Η χοληδόχος κύστη είναι ένα όργανο με σχήμα αχλαδιού και βρίσκεται στο κάτω μέρος του ήπατος. Η πιο κοινή ασθένεια της χοληδόχου κύστης είναι η χολολιθίαση (κοινώς λεγόμενη: πέτρες στη χολή). Εμφανίζεται στην Ελλάδα σε περίπου 5-6% των ενηλίκων χωρίς να προκαλεί πάντοτε προβλήματα.
Υπάρχουν διάφορες αιτίες που αυξάνουν τον κίνδυνο του σχηματισμού χολόλιθων, όπως:
- Ηλικία ή το γυναικείο φύλο. Ειδικότερα από το 40ό έτος ηλικίας και μετά έχει κάποιος υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξει χολόλιθους και στις γυναίκες παρουσιάζεται συχνότερα από ότι στους άνδρες.
- Σύγχρονος τρόπος ζωής με διατροφή πλούσια σε λιπαρά, συνακόλουθη παχυσαρκία και ελάχιστη άσκηση.
- Ταχεία και σημαντική απώλεια βάρους και η λήψη ορμονών φαίνεται να επιτείνουν την εμφάνιση προβλημάτων.
- Γενετική προδιάθεση.
Η τυπική εικόνα συμπτωματικής χολολιθίασης εκδηλώνεται με έντονους πόνους, τους λεγόμενους κολικούς της χοληδόχου κύστης. Αυτοί γίνονται αισθητοί στην άνω κοιλιακή χώρα δεξιά και στο επιγάστριο με επέκταση προς την μέση και ίσως και προς το δεξιό ώμο.Παράλληλα μπορεί να προκληθεί εφίδρωση, ναυτία και έμετος.
Υπάρχουν βέβαια και άτυπα συμπτώματα, όπως δυσπεπτικά ενοχλήματα με ήπιους πόνους στη δε. άνω κοιλιακή χώρα και στο επιγάστριο, δυσφορία, φούσκωμα και μετεωρισμός. Επιπλέον, μπορεί να εμφανιστεί δυσανεξία σε τροφές που μέχρι τότε γίνονταν καλά ανεκτές. Τα συμπτώματα αυτά υπάρχουν και σε άλλες ασθένειες (π.χ. γαστρίτιδα, έλκος στομάχου, δυσλειτουργία του εντέρου κλπ) έτσι ώστε θα πρέπει να υπάρχει η ανάλογη προσοχή για να καταλήξουμε στη σωστή διάγνωση.
Όταν παρουσιάζονται συμπτώματα όπως πυρετός, ρίγη, ίκτερος, αποχρωματισμός κοπράνων ή έντονα σκουρόχρωμα ούρα, τότε έχουμε τις επιπλοκές της χολολιθίασης, που μπορεί να είναι η χολοκυστίτιδα, χολαγγειίτιδα και η παγκρεατίτιδα, όταν υπάρξει και απόφραξη των χοληφόρων οδών. Η παγκρεατίτιδα είναι μια πολύ σοβαρή και βαριά επιπλοκή της χολολιθίασης που απαιτεί νοσοκομειακή περίθαλψη.Η διάγνωση τίθεται με κλινική εξέταση, υπέρηχο κοιλίας και στοχευμένες αιματολογικές εξετάσεις.
Η θεραπεία της συμπτωματικής χολολιθίασης είναι χειρουργική. Πρέπει όμως όλοι οι ασθενείς που έχουν πέτρες στη χολή να χειρουργηθούν; Η απάντηση είναι όχι. Μόνο οι ασθενείς με συμπτώματα πρέπει να υποβληθούν σε επέμβαση. Ένα ποσοστό 10% έως 20% θα παρουσιάσει τα άνωθεν αναφερόμενα συμπτώματα και θα πρέπει να χειρουργηθεί. Θεραπείες που δήθεν στοχεύουν να ¨διαλύσουν¨ τις πέτρες στη χολή καλό είναι να αποφεύγονται γιατί είναι αναποτελεσματικές και ενίοτε επικίνδυνες.
Με τέσσερις μικρές τομές στο κοιλιακό τοίχωμα αφαιρείται η χοληδόχος κύστη λαπαροσκοπικά. Η διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο είναι 1 ημέρα. Εάν έχει προηγηθεί απόφραξη των χοληφόρων οδών με ίκτερο και ίσως και παγκρεατίτιδα, πρέπει να διενεργηθεί η ενδοσκοπική αφαίρεση των λίθων από αυτές, πριν από τη χειρουργική επέμβαση.
Στην περίπτωση που κάποιος έχει «πέτρες στη χολή» αλλά δεν παρουσιάζει συμπτώματα, δεν πρέπει και να χειρουργηθεί σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα.
Ένα άλλο πρόβλημα, που εμφανίζεται όλο και συχνότερα, με τη βελτίωση των ηπερηχολογικών μηχανημάτων, είναι οι πολύποδες της χοληδόχου κύστης. Σχεδόν πάντα πρόκειται για καλοήθης σχηματισμούς. Αν το μέγεθος τους ξεπεράσει το 1εκατοστό τότε συνίσταται η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης. Σε μικρότερους αρκεί η ηπερηχολογική παρακολούθησή τους 1 φορά το χρόνο. Στο τέλος πρέπει να αναφερθεί ότι ο καρκίνος της χοληδόχου κύστης είναι εξαιρετικά σπάνιος.
Εμμανουήλ Σεβαστιάδης
Διδάκτορας Πανεπιστημίου Julius-Maximilians-Universitat Wurzburg / Γερμανία, Γενικός Χειρουργός, εξειδικευμένος χειρουργός κοιλίας
www.drsevastiadis.gr
