ζωής στο πανεπιστήμιο του Roehampton, συμφωνεί και εφιστά την προσοχή στην έννοια «αποτοξίνωσης» και στα τρόφιμα που υποτίθεται ότι την προκαλούν. «Το σώμα έχει τους δικούς του εξαιρετικούς μηχανισμούς για να απαλλαγούμε από τις τοξίνες και τα απόβλητα, όπως το γαστρεντερικό σωλήνα, το ήπαρ και τους νεφρούς».
Ο Δρ Bell συμφωνεί: «Τα λεγόμενα “detox” τρόφιμα που υποτίθεται ότι αντισταθμίζουν μια τοξική διατροφή δεν λειτουργούν, δεν είναι σαν να ρίχουμε νερό στη φωτιά. Αν θέλετε να “αποτοξινώσετε” τον εαυτό σας, σταματήστε να τρώτε σκουπίδια – δεν χρειάζεστε τροφές “αποτοξίνωσης”. Θέλουμε να τρώμε ό, τι θέλουμε, χωρίς συνέπειες και πιστεύουμε ότι με την “αποτοξίνωση” θα απομακρύνουμε όλα τα προβλήματα, αλλά δεν είναι έτσι. Η φροντίδα της υγείας μας είναι ένας αγώνας για μια ζωή».
Συνοψίζοντας, το λεμόνι ή φρούτα στο νερό δεν πρόκειται να κάψει το σωματικό σας λίπος. Όμως ίσως υπάρχουν κάποια έμμεσα οφέλη.
«Εάν αυτή η προσθήκη κάνει το νερό πιο εύγευστο, θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να πίνουν περισσότερο και να είναι καλύτερα ενυδατωμένοι. Μπορεί επίσης να λαμβάνετε με αυτόν τον τρόπο μερικά θρεπτικά συστατικά επιπλέον» λέει η Δρ Sue Reeves, Λέκτορας στο Τμήμα Επιστημών Ζωής στο πανεπιστήμιο του Roehampton.
«Επιστημονικά μιλώντας, όχι, δεν θα σας βοηθήσει. Αν σας σταματάει από το να τρώτε αλόγιστα, γιατί κάνετε κάτι άλλο, ακόμη και οι τσίχλες θα μπορούσαν να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Είναι πολύ καλύτερο να πάτε στο γυμναστήριο».
